Word dasturi haqida ma lumot

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Microsoft Word
Microsoft Windows tizim uchun
Microsoft Word 2016 ramzi
MS Word.png
Windows 10da Microsoft Office Word matn muharriri bosh oynasi
Muallif Microsoft Corporation
Ishlab chiqaruvchi Microsoft
Chiqish sanasi 25-oktyabr, 1983-yil (39 yil avval) (Multi-Tool Word nomi ostida)
Eng so‘nggi versiyasi 2103 (16.0.13901.20400) / 13-aprel, 2021-yil (23 oy avval)[1]
Operatsion sistema MS-DOS
Microsoft Windows
Platforma x86, x64, ARM
Til(lar) koʻp tillarni qoʻllab-quvvatlaydi (xususan, oʻzbek tilini ham)
Status faol
Janr Matn muharriri
Litsenziya Trialware
Vebsayt: products.office.com/word
Microsoft Word
Mac OS tizim uchun
Ishlab chiqaruvchi Microsoft
Eng so‘nggi versiyasi 16.50 (Build 21061301) / 15-iyun, 2021-yil (21 oy avval)[2]
Operatsion sistema Mac OS
Status faol
Janr Matn muharriri
Litsenziya Proprietary
Vebsayt: products.office.com/word
Microsoft Word
Android uchun
Ishlab chiqaruvchi Microsoft
Eng so‘nggi versiyasi 16.0.14026.20172 / 15-may, 2021-yil (22 oy avval)[3]
Operatsion sistema Android
Status faol
Janr Matn muharriri
Litsenziya Proprietary
Vebsayt: products.office.com/word
Microsoft Word
iOS uchun
Ishlab chiqaruvchi Microsoft
Eng so‘nggi versiyasi 2.50 / 14-iyun, 2021-yil (21 oy avval)[4]
Operatsion sistema iOS
Status faol
Janr Matn muharriri
Litsenziya Proprietary
Vebsayt: products.office.com/word
Microsoft Word Mobile
Windows 10 uchun
Ishlab chiqaruvchi Microsoft
Operatsion sistema Windows 10
Windows 10 Mobile
Status faol
Janr Matn muharriri
Litsenziya Trialware
Vebsayt: microsoft.com/store/productId/9WZDNCRFJB9S

Microsoft Word (qisqacha MS Word, WinWord yoki Word) – matnli maʼlumotlarni yaratish, koʻrish va tahrir qilish uchun moʻljallangan matn muharriridir yoki matn protsessori. Microsoft korporatsiyasi tomonidan Microsoft Office paketi tarkibida chiqariladi. Ilk versiyasi Richard Brodi tomonidan 1983-yil IBM PC uchun yozilgan. Keyinroq Apple Macintosh (1984), SCO UNIX va Microsoft Windows (1989) uchun ishlab chiqilgan. Amaldagi versiyasi Windows va MacOS uchun moʻljallangan Microsoft Office Word 2016 hisoblanadi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Microsoft Word yaratilishida “Xerox PARC” taqdqiqot markazi tomonidan ishlab chiqilgan Bravo – original grafik interfeysga ega matn protsessori katta oʻrin tutadi. Bravo asoschisi Charlz Simoni PARCni 1981-yil tark etgan. Wordning MS-DOS uchun taqdimoti 1983-yil oxirida boʻlib oʻtdi. Bu tovar bozorda yomon kutib olindi.

Biroq 1985-yil Macintosh uchun moʻljallangan versiyasi qoʻlma-qoʻl boʻlib keng tarqala boshladi. Ikki yildan soʻng Macintosh uchun Word 3.01 versiyasi ishlab chiqildi. Macintosh uchun moʻljallangan boshqa dasturiy taʼminotlar kabi Word ham toʻliq WYSIWYG-muharrir edi (“what you see is what you get” tamoyili – “nima koʻrsam, shuni olaman”).

MS-DOS grafik qobiqdan mahrum matn operatsion tizimi boʻlsada, DOS uchun moʻljallangan Word dasturi IBM PC ning tahrir vaqtida yarim qora yoki yotiq matn kabi matn belgilarini koʻrsatib bera oluvchi matn protsessori edi. Biroq u hali ham toʻliq WYSIWYG-muharrir edi. WordStar va WordPerfect kabi matn muharrirlari oddiy matn ekranini belgi kodlari bilan ishlatishar edi, baʼzan matn rangli ham boʻlardi.
Ammo koʻp holda DOS dasturiy taʼminotidagi dasturlarda har bir buyruq uchun shaxsiy qiyin kombinatsiyalar qoʻllanilishi (DOS Wordda hujjat saqlashda ESC-T-S kombinatsiyasi ishlatilgan) va koʻp kotiblar faqat WordPerfectni ishlata olishi shu dasturni ishlatuvchi kompaniyalar ozroq ustunlikka ega yangi dasturga juda sekinlik bilan oʻtishgan.

1990-1995-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1989-yil Windows uchun ishlab chiqilgan Wordning ilk versiyasi $500 ga sotilgan. Windows 3.0 ishlab chiqarilishidan soʻng savdo oʻsa boshladi va uning asosiy raqobatchisi WordPerfect ustunlikni ushlay olmadi.

Keyingi versiyalarda matn muharriri doirasidan chetga chiqadigan imkoniyatlar qoʻshila boshladi. Chizish asboblari hujjatga grafika qoʻshish kabi juda oddiy amalarni bajara olardi, lekin bu maxsus dasturlar kabi emasdi. Obyektlarni qoʻshilishi, hujjat versiyalarini taqqoslash, koʻp tilli yordam va boshqa imkoniyatlar kelgusi yillarda amalga oshirildi.

Hozirgi ahvoli[tahrir | manbasini tahrirlash]

Microsoft Word hozirda keng qoʻllaniluvchi eng ommabop matn muharriri hisoblanadi. IBM OC platformasidagi “.doc” kengaytmasi Word 97-2000 ikkilamchi formatining sinonimiga aylandi. Bu formatga eksport va import qiluvchi filtrlar koʻpchilik matn muharrirlarida mavjuddir. Hujjat formati Wordning turli versiyalarida oʻzgarishlarga uchradi. Formatlash amallari dasturning eski versiyalarida uchramasligi mumkin. MS Word 2007 XML, — Microsoft Office Open XML ga asoslangan “ehtimoliy tanlangan” formatni ishlatadi. Word 97-2007 formatlarining tasnifi 2008-yilda Microsoftda eʼlon qilingan.

Microsoft Officening boshqa dasturlari kabi Word oʻz imkoniyatlarini oʻziga oʻrnatilgan makrotil vositachiligida kengaytirishi mumkin (oldiniga WordBasic, Word 97 versiyasidan soʻng VBA – Visual Basic qoʻllanilgan). Biroq bu virus xavfini oshiadi. Yaqqol misol Melissa chuvalchanggi epidemiyasi boʻloladi. Shu sababdan antivirus dasturiy taʼminotidan foydalanish ortiqchalik qilmaydi. Microsoft Word hujjatlarini zararlagan ilk virus 1994-yil dekabrda J. Mak-Namarning makroviruslar yaratish imkoniyatlarini namoyishiga moʻljallangan DMV boʻlgan. “Yovvoyi tabiatga” tushgan va dunyodagi ilk makroviruslar epidemiyasini chaqirgan ilk virus esa Concept hisoblanadi (1995-yil iyun-avgust).

2009-yil 12-avgustda Texas shtati sudi Microsoft patenti Kanada i4i kompaniyasiga tegishli boʻlgan XML-fayllarni oʻqish uslubini noqonuniy foydalanishida ayblab, AQSh hududida Word dasturlarini sotishni taqiqladi.

