Microsoft word dasturi haqida

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Microsoft Word Microsoft Windows tizim uchun
Windows 10da Microsoft Office Word matn muharriri bosh oynasi
Muallif	Microsoft Corporation
Ishlab chiqaruvchi	Microsoft
Chiqish sanasi	25-oktyabr, 1983-yil (39 yil avval) (Multi-Tool Word nomi ostida)
Eng so‘nggi versiyasi	2103 (16.0.13901.20400) / 13-aprel, 2021-yil (23 oy avval)[1]
Operatsion sistema	MS-DOS Microsoft Windows
Platforma	x86, x64, ARM
Til(lar)	koʻp tillarni qoʻllab-quvvatlaydi (xususan, oʻzbek tilini ham)
Status	faol
Janr	Matn muharriri
Litsenziya	Trialware
Vebsayt:	products.office.com/word

Microsoft Word Mac OS tizim uchun
Ishlab chiqaruvchi	Microsoft
Eng so‘nggi versiyasi	16.50 (Build 21061301) / 15-iyun, 2021-yil (21 oy avval)[2]
Operatsion sistema	Mac OS
Status	faol
Janr	Matn muharriri
Litsenziya	Proprietary
Vebsayt:	products.office.com/word

Microsoft Word Android uchun
Ishlab chiqaruvchi	Microsoft
Eng so‘nggi versiyasi	16.0.14026.20172 / 15-may, 2021-yil (22 oy avval)[3]
Operatsion sistema	Android
Status	faol
Janr	Matn muharriri
Litsenziya	Proprietary
Vebsayt:	products.office.com/word

Microsoft Word iOS uchun
Ishlab chiqaruvchi	Microsoft
Eng so‘nggi versiyasi	2.50 / 14-iyun, 2021-yil (21 oy avval)[4]
Operatsion sistema	iOS
Status	faol
Janr	Matn muharriri
Litsenziya	Proprietary
Vebsayt:	products.office.com/word

Microsoft Word Mobile Windows 10 uchun
Ishlab chiqaruvchi	Microsoft
Operatsion sistema	Windows 10 Windows 10 Mobile
Status	faol
Janr	Matn muharriri
Litsenziya	Trialware
Vebsayt:	microsoft.com/store/productId/9WZDNCRFJB9S

Microsoft Word (qisqacha MS Word, WinWord yoki Word) – matnli maʼlumotlarni yaratish, koʻrish va tahrir qilish uchun moʻljallangan matn muharriridir yoki matn protsessori. Microsoft korporatsiyasi tomonidan Microsoft Office paketi tarkibida chiqariladi. Ilk versiyasi Richard Brodi tomonidan 1983-yil IBM PC uchun yozilgan. Keyinroq Apple Macintosh (1984), SCO UNIX va Microsoft Windows (1989) uchun ishlab chiqilgan. Amaldagi versiyasi Windows va MacOS uchun moʻljallangan Microsoft Office Word 2016 hisoblanadi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Microsoft Word yaratilishida “Xerox PARC” taqdqiqot markazi tomonidan ishlab chiqilgan Bravo – original grafik interfeysga ega matn protsessori katta oʻrin tutadi. Bravo asoschisi Charlz Simoni PARCni 1981-yil tark etgan. Wordning MS-DOS uchun taqdimoti 1983-yil oxirida boʻlib oʻtdi. Bu tovar bozorda yomon kutib olindi.

Biroq 1985-yil Macintosh uchun moʻljallangan versiyasi qoʻlma-qoʻl boʻlib keng tarqala boshladi. Ikki yildan soʻng Macintosh uchun Word 3.01 versiyasi ishlab chiqildi. Macintosh uchun moʻljallangan boshqa dasturiy taʼminotlar kabi Word ham toʻliq WYSIWYG-muharrir edi (“what you see is what you get” tamoyili – “nima koʻrsam, shuni olaman”).

MS-DOS grafik qobiqdan mahrum matn operatsion tizimi boʻlsada, DOS uchun moʻljallangan Word dasturi IBM PC ning tahrir vaqtida yarim qora yoki yotiq matn kabi matn belgilarini koʻrsatib bera oluvchi matn protsessori edi. Biroq u hali ham toʻliq WYSIWYG-muharrir edi. WordStar va WordPerfect kabi matn muharrirlari oddiy matn ekranini belgi kodlari bilan ishlatishar edi, baʼzan matn rangli ham boʻlardi.
Ammo koʻp holda DOS dasturiy taʼminotidagi dasturlarda har bir buyruq uchun shaxsiy qiyin kombinatsiyalar qoʻllanilishi (DOS Wordda hujjat saqlashda ESC-T-S kombinatsiyasi ishlatilgan) va koʻp kotiblar faqat WordPerfectni ishlata olishi shu dasturni ishlatuvchi kompaniyalar ozroq ustunlikka ega yangi dasturga juda sekinlik bilan oʻtishgan.

1990-1995-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1989-yil Windows uchun ishlab chiqilgan Wordning ilk versiyasi $500 ga sotilgan. Windows 3.0 ishlab chiqarilishidan soʻng savdo oʻsa boshladi va uning asosiy raqobatchisi WordPerfect ustunlikni ushlay olmadi.

Keyingi versiyalarda matn muharriri doirasidan chetga chiqadigan imkoniyatlar qoʻshila boshladi. Chizish asboblari hujjatga grafika qoʻshish kabi juda oddiy amalarni bajara olardi, lekin bu maxsus dasturlar kabi emasdi. Obyektlarni qoʻshilishi, hujjat versiyalarini taqqoslash, koʻp tilli yordam va boshqa imkoniyatlar kelgusi yillarda amalga oshirildi.