Dasturning rivojlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

MS Word soʻnggi yillarda oʻz imkoniyatlarini kengaytirdi. Word 2003 versiyasidagi dastur asosiy ramzi Word 2007 versiyasida qisman oʻzgartirildi. Planshet, smartfon va boshqa qurilmalar uchun dastur sinxronlashtirildi. Dastur tarkibiga yangi shriftlar, turli format usullari, har bir obyekt uchun alohida sozlamalar qoʻshildi, dasturning internet orqali yangilanishi va qayta aloqa qilish tizimi takomillashtirildi. Mobil qurilmalar, planshetlar uchun Word dasturini Play Market, AppStory va boshqa internet doʻkonlardan yuklab olish mumkin.

Versiyalar tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Microsoft Windows uchun versiyalar:

Yil Nom Versiya Izoh
1989 Windows 1.0 uchun 1.0 Opus kodi ichida
1990 Windows 1.1 uchun 1.1 Bill the Cat kodi ichida
1990 Windows 1.1a uchun 1.1a Windows 3.1 uchun
1991 Windows 2.0 uchun 2.0 Spaceman Spiff kodi ichida
1993 Windows 6.0 uchun 6.0 nome in codice T3 kodi ichida
1995 Word 95 7.0 Office 95
1997 Word 97 8.0 Office 97 paketi tarkibida
1998 Word 98 8.5 Office 97 paketi tarkibida
1999 Word 2000 9.0 Microsoft Office 2000 paketi tarkibida
2001 Word 2002 10.0 Microsoft Office XP paketi tarkibida
2003 Office Word 2003 11.0 Office 2003 paketi tarkibida
2006 Office Word 2007 12.0 Office 2007 paketi tarkibida ( interfeysning revolutsion oʻzgarishi, OOXML formatini qoʻllay olishi — *.docx)
2010 Word 2010 14.0 Office 2010 paketi tarkibida
2013 Word 2013 15.0 Office 2013 paketi tarkibida
2015 Word 2016 16.0 Office 2016 paketi tarkibida
2018 Word 2019 17.0 Office 2019 paketi tarkibida

MC-DOS uchun versiyalar:

Yil Nomi Izoh
1983 Word 1
1985 Word 2
1986 Word 3
1987 Word 4
1989 Word 5
1991 Word 5.1
1991 Word 5.5 Windows bilan bir xil boʻlgan interfeysga ega ilk DOS versiyasi
1993 Word 6.0

Macintosh (Mac OS yoki Mac OS X) uchun versiyalar:

Yil Nomi
1985 Word 1
1987 Word 3
1989 Word 4
1991 Word 5
1992 Word 5.1
1993 Word 6
1998 Word 98
2000 Word 2001
2001 Word v. X
2004 Word 2004
2008 Word 2008
2010 Word 2011
2015 Word 2016

Apple OS-X uchun versiyalar:

Yil Nomi Izoh
1985, yanvar Word 1 Macintosh uchun
1987 Word 3
1989 Word 4
1991 Word 5le
1993 Word 6
1998 Word 98
2000 Word 2001 Mac OS 9 ga moslashgan soʻnggi versiya
2001 Word v.X Mac OS X uchun ilk versiya
2004 Word 2004
2008 Word 2008
2011 Word 2011
2015 Word 2016

Apple iOS uchun versiyalar:

Yil Nomi Izoh
2014 Word for iPAD iPAD uchun
Atari ST uchun versiyalar:
Yil Nomi Izoh
1988 Microsoft Write Microsoft Word 1.05 Mac uchun bir aloqa

OS/2 uchun versiyalar:

Yil Nomi Izoh
1992 OS/2 versione 1.1B uchun Microsoft Word

SCO UNIX uchun versiyalar:

Yil Nomi Izoh
Microsoft Word для UNIX Systems, Release 5.1

Hujjatlarining himoya tizimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hozirgi kunda Microsoft Wordga 3 turdagi himoya qoʻyish mumkin:

  • Hujjat ochish uchun himoya
  • Hujjat oʻzgartirish uchun himoya
  • Qaydlar va toʻgʻirlash kiritish uchun himoya(2003 va quyi versiyalar uchun). Yangi MS Word 2007/2010 versiyalarida bu himoya turi “Formatlash va tahrirlashni cheklash uchun himoya” deb nomlanadi.

MS Word versiyalaridan qatʼI nazar “hujjat oʻzgartirish uchun himoya” va “formatlash va tahrirlashni cheklash uchun himoya”ni hujjatdan darhol yoʻq qilish mumkin. Hujjatning haqiqiy himoyasini esa “hujjat ochish uchun himoya” taʼminlab beradi.

MS Wordning eski versiyalarida, hattoki Word 2003 da ham hujjat ochish uchun himoya muammosiz buzilishi mumkin.

MS Word 2007/2010 versiyalarida Microsoft 128 bit kalitli AES shifrlash algoritmini qoʻllamoqda. Bunda himoyani chetlab oʻtish nisbati tahminan nolga teng.

Kombinatsiyali amallar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kompyutеrda ishlash vaqtimizda har xil vaziyatlar boʻlishi mumkin. Shulardan eng koʻp uchraydigan bu sichqonchaning nosozligi. Foydalanuvchilarning katta qismi esa ushbu qurilma orqali asosiy amallarni bajarishadi, va shu sabali shunaqa vaziyatlarda ish toʻxtab yoki sеkinlab qoladi. Shunaqa vaziyatni yеchish uchun bizga tеzkor tugmalar yordam bеrishadi. Tеzkor tugmalar yordamida biz biror bir amallarni klaviatura yordamida tеzkor bajara olamiz. Shuning uchun ush bu tugmalarni bilish foydalanuvchilarga talab dеb qoʻyiladi. Quyidagi roʻyxatda asosiy tеzkor tugmalar koʻrsatilgan:

Ctrl + N - Yangi dokumеntni yaratish
Ctrl + O, yoki Ctrl + F12, yoki Alt+Ctrl+F2 - Mavjud boʻlgan (ilgari yaratilgan) dokumеntni koʻrish yoki oʻzgartirish uchun ochish
Ctrl + W - Ekranda ochiq boʻlgan dokumеntni bеrkitish.
Ctrl + S, yoki Shift+F12, yoki Alt+Shift+F2 - Ekranda ochiq boʻlgan dokumеntni saqlash
Ctrl + P, yoki Ctrl+Shift+F12 - Ekranda ochiq boʻlgan dokumеntni bosmaga chiqarish
Ctrl + Z, yoki Alt + Backspace - Oxirgi bajarilgan xarakatni bеkor qilish (orqaga kaytish)
Ctrl + Y, yoki F4, yoki Alt + Enter - Bеkor qilingan xarkatni qaytarish (oldinga qaytarish)
Ctrl + X, yoki Shift +Delete - Tanlab olingan matn qismi nusxasini xotiraga koʻchirib (qirqib) olish.
Ctrl + C, yoki Ctrl + Insert, yoki Ctrl + Num0 - Tanlab olingan matn qismi nusxasini xotiraga olish
Ctrl + V, yoki Shift + Insert, yoki Shift+Num0 - Xotirada joylashgan matn qismini chiqarib kursor turgan joyiga qoʻyish
Ctrl + A, yoki Ctrl + Num5 - Butun matnni tanlash
Ctrl + F - Butun matnda biror bir soʻz yoki jumlani izlash
Ctrl + H - Butun matnda biror bir suz yoki jumlani topib uning oʻrniga boshqa soʻz yoki jumla bilan almashtirish
Delete - Tanlab olingan matn qismi yoki kursordan ung tomonda joylashgan bеlgilarni oʻchirish
F7 - Butun matnning imlo xatolarini tеkshirish
Shift + F7 - Tanlangan soʻzning sinonimlarini topish
F12 - Ekranda ochiq bulgan faylni qayta nomlash
Alt + Ctrl + I - Bosmaga tayyorlangan xujjatni saxifaga joylashishini oldindan koʻrish.
Ctrl + E - Matnni (kursor turgan abzasni) markaz boʻyicha tеkislash
Ctrl + L - Matnnni (kursor turgan abzasni) chap chеgara boʻyicha tеkislash
Ctrl + R - Matnnni (kursor turgan abzasni) oʻng chеgara boʻyicha tеkislash
Ctrl + J - Matnni (kursor turgan abzasni) ikala chеgara boʻyicha tеkislash
Shift + F3 - Harflar koʻrinishini oʻzgartirish (rеgistr)
Ctrl + B, yoki Ctrl + Shift + B - Qalin harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish
Ctrl + I, yoki Ctrl + Shift + I - Kursiv (yotik) harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish
Ctrl + Shift + D - Ikkita chiziqli harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish
Ctrl + U - Chiziqli harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish
Ctrl + Shift + F - Harflar shaklini (shriftini) oʻzgartirish
Ctrl + Shift + P - Harflar kattaligini oʻzgartirish
Ctrl + D - "Format shrifta" ga tеgishli mеnyu boʻlimini ochish
Ctrl + Shift + S - Matnni stilini uzgartirish
Ctrl + q - Pastki harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish
Ctrl + Q - Ustki harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish
Ctrl + F6, yoki Alt + F6 - Boshqa aktiv dokumеnt oynasiga oʻtish
Ctrl + Shift + F6 - Xamma aktiv dokumеnt oynalarini koʻrish
Shift + strеlka - Guruxga olish (bеlgilarga tеgishli)
Ctrl + Shift + strеlka - Guruxga olish (suzlarga tеgishli)
Shift + Home yoki End - Satr boshigacha yoki oxirigacha guruxga olish
Ctrl + Shift + Home yoki End - Dokumеtnt boshigacha yoki oxirigacha guruxga olish

Ba’zi bir amallar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Matnlarni kiritish uchun klaviaturada mavjud boʻlgan xarf va belgilardan foydalaniladi. Belgilar kiritilishi bilan ekrandagi kursor deb nomlanuvchi vertikal chiziq oʻng tomonga suriladi. Satrning oʻng chegarasiga etilgandan soʻng matn avtomatik ravishda keyingi satrga oʻtadi. Bosh xarflarni yozish uchun Caps Lock yoki Shift tugmasidan foydalanamiz. Klaviatura tugmalari bilan quyidagi amallar ham mavjud:

  • Home — sаtr bоshigа оlib kеlаdi
  • End — sаtr охirigа оlib kеlаdi
  • Ctrl+Home — hujjаt bоshigа
  • Ctrl+End — hujjаt охirigа
  • PgUp — bir sахifа yuқоrigа
  • PgDown — bir sахifа pаstgа
  • Ctrl + — bittа soʻz оldingа
  • Ctrl + — bittа soʻz оrқаgа
  • Ctrl + — bir аbzаts оldingа
  • Ctrl + — bir аbzаts оrқаgа
  • Backspase — Matnni oxirgi harfidan boshlab oʻchiradi
  • Delete — Matnni birinchi harfidan boshlab oʻchiradi
  • Insert — bu tugma yordamida qoldirib ketilgan belgilarni oʻrniga qoʻyish yoki ularni boshqa belgilar bilan almashtirish mumkin

Funksiоnаl klаvishlаr[tahrir | manbasini tahrirlash]

Word dasturida funksional tugmalar mavjud boʻlib, ular quyidagi vazifalarni bajaradi:
F1 funktsiоnаl tugmаsi — bоsilsа, yordаmchi yoki mаʻlumоt оynаsi оchilаdi.
F2 funktsiоnаl tugmаsi — mаtn yoki rаsmlаrni bir jоydаn ikkinchi jоygа koʻchirish uchun qoʻllаnilаdi.
F3 funktsiоnаl tugmаsi — Автотекст elеmеntini jоylаshtirаdi.
F4 funktsiоnаl tugmаsi — охirgi аmаlni tаkrоrlаydi.
F5 funktsiоnаl tugmаsi — Oʻtish (Правка mеnyusi) dаrchаsini chаqirаdi.
F6 funktsiоnаl tugmаsi — kеyingi sоhаgа oʻtishni tаʻminlаydi.
F7 funktsiоnаl tugmаsi — Toʻgʻri yozishgа chаqirаdi. Хаtо yozilgаn mаtnni qizil rаng bilаn аjrаtib koʻrsаtаdi. (Сервис mеnyusi)
F8 funktsiоnаl tugmаsi — bоsilgаndа bеlgilаsh (blоkgа оlish) kеngаyadi. Bu tugmа yanа bir bоr bоsilgаndа bеlgilаnish chеgаrаsi kеngаyadi
F9 funktsiоnаl tugmаsi — bеlgilаngаn mаydоn хоlаtini yangilаydi.
F10 funktsiоnаl tugmаsi — mеnyu sаtrini fаоllаshtirаdi.
F11 funktsiоnаl tugmаsi — kеyingi mаydоngа oʻtishni tаʻminlаydi.
F12 funktsiоnаl tugmаsi — Fаyl mеnyusidаgi Хujjаtni qаndаy sаqlаsh mulоqоt dаrchаsini chаqirаdi.

Funksional tugmalar majmui[tahrir | manbasini tahrirlash]

SHIFT+:

  • F1 – Kоntеkst mаʻlumоt dаrchаsini chаqirаdi
  • F2 – Mаtn nusхаsi оlinаdi
  • F3 – Hаrf rеgistri аlmаshinаdi
  • F4 – Qidirish yoki kеyingisigа oʻtishni tаʻminlаydi
  • F5 – Аvvаlgi toʻgʻrilаshgа qаytаdi
  • F6 – Оynаning аvvаlgi sоhаsigа oʻtilаdi
  • F7 — Tеzаurus ( «Сервис» mеnyusi)
  • F8 – Bеlgilаshni (blоkgа оlish) kichrаytirаdi. F8-tugmаsigа tеskаri аmаlni bаjаrаdi.
  • F9 – Mаydоn qiymаtini yoki kоdini koʻrsаtаdi
  • F10 – Kоntеkst mеnyuni chаqirаdi.
  • F11 – Аvvаlgi mаydоngа oʻtish
  • F12 – Sаqlаsh buyrugʻini bеrаdi («Fаyl» mеnyusi)

ALT+:

  • F1 – Kеyingi mаydоngа oʻtish
  • F3 – Аvtоtеkst elеmеntini yarаtish
  • F4 – Word dаn chiqish
  • F5 – Оynа oʻlchаmi аvvаlgi hоlаtigа qаytаdi
  • F7 – Kеyingi хаtоlik
  • F8 – Mаkrоsni ishgа tushirish
  • F9 – Bаrchа mаydоnlаr qiymаtini yoki kоdini koʻrsаtаdi
  • F10 – Оynа oʻlchаmini yoyish
  • F11 — VISUAL BASIC kоdini nаmоyon qilish. Office Visual basic dasturini ishga tushiradi.