Hozirgi ahvoli[tahrir | manbasini tahrirlash]

Microsoft Word hozirda keng qoʻllaniluvchi eng ommabop matn muharriri hisoblanadi. IBM OC platformasidagi “.doc” kengaytmasi Word 97-2000 ikkilamchi formatining sinonimiga aylandi. Bu formatga eksport va import qiluvchi filtrlar koʻpchilik matn muharrirlarida mavjuddir. Hujjat formati Wordning turli versiyalarida oʻzgarishlarga uchradi. Formatlash amallari dasturning eski versiyalarida uchramasligi mumkin. MS Word 2007 XML, — Microsoft Office Open XML ga asoslangan “ehtimoliy tanlangan” formatni ishlatadi. Word 97-2007 formatlarining tasnifi 2008-yilda Microsoftda eʼlon qilingan.

Microsoft Officening boshqa dasturlari kabi Word oʻz imkoniyatlarini oʻziga oʻrnatilgan makrotil vositachiligida kengaytirishi mumkin (oldiniga WordBasic, Word 97 versiyasidan soʻng VBA – Visual Basic qoʻllanilgan). Biroq bu virus xavfini oshiadi. Yaqqol misol Melissa chuvalchanggi epidemiyasi boʻloladi. Shu sababdan antivirus dasturiy taʼminotidan foydalanish ortiqchalik qilmaydi. Microsoft Word hujjatlarini zararlagan ilk virus 1994-yil dekabrda J. Mak-Namarning makroviruslar yaratish imkoniyatlarini namoyishiga moʻljallangan DMV boʻlgan. “Yovvoyi tabiatga” tushgan va dunyodagi ilk makroviruslar epidemiyasini chaqirgan ilk virus esa Concept hisoblanadi (1995-yil iyun-avgust).

2009-yil 12-avgustda Texas shtati sudi Microsoft patenti Kanada i4i kompaniyasiga tegishli boʻlgan XML-fayllarni oʻqish uslubini noqonuniy foydalanishida ayblab, AQSh hududida Word dasturlarini sotishni taqiqladi.

Dasturning rivojlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

MS Word soʻnggi yillarda oʻz imkoniyatlarini kengaytirdi. Word 2003 versiyasidagi dastur asosiy ramzi Word 2007 versiyasida qisman oʻzgartirildi. Planshet, smartfon va boshqa qurilmalar uchun dastur sinxronlashtirildi. Dastur tarkibiga yangi shriftlar, turli format usullari, har bir obyekt uchun alohida sozlamalar qoʻshildi, dasturning internet orqali yangilanishi va qayta aloqa qilish tizimi takomillashtirildi. Mobil qurilmalar, planshetlar uchun Word dasturini Play Market, AppStory va boshqa internet doʻkonlardan yuklab olish mumkin.

Versiyalar tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Microsoft Windows uchun versiyalar:

Yil	Nom	Versiya	Izoh
1989	Windows 1.0 uchun	1.0	Opus kodi ichida
1990	Windows 1.1 uchun	1.1	Bill the Cat kodi ichida
1990	Windows 1.1a uchun	1.1a	Windows 3.1 uchun
1991	Windows 2.0 uchun	2.0	Spaceman Spiff kodi ichida
1993	Windows 6.0 uchun	6.0	nome in codice T3 kodi ichida
1995	Word 95	7.0	Office 95
1997	Word 97	8.0	Office 97 paketi tarkibida
1998	Word 98	8.5	Office 97 paketi tarkibida
1999	Word 2000	9.0	Microsoft Office 2000 paketi tarkibida
2001	Word 2002	10.0	Microsoft Office XP paketi tarkibida
2003	Office Word 2003	11.0	Office 2003 paketi tarkibida
2006	Office Word 2007	12.0	Office 2007 paketi tarkibida ( interfeysning revolutsion oʻzgarishi, OOXML formatini qoʻllay olishi — *.docx)
2010	Word 2010	14.0	Office 2010 paketi tarkibida
2013	Word 2013	15.0	Office 2013 paketi tarkibida
2015	Word 2016	16.0	Office 2016 paketi tarkibida
2018	Word 2019	17.0	Office 2019 paketi tarkibida

MC-DOS uchun versiyalar:

Yil	Nomi	Izoh
1983	Word 1
1985	Word 2
1986	Word 3
1987	Word 4
1989	Word 5
1991	Word 5.1
1991	Word 5.5	Windows bilan bir xil boʻlgan interfeysga ega ilk DOS versiyasi
1993	Word 6.0

Macintosh (Mac OS yoki Mac OS X) uchun versiyalar:

Yil	Nomi
1985	Word 1
1987	Word 3
1989	Word 4
1991	Word 5
1992	Word 5.1
1993	Word 6
1998	Word 98
2000	Word 2001
2001	Word v. X
2004	Word 2004
2008	Word 2008
2010	Word 2011
2015	Word 2016

Apple OS-X uchun versiyalar:

Yil	Nomi	Izoh
1985, yanvar	Word 1	Macintosh uchun
1987	Word 3
1989	Word 4
1991	Word 5le
1993	Word 6
1998	Word 98
2000	Word 2001	Mac OS 9 ga moslashgan soʻnggi versiya
2001	Word v.X	Mac OS X uchun ilk versiya
2004	Word 2004
2008	Word 2008
2011	Word 2011
2015	Word 2016

Apple iOS uchun versiyalar:

Yil	Nomi	Izoh
2014	Word for iPAD	iPAD uchun

Atari ST uchun versiyalar:

Yil	Nomi	Izoh
1988	Microsoft Write	Microsoft Word 1.05 Mac uchun bir aloqa

OS/2 uchun versiyalar:

Yil	Nomi	Izoh
1992	OS/2 versione 1.1B uchun Microsoft Word

SCO UNIX uchun versiyalar:

Yil	Nomi	Izoh
	Microsoft Word для UNIX Systems, Release 5.1

Hujjatlarining himoya tizimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hozirgi kunda Microsoft Wordga 3 turdagi himoya qoʻyish mumkin:

• Hujjat ochish uchun himoya
• Hujjat oʻzgartirish uchun himoya
• Qaydlar va toʻgʻirlash kiritish uchun himoya(2003 va quyi versiyalar uchun). Yangi MS Word 2007/2010 versiyalarida bu himoya turi “Formatlash va tahrirlashni cheklash uchun himoya” deb nomlanadi.

MS Word versiyalaridan qatʼI nazar “hujjat oʻzgartirish uchun himoya” va “formatlash va tahrirlashni cheklash uchun himoya”ni hujjatdan darhol yoʻq qilish mumkin. Hujjatning haqiqiy himoyasini esa “hujjat ochish uchun himoya” taʼminlab beradi.

MS Wordning eski versiyalarida, hattoki Word 2003 da ham hujjat ochish uchun himoya muammosiz buzilishi mumkin.

MS Word 2007/2010 versiyalarida Microsoft 128 bit kalitli AES shifrlash algoritmini qoʻllamoqda. Bunda himoyani chetlab oʻtish nisbati tahminan nolga teng.

Kombinatsiyali amallar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kompyutеrda ishlash vaqtimizda har xil vaziyatlar boʻlishi mumkin. Shulardan eng koʻp uchraydigan bu sichqonchaning nosozligi. Foydalanuvchilarning katta qismi esa ushbu qurilma orqali asosiy amallarni bajarishadi, va shu sabali shunaqa vaziyatlarda ish toʻxtab yoki sеkinlab qoladi. Shunaqa vaziyatni yеchish uchun bizga tеzkor tugmalar yordam bеrishadi. Tеzkor tugmalar yordamida biz biror bir amallarni klaviatura yordamida tеzkor bajara olamiz. Shuning uchun ush bu tugmalarni bilish foydalanuvchilarga talab dеb qoʻyiladi. Quyidagi roʻyxatda asosiy tеzkor tugmalar koʻrsatilgan:

Ctrl + N - Yangi dokumеntni yaratish

Ctrl + O, yoki Ctrl + F12, yoki Alt+Ctrl+F2 - Mavjud boʻlgan (ilgari yaratilgan) dokumеntni koʻrish yoki oʻzgartirish uchun ochish

Ctrl + W - Ekranda ochiq boʻlgan dokumеntni bеrkitish.

Ctrl + S, yoki Shift+F12, yoki Alt+Shift+F2 - Ekranda ochiq boʻlgan dokumеntni saqlash

Ctrl + P, yoki Ctrl+Shift+F12 - Ekranda ochiq boʻlgan dokumеntni bosmaga chiqarish

Ctrl + Z, yoki Alt + Backspace - Oxirgi bajarilgan xarakatni bеkor qilish (orqaga kaytish)

Ctrl + Y, yoki F4, yoki Alt + Enter - Bеkor qilingan xarkatni qaytarish (oldinga qaytarish)

Ctrl + X, yoki Shift +Delete - Tanlab olingan matn qismi nusxasini xotiraga koʻchirib (qirqib) olish.

Ctrl + C, yoki Ctrl + Insert, yoki Ctrl + Num0 - Tanlab olingan matn qismi nusxasini xotiraga olish

Ctrl + V, yoki Shift + Insert, yoki Shift+Num0 - Xotirada joylashgan matn qismini chiqarib kursor turgan joyiga qoʻyish

Ctrl + A, yoki Ctrl + Num5 - Butun matnni tanlash

Ctrl + F - Butun matnda biror bir soʻz yoki jumlani izlash

Ctrl + H - Butun matnda biror bir suz yoki jumlani topib uning oʻrniga boshqa soʻz yoki jumla bilan almashtirish

Delete - Tanlab olingan matn qismi yoki kursordan ung tomonda joylashgan bеlgilarni oʻchirish

F7 - Butun matnning imlo xatolarini tеkshirish

Shift + F7 - Tanlangan soʻzning sinonimlarini topish

F12 - Ekranda ochiq bulgan faylni qayta nomlash

Alt + Ctrl + I - Bosmaga tayyorlangan xujjatni saxifaga joylashishini oldindan koʻrish.

Ctrl + E - Matnni (kursor turgan abzasni) markaz boʻyicha tеkislash

Ctrl + L - Matnnni (kursor turgan abzasni) chap chеgara boʻyicha tеkislash

Ctrl + R - Matnnni (kursor turgan abzasni) oʻng chеgara boʻyicha tеkislash

Ctrl + J - Matnni (kursor turgan abzasni) ikala chеgara boʻyicha tеkislash

Shift + F3 - Harflar koʻrinishini oʻzgartirish (rеgistr)

Ctrl + B, yoki Ctrl + Shift + B - Qalin harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish

Ctrl + I, yoki Ctrl + Shift + I - Kursiv (yotik) harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish

Ctrl + Shift + D - Ikkita chiziqli harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish

Ctrl + U - Chiziqli harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish

Ctrl + Shift + F - Harflar shaklini (shriftini) oʻzgartirish

Ctrl + Shift + P - Harflar kattaligini oʻzgartirish

Ctrl + D - "Format shrifta" ga tеgishli mеnyu boʻlimini ochish

Ctrl + Shift + S - Matnni stilini uzgartirish

Ctrl + q - Pastki harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish

Ctrl + Q - Ustki harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish

Ctrl + F6, yoki Alt + F6 - Boshqa aktiv dokumеnt oynasiga oʻtish

Ctrl + Shift + F6 - Xamma aktiv dokumеnt oynalarini koʻrish

Shift + strеlka - Guruxga olish (bеlgilarga tеgishli)

Ctrl + Shift + strеlka - Guruxga olish (suzlarga tеgishli)

Shift + Home yoki End - Satr boshigacha yoki oxirigacha guruxga olish

Ctrl + Shift + Home yoki End - Dokumеtnt boshigacha yoki oxirigacha guruxga olish

Ba’zi bir amallar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Matnlarni kiritish uchun klaviaturada mavjud boʻlgan xarf va belgilardan foydalaniladi. Belgilar kiritilishi bilan ekrandagi kursor deb nomlanuvchi vertikal chiziq oʻng tomonga suriladi. Satrning oʻng chegarasiga etilgandan soʻng matn avtomatik ravishda keyingi satrga oʻtadi. Bosh xarflarni yozish uchun Caps Lock yoki Shift tugmasidan foydalanamiz. Klaviatura tugmalari bilan quyidagi amallar ham mavjud:

• Home — sаtr bоshigа оlib kеlаdi
• End — sаtr охirigа оlib kеlаdi
• Ctrl+Home — hujjаt bоshigа
• Ctrl+End — hujjаt охirigа
• PgUp — bir sахifа yuқоrigа
• PgDown — bir sахifа pаstgа
• Ctrl + — bittа soʻz оldingа
• Ctrl + — bittа soʻz оrқаgа
• Ctrl + — bir аbzаts оldingа
• Ctrl + — bir аbzаts оrқаgа
• Backspase — Matnni oxirgi harfidan boshlab oʻchiradi
• Delete — Matnni birinchi harfidan boshlab oʻchiradi
• Insert — bu tugma yordamida qoldirib ketilgan belgilarni oʻrniga qoʻyish yoki ularni boshqa belgilar bilan almashtirish mumkin

Funksiоnаl klаvishlаr[tahrir | manbasini tahrirlash]

Word dasturida funksional tugmalar mavjud boʻlib, ular quyidagi vazifalarni bajaradi:
F1 funktsiоnаl tugmаsi — bоsilsа, yordаmchi yoki mаʻlumоt оynаsi оchilаdi.
F2 funktsiоnаl tugmаsi — mаtn yoki rаsmlаrni bir jоydаn ikkinchi jоygа koʻchirish uchun qoʻllаnilаdi.
F3 funktsiоnаl tugmаsi — Автотекст elеmеntini jоylаshtirаdi.
F4 funktsiоnаl tugmаsi — охirgi аmаlni tаkrоrlаydi.
F5 funktsiоnаl tugmаsi — Oʻtish (Правка mеnyusi) dаrchаsini chаqirаdi.
F6 funktsiоnаl tugmаsi — kеyingi sоhаgа oʻtishni tаʻminlаydi.
F7 funktsiоnаl tugmаsi — Toʻgʻri yozishgа chаqirаdi. Хаtо yozilgаn mаtnni qizil rаng bilаn аjrаtib koʻrsаtаdi. (Сервис mеnyusi)
F8 funktsiоnаl tugmаsi — bоsilgаndа bеlgilаsh (blоkgа оlish) kеngаyadi. Bu tugmа yanа bir bоr bоsilgаndа bеlgilаnish chеgаrаsi kеngаyadi
F9 funktsiоnаl tugmаsi — bеlgilаngаn mаydоn хоlаtini yangilаydi.
F10 funktsiоnаl tugmаsi — mеnyu sаtrini fаоllаshtirаdi.
F11 funktsiоnаl tugmаsi — kеyingi mаydоngа oʻtishni tаʻminlаydi.
F12 funktsiоnаl tugmаsi — Fаyl mеnyusidаgi Хujjаtni qаndаy sаqlаsh mulоqоt dаrchаsini chаqirаdi.

Funksional tugmalar majmui[tahrir | manbasini tahrirlash]

SHIFT+:

• F1 – Kоntеkst mаʻlumоt dаrchаsini chаqirаdi
• F2 – Mаtn nusхаsi оlinаdi
• F3 – Hаrf rеgistri аlmаshinаdi
• F4 – Qidirish yoki kеyingisigа oʻtishni tаʻminlаydi
• F5 – Аvvаlgi toʻgʻrilаshgа qаytаdi
• F6 – Оynаning аvvаlgi sоhаsigа oʻtilаdi
• F7 — Tеzаurus ( «Сервис» mеnyusi)
• F8 – Bеlgilаshni (blоkgа оlish) kichrаytirаdi. F8-tugmаsigа tеskаri аmаlni bаjаrаdi.
• F9 – Mаydоn qiymаtini yoki kоdini koʻrsаtаdi
• F10 – Kоntеkst mеnyuni chаqirаdi.
• F11 – Аvvаlgi mаydоngа oʻtish
• F12 – Sаqlаsh buyrugʻini bеrаdi («Fаyl» mеnyusi)

ALT+:

• F1 – Kеyingi mаydоngа oʻtish
• F3 – Аvtоtеkst elеmеntini yarаtish
• F4 – Word dаn chiqish
• F5 – Оynа oʻlchаmi аvvаlgi hоlаtigа qаytаdi
• F7 – Kеyingi хаtоlik
• F8 – Mаkrоsni ishgа tushirish
• F9 – Bаrchа mаydоnlаr qiymаtini yoki kоdini koʻrsаtаdi
• F10 – Оynа oʻlchаmini yoyish
• F11 — VISUAL BASIC kоdini nаmоyon qilish. Office Visual basic dasturini ishga tushiradi.