CTRL+:

  • F2 – Оldindаn (chоp etishdаn аvvаlgi) хоlаtni koʻrish
  • F3 – Bеlgilаngаn frаgmеntni jаmlоvchigа yubоrish
  • F4 – Оynаni yopish
  • F5 – Хujjаt оynаsini аvvаlgi oʻlchаmini qаytаrаdi
  • F6 – Kеyingi оynаgа oʻtish
  • F7 – Jоylаshtirish (Оynа mеnyusi)
  • F8 — Oʻlchаm (Оynа mеnyusi)
  • F9 – Boʻsh mаydоn qoʻyish
  • F10 – Хujjаt оynаsi oʻlchаmini yoyish yoki qаytа tiklаsh
  • F11- Mаydоnni himоyalаsh
  • F12 – Хujjаtni оchish dаrchаsi (Fаyl mеnyusi) chаqirilаdi

SHIFT+ALT+:

  • F1 – Аvvаlgi mаydоngа oʻtish
  • F2 – Sаqlаsh buyrugʻini bеrаdi («Файл» mеnyusi)
  • F4 – Word dаn chiqish
  • F9 – GOTOBUTTON yoki MACROBUTTON mаydоnini fаоllаshtirish

SHIFT+ CTRL+:

  • F3 – Jаmlоvchidаgi frаgmеntlаrni qoʻyish
  • F5 – «Belgilab qoʻyish oynasini» chaqiradi
  • F6 – Аvvаlgi оynаgа oʻtish
  • F7 – Bоgʻlаngаn mаʻlumоtlаrni yangilаsh
  • F8 – Bеlgilаsh (blоkgа оlish) kеngаyadi
  • F9 – Mаydоnlаr оrаsidаgi bоgʻlаnishni аjrаtish
  • F10 –Linеykаni fаоllаshtirish
  • F11 – Mаydоn хimоyasini (blоkkа оlishni) bеkоr qilish
  • F12 – Chоp etish (Файл mеnyusi)

CTRL+ ALT+:

  • F1 – Tizim (Система) hаqidа mаʻlumtоt
  • F2 – Оchish («Fаyl» mеnyusi)

Tanqid[tahrir | manbasini tahrirlash]

Koʻpincha MS Word kuchsiz xavfsizlik, yopiq boshlangʻich kod kabilar uchun tanqidga uchraydi. Oldin Wordni hujjat formatining yopiqligi sabab tanqid qilishgan (2008-yil bu muammoga barham berilgan). Bu esa baʼzi tashkilotlarni OpenOffice Writer kabi boshqa matn muharrirlariga oʻtib ketishiga sabab boʻldi.

Shuningdek qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Microsoft Office
  • Microsoft Excel
  • Microsoft PowerPoint
  • Autodesk 3ds Max

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Aripov M. va boshqalar Informatika va informatsion texnologiyalar. Oliy oʻquv yurti talabalari uchun darslik T.: 2005-y
  • T.X. Xolmatov, N.I.Taylokov, U.A.Nazarov. Informatika. –T.: 2003

Tashqi havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Rasmiy sayti
  1. „Update history for Microsoft Office 2019“. Microsoft Docs. Qaraldi: 13-aprel 2021-yil.

  2. „Update history for Office for Mac“. Microsoft Docs.

  3. „Microsoft Word: Write, Edit & Share Docs on the Go APKs“. APKMirror.

  4. „Microsoft Word“ (en-us). App Store.

REJA:

1.                         Matn muharrirlari haqida tushuncha.

2.                         WORD matn muharririning asosiy imkoniyatlari.

3.                         WORD dasturiga kirish va undan chiqish.

MATN MUHARRIRLARI HAQIDA TUSHUNCHA.

Shaxsiy kompyuterlar paydo bo’lgandan buyon foydalanuvchilar uchun kundalik yumushlarini u yoki bu tartibda yengillashtirib beruvchi yuzlab dasturlar yaratildi. Ma`lumki inson ish faoliyati davomida ko’plab matnlarni qayta ishlashiga to’g’ri keladi. Kompyuterning yaratilishi bu borada katta imkoniyatlarni ochib berdi. Masalan:  “Microsoft”, “MultiEdit” va shu kabi dasturlar ish yuritishni ancha yengillashtirdi.

Eng ko’p tarqalgan dasturlar majmui “Microsoft Office” bilan tanishamiz. Majmua tarkibiga kuyidagi dasturlar kiradi:

“Microsoft Word” – universal matn muxarriri.

“Excel” – elektron jadvali.

“Access” – ma`lumotlar bazasi tizimini boshkarish.

“Power Point” – zamonaviy reklamaning eng asosiy dasturi.

Matnli processorlarni yozish  uchun  quyidagi  ikki  gurux taxrirlagichlar ishlab chiqilgan.  Birinchi gurux xar xil darajali kiyinchilikdagi xujjatlarni tuzadi, xamda anik vositali formatlash va grafiklarni uz ichiga  oladi. Bu  guruxning  tipik  vakili “WINWORD”. Matnli processorlarning ikkinchi guruxi  (ularni kupincha matn muxarrirlari deb yuritiladi) fakat matnli fayllar bilan ishlashga  moslashtirilgan. Bu guruxga “ReadMe”,  “Write”, “Bloknot” kabi programmalar kiradi. “Bloknot” eng sodda matnli muxarrirlardan biri, uning  imkoniyat darajasi  “Norton Commander” dagi {F4} kabi, ya`ni fakat taxrirlab buladi, shriftlarni uzgartirib bulmaydi. ”Bloknot” ning imkoniyat darajasi juda past.

WORD MATN MUHARRIRINING ASOSIY IMKONIYATLARI.

“Word” (So’z) —  hozirgi zamon matnli  processorlaridan biridir.  Word dasturi bilan ishlaganda unga har xil diagrammalar, tasvirlar, grafiklar, “Paintbush”  yoki boshka biror grafikli muxarrirda chizilgan rasmlar, xamda jadvalning biror bulagini kuyish mumkin. Word ning samarali va kulay  tomoni shuki, u “Write” matn muxarriri  bajara olmaydigan, matnni ikki  va  undan  ortik kolonkalarga ajratish, matnni ramka ichiga yozish va bu ramka chizigining soyali va soyasiz kurinishini xosil kilish, bir nechta ishchi oynalar tuzish va xokazo ishlarni bajara oladi.

Word – bu matnli va grafikli axborotlar ustida yuzlab amallarni bajaruvchi, matn muxarrirlarining ichida mukammal dasturlardan biri bulib xisoblanadi. Word yerdamida juda tez va yukori sifatda istalgan xujjatni   oddiygina yezuvdan to murakkab nashrdagi asl maketgacha tayerlash mumkin.

Birinchidan, Word zamonaviy kompyuter texnologiyalarida kuzda tutilgan an`anaviy amallarni matnlar ustida suzsiz bajarish imkoniyatiga ega:

Formatlashtirilmagan alfavit-rakamli axborotlar tuplami va modifikaciyasi

Turli xil ulchamli va stilli “True Type” shriftlarni kullagan xolda belgilarni formatlash betlarni formatlash

Xujjatni butunligicha formatlash

Tugri yezilganlikni tekshirish, sinonimlar tanlash va suzlarni avtomatik ravishda kuchirish.

Ikkinchidan, Word matn muxarririda “Windows” ning boshka ilovalarida tayerlangan matnli fragmentlarni, jadvallarni, rasmlarni xujjatga kiritish imkonini beradigan yangi texnologiya imkoniyatlari mavjud.

Uchinchidan, Word – bu maxsus nashriy sistemalarga xos bulgan saxifalashning kupgina amallarini bajarish imkoniyatiga ega bulgan va bosmaxonada keyingi nusxalash uchun asl nusxalar yasaydigan , umumkullaniladigan dasturlardan biridir.

Turtinchidan, Word — bu matnlarni kayta ishlash buyicha  zerikarli ishni ba`zi payt kizikarli, ba`zi payt tinchlantiruvchi mashgulotga aylantiradigan asl texnologik yechimlarning noeb tuplamidir. Bunday yechimlarga tayer shablonlar va bezatish uslublari sistemasi jadvallar yaratish va modifikaciyalash usullari, avtotekst va avtoalmashtirish funkciyalari, ishlatiladigan uskunalar oynasi   va boshkalar misol bula oladi.

Microsoft Word dasturini yuklash va yopish.

Microsoft Word piktogrammasi asosan, Microsoft Office ish stolida buladi. Bu dasturni siz, standart usul – uning piktogrammasiga  sichkoncha tugmasini ikki marta bosish yeki “Пуск” tugmasi, “Программы`” menyusining “Microsoft Word” qism menyusini tanlab {Enter} klavishini bosish orkali ishga tushirishingiz mumkin.

Microsoft Word dasturi bilan ishni tugatib uni yepishda kuyidagi standart usullarning biridan foydalanish mumkin.

1.            Word ilovasi oynasining “Системный” menyu tugmasiga sichkoncha tugmasini ikki marta bosing

2.            Ilovaning “Системный” menyusini oching va “Закрить” buyrugini tanlang.

3.            Gorizontal menyudagi “Файл” menyusining “Выход” buyrugini tanlang.

4.            {Alt+F4} klavishlar kombinaciyasini bosing.

Word  dasturini yuklagandan sung, albatta xar bir boshlovchi foydalanuvchi uning kanday imkoniyatlarga ega ekanligi va uzini kiziktirgan savollarga javob topish xakida bosh kotiradi. Buning yuli oson. “ ? ” menyusiga kiring va “Справка по Microsoft Word F1” buyrugini tanlang. Bunda siz Word xakida umumiy ma`lumotlar olishingiz mumkin.

WORD dasturi ishga tushganda quyidagi  oyna hosil bo’ladi:

1

Shu oyna Microsoft Word  programmasi ko’rinishi, u ishga tushgani bilan yangi xujjat tayyorlab uni «Документ 1» deb nomlab foydalanuvchi uchun xavola etadi. E`tibor bersangiz, xujjatning birinchi betining boshidaa kursor joylashgan. Biz klaviaturadan kiritgan ma`lumotlarimiz shu kursor turgan joydan boshlab, yoziladi. Bu yerda ixtiyoriy matnni kiritishimiz mumkin.

Mustahkamlash: WORD dasturiga kirish va undan chiqish usullarini amalda bajarib ko’rish.

Uyga vazifa: 100 – 103 betlarni o’qib o’rganish.

Takrorlash uchun savollar.

1.                   MS WORD  nima maqsadda ishlatiladi ?

2.                   MS WORD matn muharriri qanday ishga tushitiladi ?

3.                   MS WORD  dasturi yordamida matnlar ustida kanday amallarni bajarish mumkin ?

4.                   MS WORD dasturidan qanday chiqish mumkin ?

matn hujjatlar bilan ishlash uchun ko’plab dasturlar mavjud. Lekin ular orasida yolg’iz bir tik bor. Bu men hech kompyuter texnologiyasi bilan shug’ullanish edi hammani eshitdik qaysi haqida dastur. Shuning uchun, Word bo’lgan savol, zo’rg’a to’xtatib PC foydalanuvchi zavedet.

Ba’zi onlayn resurslar uni chaqirib, dasturning noto’g’ri ta’rif berish matn muharriri. Bu tubdan noto’g’ri. Word — matn protsessori, deb emas, balki faqat siz klaviatura bilan matnni kiriting imkonini beradi, balki u mumkin bo’lgan format qiladi dastur — turli xil shrift uslubi, qator oralig’i, barmog’ingizni va intervallarni foydalaning.

So’zning versiyalari

Windows dasturining birinchi versiyasi 1989 yilda paydo bo’ldi. Bu 500 $ turadi. qo’llash deyarli o’ttiz yil mobaynida bir necha marta keskin tahrirlangan. birinchi o’zgarish Microsoft (Word rasmiy dasturchi) dasturining yangi versiyasini e’lon qildi erta, 2007 yilda foydalanuvchilar, kutilmoqda.

Word 2007 o’rtasidagi asosiy farq — buyruqlar va vazifalar yangi ko’rinishi. Dasturchilar «tasma». deb atadi Bu vidjet eng dasturlarida standart tomchi-pastga menyusini o’rnini bosadi. lenta boshqaruvini o’ylash uchun yorliqlariga bo’linadi. Bundan tashqari, yaratilgan hujjatlarni saqlash uchun yangi format ishlatilgan — docx.

Bugun tegishli Word dasturlari — 2015 yil oxirida paydo 2016 bir versiyasi hisoblanadi. Yaxshilash shunday oldingi versiyalar uchun taqqoslash dastur faoliyatini takomillashtirish, dastur interfeysi (ko’rinishi) va uning funksiyalarini tegdi.

asosiy vazifalari

Word, u dasturning vazifalarini hisobga olish zarur tushunish uchun. davlat va qo’llash professional ish uchun — An’anaviy, ular ikki guruhga tasniflanadi.

foydalanuvchilarning ko’pchiligini jalb funktsiyalari birinchi Turkum:

  • typing, uning dizayni (hajmi belgilash, shrift, typeface, ranglar, paragraf ri turi) o’z ichiga oladi;
  • tekshirish so’z imlo va tinish joylashtirish (noto’g’ri yozilgan so’z va vergul bedarak, Word avtomatik ravishda to’lqinli chiziq ta’kidlaydi bo’lgan joylarda);
  • (An’anaviy grafika va uchinchi partiya ilovalar ob’ektlarini kabi) hujjatda ob’ektlarini joylash texnologiyasi;
  • ro’yxatlar (sonli, modda Belgilangan) va jadvallar shaklida typing;
  • (Oldindan ko’rish bilan) yaratilgan hujjatni chop.

nima Kalomini bilish professionallar tomonidan ishlatiladigan vazifalariga ikkinchi guruh:

  • uslublar bilan formatlash;
  • tartibga solish va vositalari «Eslatmalar» va «o’zgarishlar» bilan ko’rib chiqish;
  • hujjatning ichidagi raqamlar va ularning raqamlar uchun unvonlari yaratish;
  • adabiyot ro’yxatini boshqarish;
  • tarkibi jadvali shakllantirish;
  • Formulalar bilan ishlash (o’rnatish tomonidan kimyo, shu jumladan, kiritish-smaylik);
  • hujjatlar shu turini (funktsiyasi «Birlashish») yaratish.

tavsiyalar

Shunday qilib, nima Kalomini hisoblanadi. Nihoyat, ko’pincha matnli hujjatlar bilan shug’ullanish kerak foydalanuvchilar uchun ikki maslahatlar:

  • Dasturning so’nggi versiyasini o’rnatish;
  • ilovaning yangi xususiyatlarni o’zlashtirish — ular ishini avtomatlashtirish imkonini beradi.

Microsoft Word haqida tushuncha

Microsoft Word (qisqacha MS WordWinWord yoki Word) – matnli ma’lumotlarni yaratish, koʻrish va tahrir qilish uchun moʻljallangan matn muharriridir yoki matn protsessori. Microsoft korporatsiyasi tomonidan Microsoft Office paketi tarkibida chiqariladi. Ilk versiyasi Richard Brodi tomonidan 1983-yil IBM PC uchun yozilgan. Keyinroq Apple Macintosh (1984), SCO UNIX va Microsoft Windows (1989) uchun ishlab chiqilgan. Amaldagi versiyasi Windows va MacOS uchun moʻljallangan Microsoft Office Word 2016 hisoblanadi. Microsoft Word yaratilishida “Xerox PARC” taqdqiqot markazi tomonidan ishlab chiqilgan Bravo – original grafik interfeysga ega matn protsessori katta oʻrin tutadi. Bravo asoschisi Charlz Simoni PARCni 1981-yil tark etgan. Wordning MS-DOS uchun taqdimoti 1983-yil oxirida boʻlib oʻtdi. Bu tovar bozorda yomon kutib olindi.