CTRL+:

• F2 – Оldindаn (chоp etishdаn аvvаlgi) хоlаtni koʻrish
• F3 – Bеlgilаngаn frаgmеntni jаmlоvchigа yubоrish
• F4 – Оynаni yopish
• F5 – Хujjаt оynаsini аvvаlgi oʻlchаmini qаytаrаdi
• F6 – Kеyingi оynаgа oʻtish
• F7 – Jоylаshtirish (Оynа mеnyusi)
• F8 — Oʻlchаm (Оynа mеnyusi)
• F9 – Boʻsh mаydоn qoʻyish
• F10 – Хujjаt оynаsi oʻlchаmini yoyish yoki qаytа tiklаsh
• F11- Mаydоnni himоyalаsh
• F12 – Хujjаtni оchish dаrchаsi (Fаyl mеnyusi) chаqirilаdi

SHIFT+ALT+:

• F1 – Аvvаlgi mаydоngа oʻtish
• F2 – Sаqlаsh buyrugʻini bеrаdi («Файл» mеnyusi)
• F4 – Word dаn chiqish
• F9 – GOTOBUTTON yoki MACROBUTTON mаydоnini fаоllаshtirish

SHIFT+ CTRL+:

• F3 – Jаmlоvchidаgi frаgmеntlаrni qoʻyish
• F5 – «Belgilab qoʻyish oynasini» chaqiradi
• F6 – Аvvаlgi оynаgа oʻtish
• F7 – Bоgʻlаngаn mаʻlumоtlаrni yangilаsh
• F8 – Bеlgilаsh (blоkgа оlish) kеngаyadi
• F9 – Mаydоnlаr оrаsidаgi bоgʻlаnishni аjrаtish
• F10 –Linеykаni fаоllаshtirish
• F11 – Mаydоn хimоyasini (blоkkа оlishni) bеkоr qilish
• F12 – Chоp etish (Файл mеnyusi)

CTRL+ ALT+:

• F1 – Tizim (Система) hаqidа mаʻlumtоt
• F2 – Оchish («Fаyl» mеnyusi)

Tanqid[tahrir | manbasini tahrirlash]

Koʻpincha MS Word kuchsiz xavfsizlik, yopiq boshlangʻich kod kabilar uchun tanqidga uchraydi. Oldin Wordni hujjat formatining yopiqligi sabab tanqid qilishgan (2008-yil bu muammoga barham berilgan). Bu esa baʼzi tashkilotlarni OpenOffice Writer kabi boshqa matn muharrirlariga oʻtib ketishiga sabab boʻldi.

Shuningdek qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

• Microsoft Office
• Microsoft Excel
• Microsoft PowerPoint
• Autodesk 3ds Max

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

• Aripov M. va boshqalar Informatika va informatsion texnologiyalar. Oliy oʻquv yurti talabalari uchun darslik T.: 2005-y
• T.X. Xolmatov, N.I.Taylokov, U.A.Nazarov. Informatika. –T.: 2003

Tashqi havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

• Rasmiy sayti

1. ↑ „Update history for Microsoft Office 2019“. Microsoft Docs. Qaraldi: 13-aprel 2021-yil.
   
   
2. ↑ „Update history for Office for Mac“. Microsoft Docs.
   
   
3. ↑ „Microsoft Word: Write, Edit & Share Docs on the Go APKs“. APKMirror.
   
   
4. ↑ „Microsoft Word“ (en-us). App Store.
   
   

Microsoft Word haqida tushuncha

Microsoft Word (qisqacha MS Word, WinWord yoki Word) – matnli ma’lumotlarni yaratish, koʻrish va tahrir qilish uchun moʻljallangan matn muharriridir yoki matn protsessori. Microsoft korporatsiyasi tomonidan Microsoft Office paketi tarkibida chiqariladi. Ilk versiyasi Richard Brodi tomonidan 1983-yil IBM PC uchun yozilgan. Keyinroq Apple Macintosh (1984), SCO UNIX va Microsoft Windows (1989) uchun ishlab chiqilgan. Amaldagi versiyasi Windows va MacOS uchun moʻljallangan Microsoft Office Word 2016 hisoblanadi. Microsoft Word yaratilishida “Xerox PARC” taqdqiqot markazi tomonidan ishlab chiqilgan Bravo – original grafik interfeysga ega matn protsessori katta oʻrin tutadi. Bravo asoschisi Charlz Simoni PARCni 1981-yil tark etgan. Wordning MS-DOS uchun taqdimoti 1983-yil oxirida boʻlib oʻtdi. Bu tovar bozorda yomon kutib olindi.

Biroq 1985-yil Macintosh uchun moʻljallangan versiyasi qoʻlma-qoʻl boʻlib keng tarqala boshladi. Ikki yildan soʻng Macintosh uchun Word 3.01 versiyasi ishlab chiqildi. Macintosh uchun moʻljallangan boshqa dasturiy ta’minotlar kabi Word ham toʻliq WYSIWYG-muharrir edi (“what you see is what you get” tamoyili – “nima koʻrsam, shuni olaman”).