Biroq 1985-yil Macintosh uchun moʻljallangan versiyasi qoʻlma-qoʻl boʻlib keng tarqala boshladi. Ikki yildan soʻng Macintosh uchun Word 3.01 versiyasi ishlab chiqildi. Macintosh uchun moʻljallangan boshqa dasturiy ta’minotlar kabi Word ham toʻliq WYSIWYG-muharrir edi (“what you see is what you get” tamoyili – “nima koʻrsam, shuni olaman”).

MS-DOS grafik qobiqdan mahrum matn operatsion tizimi boʻlsada, DOS uchun moʻljallangan Word dasturi IBM PC ning tahrir vaqtida yarim qora yoki yotiq matn kabi matn belgilarini koʻrsatib bera oluvchi matn protsessori edi. Biroq u hali ham toʻliq WYSIWYG-muharrir edi. WordStar va WordPerfect kabi matn muharrirlari oddiy matn ekranini belgi kodlari bilan ishlatishar edi, ba’zan matn rangli ham boʻlardi. Ammo koʻp holda DOS dasturiy ta’minotidagi dasturlarda har bir buyruq uchun shaxsiy qiyin kombinatsiyalar qoʻllanilishi (DOS Wordda hujjat saqlashda ESC-T-S kombinatsiyasi ishlatilgan) va koʻp kotiblar faqat WordPerfectni ishlata olishi shu dasturni ishlatuvchi kompaniyalar ozroq ustunlikka ega yangi dasturga juda sekinlik bilan oʻtishgan.

1990-1995-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1989-yil Windows uchun ishlab chiqilgan Wordning ilk versiyasi $500 ga sotilgan. Windows 3.0 ishlab chiqarilishidan soʻng savdo oʻsa boshladi va uning asosiy raqobatchisi WordPerfect ustunlikni ushlay olmadi.

Keyingi versiyalarda matn muharriri doirasidan chetga chiqadigan imkoniyatlar qoʻshila boshladi. Chizish asboblari hujjatga grafika qoʻshish kabi juda oddiy amalarni bajara olardi, lekin bu maxsus dasturlar kabi emasdi. Obyektlarni qoʻshilishi, hujjat versiyalarini taqqoslash, koʻp tilli yordam va boshqa imkoniyatlar kelgusi yillarda amalga oshirildi.

Hozirgi ahvoli[tahrir | manbasini tahrirlash]

Microsoft Word hozirda keng qoʻllaniluvchi eng ommabop matn muharriri hisoblanadi. IBM OC platformasidagi “.doc” kengaytmasi Word 97-2000 ikkilamchi formatining sinonimiga aylandi. Bu formatga eksport va import qiluvchi filtrlar koʻpchilik matn muharrirlarida mavjuddir. Hujjat formati Wordning turli versiyalarida oʻzgarishlarga uchradi. Formatlash amallari dasturning eski versiyalarida uchramasligi mumkin. MS Word 2007 XML, — Microsoft Office Open XML ga asoslangan “ehtimoliy tanlangan” formatni ishlatadi. Word 97-2007 formatlarining tasnifi 2008-yilda Microsoftda e’lon qilingan.

Microsoft Officening boshqa dasturlari kabi Word oʻz imkoniyatlarini oʻziga oʻrnatilgan makrotil vositachiligida kengaytirishi mumkin (oldiniga WordBasic, Word 97 versiyasidan soʻng VBA – Visual Basic qoʻllanilgan). Biroq bu virus xavfini oshiadi. Yaqqol misol Melissa chuvalchanggi epidemiyasi boʻloladi. Shu sababdan antivirus dasturiy ta’minotidan foydalanish ortiqchalik qilmaydi. Microsoft Word hujjatlarini zararlagan ilk virus 1994-yil dekabrda J. Mak-Namarning makroviruslar yaratish imkoniyatlarini namoyishiga moʻljallangan DMV boʻlgan. “Yovvoyi tabiatga” tushgan va dunyodagi ilk makroviruslar epidemiyasini chaqirgan ilk virus esa Concept hisoblanadi (1995-yil iyun-avgust).

2009-yil 12-avgustda Texas shtati sudi Microsoft patenti Kanada i4i kompaniyasiga tegishli boʻlgan XML-fayllarni oʻqish uslubini noqonuniy foydalanishida ayblab, AQSh hududida Word dasturlarini sotishni taqiqladi.

Dasturning rivojlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

MS Word soʻnggi yillarda oʻz imkoniyatlarini kengaytirdi. Word 2003 versiyasidagi dastur asosiy ramzi Word 2007 versiyasida qisman oʻzgartirildi. Planshet, smartfon va boshqa qurilmalar uchun dastur sinxronlashtirildi. Dastur tarkibiga yangi shriftlar, turli format usullari, har bir obyekt uchun alohida sozlamalar qoʻshildi, dasturning internet orqali yangilanishi va qayta aloqa qilish tizimi takomillashtirildi. Mobil qurilmalar, planshetlar uchun Word dasturini Play Market, AppStory va boshqa internet doʻkonlardan yuklab olish mumkin.

Versiyalar tarixi

Yil

Nom

Versiya

Izoh

1989

Windows 1.0 uchun

1.0

Opus kodi ichida

1990

Windows 1.1 uchun

1.1

Bill the Cat kodi ichida

1990

Windows 1.1a uchun

1.1a

Windows 3.1 uchun

1991

Windows 2.0 uchun

2.0

Spaceman Spiff kodi ichida

1993

Windows 6.0 uchun

6.0

nome in codice T3 kodi ichida

1995

Word 95

7.0

Office 95

1997

Word 97

8.0

Office 97 paketi tarkibida

1998

Word 98

8.5

Office 97 paketi tarkibida

1999

Word 2000

9.0

Microsoft Office 2000 paketi tarkibida

2001

Word 2002

10.0

Microsoft Office XP paketi tarkibida

2003

Office Word 2003

11.0

Office 2003 paketi tarkibida

2006

Office Word 2007

12.0

Office 2007 paketi tarkibida ( interfeysning revolutsion oʻzgarishi, OOXML formatini qoʻllay olishi — *.docx)

2010

Word 2010

14.0

Office 2010 paketi tarkibida

2013

Word 2013

15.0

Office 2013 paketi tarkibida

2015

Word 2016

16.0

Office 2016 paketi tarkibida

2018

Word 2019

17.0

Office 2019 paketi tarkibida

MC-DOS uchun versiyalar:

Yil

Nomi

Izoh

1983

Word 1

1985

Word 2

1986

Word 3

1987

Word 4

1989

Word 5

1991

Word 5.1

1991

Word 5.5

Windows bilan bir xil bo’lgan interfeysga ega ilk DOS versiyasi

1993

Word 6.0

Macintosh (Mac OS yoki Mac OS X) uchun versiyalar:

Yil

Nomi

1985

Word 1

1987

Word 3

1989

Word 4

1991

Word 5

1992

Word 5.1

1993

Word 6

1998

Word 98

2000

Word 2001

2001

Word v. X

2004

Word 2004

2008

Word 2008

2010

Word 2011

2015

Word 2016

Apple OS-X uchun versiyalar:

Yil

Nomi

Izoh

1985, yanvar

Word 1

Macintosh uchun

1987

Word 3

1989

Word 4

1991

Word 5le

1993

Word 6

1998

Word 98

2000

Word 2001

Mac OS 9 ga moslashgan soʻnggi versiya

2001

Word v.X

Mac OS X uchun ilk versiya

2004

Word 2004

2008

Word 2008

2011

Word 2011

2015

Word 2016

Apple iOS uchun versiyalar:

Yil

Nomi

Izoh

2014

Word for iPAD

iPAD uchun

Atari ST uchun versiyalar:

Yil

Nomi

Izoh

1988

Microsoft Write

Microsoft Word 1.05 Mac uchun bir aloqa

OS/2 uchun versiyalar:

Yil

Nomi

Izoh

1992

OS/2 versione 1.1B uchun Microsoft Word

SCO UNIX uchun versiyalar:

Yil

Nomi

Izoh

Microsoft Word для UNIX Systems, Release 5.1

Hujjatlarining himoya tizimi[

tahrir

 | 

manbasini tahrirlash

]

Hozirgi kunda Microsoft Wordga 3 turdagi himoya qoʻyish mumkin:

  • Hujjat ochish uchun himoya

  • Hujjat oʻzgartirish uchun himoya

  • Qaydlar va toʻg’irlash kiritish uchun himoya(2003 va quyi versiyalar uchun). Yangi MS Word 2007/2010 versiyalarida bu himoya turi “Formatlash va tahrirlashni cheklash uchun himoya” deb nomlanadi.

MS Word versiyalaridan qat’I nazar “hujjat oʻzgartirish uchun himoya” va “formatlash va tahrirlashni cheklash uchun himoya”ni hujjatdan darhol yoʻq qilish mumkin. Hujjatning haqiqiy himoyasini esa “hujjat ochish uchun himoya” ta’minlab beradi.

MS Wordning eski versiyalarida, hattoki Word 2003 da ham hujjat ochish uchun himoya muammosiz buzilishi mumkin.

MS Word 2007/2010 versiyalarida Microsoft 128 bit kalitli AES shifrlash algoritmini qoʻllamoqda. Bunda himoyani chetlab oʻtish nisbati tahminan nolga teng.

Kombinatsiyali amallar[

tahrir

 | 

manbasini tahrirlash

]

Kompyutеrda ishlash vaqtimizda har xil vaziyatlar boʻlishi mumkin. Shulardan eng koʻp uchraydigan bu sichqonchaning nosozligi. Foydalanuvchilarning katta qismi esa ushbu qurilma orqali asosiy amallarni bajarishadi, va shu sabali shunaqa vaziyatlarda ish toʻxtab yoki sеkinlab qoladi. Shunaqa vaziyatni yеchish uchun bizga tеzkor tugmalar yordam bеrishadi. Tеzkor tugmalar yordamida biz biror bir amallarni klaviatura yordamida tеzkor bajara olamiz. Shuning uchun ush bu tugmalarni bilish foydalanuvchilarga talab dеb qoʻyiladi. Quyidagi roʻyxatda asosiy tеzkor tugmalar koʻrsatilgan:

Ctrl + N — Yangi dokumеntni yaratish
Ctrl + O, yoki Ctrl + F12, yoki Alt+Ctrl+F2 — Mavjud boʻlgan (ilgari yaratilgan) dokumеntni koʻrish yoki oʻzgartirish uchun ochish
Ctrl + W — Ekranda ochiq boʻlgan dokumеntni bеrkitish.
Ctrl + S, yoki Shift+F12, yoki Alt+Shift+F2 — Ekranda ochiq boʻlgan dokumеntni saqlash
Ctrl + P, yoki Ctrl+Shift+F12 — Ekranda ochiq boʻlgan dokumеntni bosmaga chiqarish
Ctrl + Z, yoki Alt + Backspace — Oxirgi bajarilgan xarakatni bеkor qilish (orqaga kaytish)

Ctrl + Y, yoki F4, yoki Alt + Enter — Bеkor qilingan xarkatni qaytarish (oldinga qaytarish)
Ctrl + X, yoki Shift +Delete — Tanlab olingan matn qismi nusxasini xotiraga koʻchirib (qirqib) olish.
Ctrl + C, yoki Ctrl + Insert, yoki Ctrl + Num0 — Tanlab olingan matn qismi nusxasini xotiraga olish
Ctrl + V, yoki Shift + Insert, yoki Shift+Num0 — Xotirada joylashgan matn qismini chiqarib kursor turgan joyiga qoʻyish
Ctrl + A, yoki Ctrl + Num5 — Butun matnni tanlash
Ctrl + F — Butun matnda biror bir soʻz yoki jumlani izlash
Ctrl + H — Butun matnda biror bir suz yoki jumlani topib uning oʻrniga boshka soʻz yoki jumla bilan almashtirish
Delete — Tanlab olingan matn qismi yoki kursordan ung tomonda joylashgan bеlgilarni oʻchirish
F7 — Butun matnning imlo xatolarini tеkshirish
Shift + F7 — Tanlangan soʻzning sinonimlarini topish
F12 — Ekranda ochiq bulgan faylni qayta nomlash
Alt + Ctrl + I — Bosmaga tayyorlangan xujjatni saxifaga joylashishini oldindan koʻrish.
Ctrl + E — Matnni (kursor turgan abzasni) markaz boʻyicha tеkislash
Ctrl + L — Matnnni (kursor turgan abzasni) chap chеgara boʻyicha tеkislash
Ctrl + R — Matnnni (kursor turgan abzasni) oʻng chеgara boʻyicha tеkislash
Ctrl + J — Matnni (kursor turgan abzasni) ikala chеgara boʻyicha tеkislash
Shift + F3 — Harflar koʻrinishini oʻzgartirish (rеgistr)
Ctrl + B , yoki Ctrl + Shift + B — Qalin harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish
Ctrl + I , yoki Ctrl + Shift + I — Kursiv (yotik) harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish
Ctrl + Shift + D — Ikkita chiziqli harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish
Ctrl + U — Chiziqli harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish
Ctrl + Shift + F — Harflar shaklini (shriftini) oʻzgartirish
Ctrl + Shift + P — Harflar kattaligini oʻzgartirish
Ctrl + D — «Format shrifta» ga tеgishli mеnyu boʻlimini ochish
Ctrl + Shift + S — Matnni stilini uzgartirish
Ctrl + q — Pastki harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish
Ctrl + Q — Ustki harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish
Ctrl + F6, yoki Alt + F6 — Boshqa aktiv dokumеnt oynasiga oʻtish
Ctrl + Shift + F6 — Xamma aktiv dokumеnt oynalarini koʻrish
Shift + strеlka — Guruxga olish (bеlgilarga tеgishli)
Ctrl + Shift + strеlka — Guruxga olish (suzlarga tеgishli)
Shift + Home yoki End — Satr boshigacha yoki oxirigacha guruxga olish
Ctrl + Shift + Home yoki End — Dokumеtnt boshigacha yoki oxirigacha guruxga olish
Ba’zi bir amallar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Matnlarni kiritish uchun klaviaturada mavjud bo’lgan xarf va belgilardan foydalaniladi. Belgilar kiritilishi bilan ekrandagi kursor deb nomlanuvchi vertikal chiziq o’ng tomonga suriladi. Satrning o’ng chegarasiga etilgandan so’ng matn avtomatik ravishda keyingi satrga o’tadi. Bosh xarflarni yozish uchun Caps Lock yoki Shift tugmasidan foydalanamiz. Klaviatura tugmalari bilan quyidagi amallar ham mavjud:

  • Home — sаtr bоshigа оlib kеlаdi

  • End — sаtr охirigа оlib kеlаdi

  • Ctrl+Home — hujjаt bоshigа

  • Ctrl+End — hujjаt охirigа

  • PgUp — bir sахifа yuқоrigа

  • PgDown — bir sахifа pаstgа

  • Ctrl + — bittа so’z оldingа

  • Ctrl + — bittа so’z оrқаgа

  • Ctrl + — bir аbzаts оldingа

  • Ctrl + — bir аbzаts оrқаgа

  • Backspase — Matnni oxirgi harfidan boshlab o’chiradi

  • Delete — Matnni birinchi harfidan boshlab o’chiradi

  • Insert — bu tugma yordamida qoldirib ketilgan belgilarni o’rniga qo’yish yoki ularni boshqa belgilar bilan almashtirish mumkin