MS-DOS grafik qobiqdan mahrum matn operatsion tizimi boʻlsada, DOS uchun moʻljallangan Word dasturi IBM PC ning tahrir vaqtida yarim qora yoki yotiq matn kabi matn belgilarini koʻrsatib bera oluvchi matn protsessori edi. Biroq u hali ham toʻliq WYSIWYG-muharrir edi. WordStar va WordPerfect kabi matn muharrirlari oddiy matn ekranini belgi kodlari bilan ishlatishar edi, ba’zan matn rangli ham boʻlardi. Ammo koʻp holda DOS dasturiy ta’minotidagi dasturlarda har bir buyruq uchun shaxsiy qiyin kombinatsiyalar qoʻllanilishi (DOS Wordda hujjat saqlashda ESC-T-S kombinatsiyasi ishlatilgan) va koʻp kotiblar faqat WordPerfectni ishlata olishi shu dasturni ishlatuvchi kompaniyalar ozroq ustunlikka ega yangi dasturga juda sekinlik bilan oʻtishgan.

1990-1995-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1989-yil Windows uchun ishlab chiqilgan Wordning ilk versiyasi $500 ga sotilgan. Windows 3.0 ishlab chiqarilishidan soʻng savdo oʻsa boshladi va uning asosiy raqobatchisi WordPerfect ustunlikni ushlay olmadi.

Keyingi versiyalarda matn muharriri doirasidan chetga chiqadigan imkoniyatlar qoʻshila boshladi. Chizish asboblari hujjatga grafika qoʻshish kabi juda oddiy amalarni bajara olardi, lekin bu maxsus dasturlar kabi emasdi. Obyektlarni qoʻshilishi, hujjat versiyalarini taqqoslash, koʻp tilli yordam va boshqa imkoniyatlar kelgusi yillarda amalga oshirildi.

Hozirgi ahvoli[tahrir | manbasini tahrirlash]

Microsoft Word hozirda keng qoʻllaniluvchi eng ommabop matn muharriri hisoblanadi. IBM OC platformasidagi “.doc” kengaytmasi Word 97-2000 ikkilamchi formatining sinonimiga aylandi. Bu formatga eksport va import qiluvchi filtrlar koʻpchilik matn muharrirlarida mavjuddir. Hujjat formati Wordning turli versiyalarida oʻzgarishlarga uchradi. Formatlash amallari dasturning eski versiyalarida uchramasligi mumkin. MS Word 2007 XML, — Microsoft Office Open XML ga asoslangan “ehtimoliy tanlangan” formatni ishlatadi. Word 97-2007 formatlarining tasnifi 2008-yilda Microsoftda e’lon qilingan.

Microsoft Officening boshqa dasturlari kabi Word oʻz imkoniyatlarini oʻziga oʻrnatilgan makrotil vositachiligida kengaytirishi mumkin (oldiniga WordBasic, Word 97 versiyasidan soʻng VBA – Visual Basic qoʻllanilgan). Biroq bu virus xavfini oshiadi. Yaqqol misol Melissa chuvalchanggi epidemiyasi boʻloladi. Shu sababdan antivirus dasturiy ta’minotidan foydalanish ortiqchalik qilmaydi. Microsoft Word hujjatlarini zararlagan ilk virus 1994-yil dekabrda J. Mak-Namarning makroviruslar yaratish imkoniyatlarini namoyishiga moʻljallangan DMV boʻlgan. “Yovvoyi tabiatga” tushgan va dunyodagi ilk makroviruslar epidemiyasini chaqirgan ilk virus esa Concept hisoblanadi (1995-yil iyun-avgust).

2009-yil 12-avgustda Texas shtati sudi Microsoft patenti Kanada i4i kompaniyasiga tegishli boʻlgan XML-fayllarni oʻqish uslubini noqonuniy foydalanishida ayblab, AQSh hududida Word dasturlarini sotishni taqiqladi.

Dasturning rivojlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

MS Word soʻnggi yillarda oʻz imkoniyatlarini kengaytirdi. Word 2003 versiyasidagi dastur asosiy ramzi Word 2007 versiyasida qisman oʻzgartirildi. Planshet, smartfon va boshqa qurilmalar uchun dastur sinxronlashtirildi. Dastur tarkibiga yangi shriftlar, turli format usullari, har bir obyekt uchun alohida sozlamalar qoʻshildi, dasturning internet orqali yangilanishi va qayta aloqa qilish tizimi takomillashtirildi. Mobil qurilmalar, planshetlar uchun Word dasturini Play Market, AppStory va boshqa internet doʻkonlardan yuklab olish mumkin.

Versiyalar tarixi

Yil	Nom	Versiya	Izoh
1989	Windows 1.0 uchun	1.0	Opus kodi ichida
1990	Windows 1.1 uchun	1.1	Bill the Cat kodi ichida
1990	Windows 1.1a uchun	1.1a	Windows 3.1 uchun
1991	Windows 2.0 uchun	2.0	Spaceman Spiff kodi ichida
1993	Windows 6.0 uchun	6.0	nome in codice T3 kodi ichida
1995	Word 95	7.0	Office 95
1997	Word 97	8.0	Office 97 paketi tarkibida
1998	Word 98	8.5	Office 97 paketi tarkibida
1999	Word 2000	9.0	Microsoft Office 2000 paketi tarkibida
2001	Word 2002	10.0	Microsoft Office XP paketi tarkibida
2003	Office Word 2003	11.0	Office 2003 paketi tarkibida
2006	Office Word 2007	12.0	Office 2007 paketi tarkibida ( interfeysning revolutsion oʻzgarishi, OOXML formatini qoʻllay olishi — *.docx)
2010	Word 2010	14.0	Office 2010 paketi tarkibida
2013	Word 2013	15.0	Office 2013 paketi tarkibida
2015	Word 2016	16.0	Office 2016 paketi tarkibida
2018	Word 2019	17.0	Office 2019 paketi tarkibida