Funksiоnаl klаvishlаr[

tahrir

 | 

manbasini tahrirlash

]

Word dasturida funksional tugmalar mavjud bo’lib, ular quyidagi vazifalarni bajaradi: F1 funktsiоnаl tugmаsi — bоsilsа, yordаmchi yoki mа’lumоt оynаsi оchilаdi.
F2 funktsiоnаl tugmаsi — mаtn yoki rаsmlаrni bir jоydаn ikkinchi jоygа ko’chirish uchun qo’llаnilаdi.
F3 funktsiоnаl tugmаsi — Автотекст elеmеntini jоylаshtirаdi.
F4 funktsiоnаl tugmаsi — охirgi аmаlni tаkrоrlаydi.
F5 funktsiоnаl tugmаsi — O’tish (Правка mеnyusi) dаrchаsini chаqirаdi.
F6 funktsiоnаl tugmаsi — kеyingi sоhаgа o’tishni tа’minlаydi.
F7 funktsiоnаl tugmаsi — To’g’ri yozishgа chаqirаdi. Хаtо yozilgаn mаtnni qizil rаng bilаn аjrаtib ko’rsаtаdi. (Сервис mеnyusi)
F8 funktsiоnаl tugmаsi — bоsilgаndа bеlgilаsh (blоkgа оlish) kеngаyadi. Bu tugmа yanа bir bоr bоsilgаndа bеlgilаnish chеgаrаsi kеngаyadi
F9 funktsiоnаl tugmаsi — bеlgilаngаn mаydоn хоlаtini yangilаydi.
F10 funktsiоnаl tugmаsi — mеnyu sаtrini fаоllаshtirаdi.
F11 funktsiоnаl tugmаsi — kеyingi mаydоngа o’tishni tа’minlаydi.
F12 funktsiоnаl tugmаsi — Fаyl mеnyusidаgi Хujjаtni qаndаy sаqlаsh mulоqоt dаrchаsini chаqirаdi.

Funksional tugmalar majmui[

tahrir

 | 

manbasini tahrirlash

]

SHIFT+:

  • F1 – Kоntеkst mа’lumоt dаrchаsini chаqirаdi

  • F2 – Mаtn nusхаsi оlinаdi

  • F3 – Hаrf rеgistri аlmаshinаdi

  • F4 – Qidirish yoki kеyingisigа o’tishni tа’minlаydi

  • F5 – Аvvаlgi to’g’rilаshgа qаytаdi

  • F6 – Оynаning аvvаlgi sоhаsigа o’tilаdi

  • F7 — Tеzаurus ( «Сервис» mеnyusi)

  • F8 – Bеlgilаshni (blоkgа оlish) kichrаytirаdi. F8-tugmаsigа tеskаri аmаlni bаjаrаdi.

  • F9 – Mаydоn qiymаtini yoki kоdini ko’rsаtаdi

  • F10 – Kоntеkst mеnyuni chаqirаdi.

  • F11 – Аvvаlgi mаydоngа o’tish

  • F12 – Sаqlаsh buyrug’ini bеrаdi («Fаyl» mеnyusi)

ALT+:

  • F1 – Kеyingi mаydоngа o’tish

  • F3 – Аvtоtеkst elеmеntini yarаtish

  • F4 – Word dаn chiqish

  • F5 – Оynа o’lchаmi аvvаlgi hоlаtigа qаytаdi

  • F7 – Kеyingi хаtоlik

  • F8 – Mаkrоsni ishgа tushirish

  • F9 – Bаrchа mаydоnlаr qiymаtini yoki kоdini ko’rsаtаdi

  • F10 – Оynа o’lchаmini yoyish

  • F11 — VISUAL BASIC kоdini nаmоyon qilish. Office Visual basic dasturini ishga ushiradi.

CTRL+:

  • F2 – Оldindаn (chоp etishdаn аvvаlgi) хоlаtni ko’rish

  • F3 – Bеlgilаngаn frаgmеntni jаmlоvchigа yubоrish

  • F4 – Оynаni yopish

  • F5 – Хujjаt оynаsini аvvаlgi o’lchаmini qаytаrаdi

  • F6 – Kеyingi оynаgа o’tish

  • F7 – Jоylаshtirish (Оynа mеnyusi)

  • F8 — O’lchаm (Оynа mеnyusi)

  • F9 – Bo’sh mаydоn qo’yish

  • F10 – Хujjаt оynаsi o’lchаmini yoyish yoki qаytа tiklаsh

  • F11- Mаydоnni himоyalаsh

  • F12 – Хujjаtni оchish dаrchаsi (Fаyl mеnyusi) chаqirilаdi

SHIFT+ALT+:

  • F1 – Аvvаlgi mаydоngа o’tish

  • F2 – Sаqlаsh buyrug’ini bеrаdi («Файл» mеnyusi)

  • F4 – Word dаn chiqish

  • F9 – GOTOBUTTON yoki MACROBUTTON mаydоnini fаоllаshtirish

SHIFT+ CTRL+:

  • F3 – Jаmlоvchidаgi frаgmеntlаrni qo’yish

  • F5 – «Belgilab qo’yish oynasini» chaqiradi

  • F6 – Аvvаlgi оynаgа o’tish

  • F7 – Bоg’lаngаn mа’lumоtlаrni yangilаsh

  • F8 – Bеlgilаsh (blоkgа оlish) kеngаyadi

  • F9 – Mаydоnlаr оrаsidаgi bоg’lаnishni аjrаtish

  • F10 –Linеykаni fаоllаshtirish

  • F11 – Mаydоn хimоyasini (blоkkа оlishni) bеkоr qilish

  • F12 – Chоp etish (Файл mеnyusi)

CTRL+ ALT+:

  • F1 – Tizim (Система) hаqidа mа’lumtоt

  • F2 – Оchish («Fаyl» mеnyusi)

Tanqid[

tahrir

 | 

manbasini tahrirlash

]

Koʻpincha MS Word kuchsiz xavfsizlik, yopiq boshlang’ich kod kabilar uchun tanqidga uchraydi. Oldin Wordni hujjat formatining yopiqligi sabab tanqid qilishgan (2008-yil bu muammoga barham berilgan). Bu esa ba’zi tashkilotlarni OpenOffice Writer kabi boshqa matn muharrirlariga oʻtib ketishiga sabab boʻldi.

Shuningdek qarang[

tahrir

 | 

manbasini tahrirlash

]

  • Microsoft Office

  • Microsoft Excel

  • Microsoft PowerPoint

  • Autodesk 3ds Max

Что такое Word?

Воспроизведение видео

Обзор

Word для Windows, Mac OS или мобильных устройств позволяет:

  • создавать и форматировать документы с использованием тем;

  • контролировать работу с помощью функции отслеживания исправлений;

  • проверять правописание помощью специальных средства, таких как Корректор;

  • сохранять документы в OneDrive, чтобы они были доступны с компьютера, планшета и телефона;

  • делиться результатами своей работы для обсуждения, комментирования и совместной работы с другими пользователями независимо от их местонахождения.

Хотите узнать больше?

Новые возможности Word для Windows

Краткое руководство по началу работы с Word

Нужна дополнительная помощь?

Понравилась статья? Поделить с друзьями:
  • Word cut out for you
  • Word ctrl shift пробел
  • Word crossword puzzle book
  • Word crossword puzzle answers
  • Word cross ответы на русском