MC-DOS uchun versiyalar:

Yil	Nomi	Izoh
1983	Word 1
1985	Word 2
1986	Word 3
1987	Word 4
1989	Word 5
1991	Word 5.1
1991	Word 5.5	Windows bilan bir xil bo’lgan interfeysga ega ilk DOS versiyasi
1993	Word 6.0

Macintosh (Mac OS yoki Mac OS X) uchun versiyalar:

Yil	Nomi
1985	Word 1
1987	Word 3
1989	Word 4
1991	Word 5
1992	Word 5.1
1993	Word 6
1998	Word 98
2000	Word 2001
2001	Word v. X
2004	Word 2004
2008	Word 2008
2010	Word 2011
2015	Word 2016

Apple OS-X uchun versiyalar:

Yil	Nomi	Izoh
1985, yanvar	Word 1	Macintosh uchun
1987	Word 3
1989	Word 4
1991	Word 5le
1993	Word 6
1998	Word 98
2000	Word 2001	Mac OS 9 ga moslashgan soʻnggi versiya
2001	Word v.X	Mac OS X uchun ilk versiya
2004	Word 2004
2008	Word 2008
2011	Word 2011
2015	Word 2016

Apple iOS uchun versiyalar:

Yil	Nomi	Izoh
2014	Word for iPAD	iPAD uchun

Atari ST uchun versiyalar:

Yil	Nomi	Izoh
1988	Microsoft Write	Microsoft Word 1.05 Mac uchun bir aloqa

OS/2 uchun versiyalar:

Yil	Nomi	Izoh
1992	OS/2 versione 1.1B uchun Microsoft Word

SCO UNIX uchun versiyalar:

Yil	Nomi	Izoh
	Microsoft Word для UNIX Systems, Release 5.1

Hujjatlarining himoya tizimi[

tahrir

 | 

manbasini tahrirlash

]

Hozirgi kunda Microsoft Wordga 3 turdagi himoya qoʻyish mumkin:

• Hujjat ochish uchun himoya

• Hujjat oʻzgartirish uchun himoya

• Qaydlar va toʻg’irlash kiritish uchun himoya(2003 va quyi versiyalar uchun). Yangi MS Word 2007/2010 versiyalarida bu himoya turi “Formatlash va tahrirlashni cheklash uchun himoya” deb nomlanadi.

MS Word versiyalaridan qat’I nazar “hujjat oʻzgartirish uchun himoya” va “formatlash va tahrirlashni cheklash uchun himoya”ni hujjatdan darhol yoʻq qilish mumkin. Hujjatning haqiqiy himoyasini esa “hujjat ochish uchun himoya” ta’minlab beradi.

MS Wordning eski versiyalarida, hattoki Word 2003 da ham hujjat ochish uchun himoya muammosiz buzilishi mumkin.

MS Word 2007/2010 versiyalarida Microsoft 128 bit kalitli AES shifrlash algoritmini qoʻllamoqda. Bunda himoyani chetlab oʻtish nisbati tahminan nolga teng.

Kombinatsiyali amallar[

tahrir

 | 

manbasini tahrirlash

]

Kompyutеrda ishlash vaqtimizda har xil vaziyatlar boʻlishi mumkin. Shulardan eng koʻp uchraydigan bu sichqonchaning nosozligi. Foydalanuvchilarning katta qismi esa ushbu qurilma orqali asosiy amallarni bajarishadi, va shu sabali shunaqa vaziyatlarda ish toʻxtab yoki sеkinlab qoladi. Shunaqa vaziyatni yеchish uchun bizga tеzkor tugmalar yordam bеrishadi. Tеzkor tugmalar yordamida biz biror bir amallarni klaviatura yordamida tеzkor bajara olamiz. Shuning uchun ush bu tugmalarni bilish foydalanuvchilarga talab dеb qoʻyiladi. Quyidagi roʻyxatda asosiy tеzkor tugmalar koʻrsatilgan:

Ctrl + Y, yoki F4, yoki Alt + Enter — Bеkor qilingan xarkatni qaytarish (oldinga qaytarish)
Ctrl + X, yoki Shift +Delete — Tanlab olingan matn qismi nusxasini xotiraga koʻchirib (qirqib) olish.
Ctrl + C, yoki Ctrl + Insert, yoki Ctrl + Num0 — Tanlab olingan matn qismi nusxasini xotiraga olish
Ctrl + V, yoki Shift + Insert, yoki Shift+Num0 — Xotirada joylashgan matn qismini chiqarib kursor turgan joyiga qoʻyish
Ctrl + A, yoki Ctrl + Num5 — Butun matnni tanlash
Ctrl + F — Butun matnda biror bir soʻz yoki jumlani izlash
Ctrl + H — Butun matnda biror bir suz yoki jumlani topib uning oʻrniga boshka soʻz yoki jumla bilan almashtirish
Delete — Tanlab olingan matn qismi yoki kursordan ung tomonda joylashgan bеlgilarni oʻchirish
F7 — Butun matnning imlo xatolarini tеkshirish
Shift + F7 — Tanlangan soʻzning sinonimlarini topish
F12 — Ekranda ochiq bulgan faylni qayta nomlash
Alt + Ctrl + I — Bosmaga tayyorlangan xujjatni saxifaga joylashishini oldindan koʻrish.
Ctrl + E — Matnni (kursor turgan abzasni) markaz boʻyicha tеkislash
Ctrl + L — Matnnni (kursor turgan abzasni) chap chеgara boʻyicha tеkislash
Ctrl + R — Matnnni (kursor turgan abzasni) oʻng chеgara boʻyicha tеkislash
Ctrl + J — Matnni (kursor turgan abzasni) ikala chеgara boʻyicha tеkislash
Shift + F3 — Harflar koʻrinishini oʻzgartirish (rеgistr)
Ctrl + B , yoki Ctrl + Shift + B — Qalin harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish
Ctrl + I , yoki Ctrl + Shift + I — Kursiv (yotik) harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish
Ctrl + Shift + D — Ikkita chiziqli harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish
Ctrl + U — Chiziqli harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish
Ctrl + Shift + F — Harflar shaklini (shriftini) oʻzgartirish
Ctrl + Shift + P — Harflar kattaligini oʻzgartirish
Ctrl + D — «Format shrifta» ga tеgishli mеnyu boʻlimini ochish
Ctrl + Shift + S — Matnni stilini uzgartirish
Ctrl + q — Pastki harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish
Ctrl + Q — Ustki harflar holatiga oʻtish yoki undan chiqib kеtish
Ctrl + F6, yoki Alt + F6 — Boshqa aktiv dokumеnt oynasiga oʻtish
Ctrl + Shift + F6 — Xamma aktiv dokumеnt oynalarini koʻrish
Shift + strеlka — Guruxga olish (bеlgilarga tеgishli)
Ctrl + Shift + strеlka — Guruxga olish (suzlarga tеgishli)
Shift + Home yoki End — Satr boshigacha yoki oxirigacha guruxga olish
Ctrl + Shift + Home yoki End — Dokumеtnt boshigacha yoki oxirigacha guruxga olish
Ba’zi bir amallar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Matnlarni kiritish uchun klaviaturada mavjud bo’lgan xarf va belgilardan foydalaniladi. Belgilar kiritilishi bilan ekrandagi kursor deb nomlanuvchi vertikal chiziq o’ng tomonga suriladi. Satrning o’ng chegarasiga etilgandan so’ng matn avtomatik ravishda keyingi satrga o’tadi. Bosh xarflarni yozish uchun Caps Lock yoki Shift tugmasidan foydalanamiz. Klaviatura tugmalari bilan quyidagi amallar ham mavjud:

• Home — sаtr bоshigа оlib kеlаdi

• End — sаtr охirigа оlib kеlаdi

• Ctrl+Home — hujjаt bоshigа

• Ctrl+End — hujjаt охirigа

• PgUp — bir sахifа yuқоrigа

• PgDown — bir sахifа pаstgа

• Ctrl + — bittа so’z оldingа

• Ctrl + — bittа so’z оrқаgа

• Ctrl + — bir аbzаts оldingа

• Ctrl + — bir аbzаts оrқаgа

• Backspase — Matnni oxirgi harfidan boshlab o’chiradi

• Delete — Matnni birinchi harfidan boshlab o’chiradi

• Insert — bu tugma yordamida qoldirib ketilgan belgilarni o’rniga qo’yish yoki ularni boshqa belgilar bilan almashtirish mumkin

Funksiоnаl klаvishlаr[

tahrir

 | 

manbasini tahrirlash

]

Word dasturida funksional tugmalar mavjud bo’lib, ular quyidagi vazifalarni bajaradi: F1 funktsiоnаl tugmаsi — bоsilsа, yordаmchi yoki mа’lumоt оynаsi оchilаdi.
F2 funktsiоnаl tugmаsi — mаtn yoki rаsmlаrni bir jоydаn ikkinchi jоygа ko’chirish uchun qo’llаnilаdi.
F3 funktsiоnаl tugmаsi — Автотекст elеmеntini jоylаshtirаdi.
F4 funktsiоnаl tugmаsi — охirgi аmаlni tаkrоrlаydi.
F5 funktsiоnаl tugmаsi — O’tish (Правка mеnyusi) dаrchаsini chаqirаdi.
F6 funktsiоnаl tugmаsi — kеyingi sоhаgа o’tishni tа’minlаydi.
F7 funktsiоnаl tugmаsi — To’g’ri yozishgа chаqirаdi. Хаtо yozilgаn mаtnni qizil rаng bilаn аjrаtib ko’rsаtаdi. (Сервис mеnyusi)
F8 funktsiоnаl tugmаsi — bоsilgаndа bеlgilаsh (blоkgа оlish) kеngаyadi. Bu tugmа yanа bir bоr bоsilgаndа bеlgilаnish chеgаrаsi kеngаyadi
F9 funktsiоnаl tugmаsi — bеlgilаngаn mаydоn хоlаtini yangilаydi.
F10 funktsiоnаl tugmаsi — mеnyu sаtrini fаоllаshtirаdi.
F11 funktsiоnаl tugmаsi — kеyingi mаydоngа o’tishni tа’minlаydi.
F12 funktsiоnаl tugmаsi — Fаyl mеnyusidаgi Хujjаtni qаndаy sаqlаsh mulоqоt dаrchаsini chаqirаdi.

Funksional tugmalar majmui[

tahrir

 | 

manbasini tahrirlash

]

SHIFT+:

• F1 – Kоntеkst mа’lumоt dаrchаsini chаqirаdi

• F2 – Mаtn nusхаsi оlinаdi

• F3 – Hаrf rеgistri аlmаshinаdi

• F4 – Qidirish yoki kеyingisigа o’tishni tа’minlаydi

• F5 – Аvvаlgi to’g’rilаshgа qаytаdi

• F6 – Оynаning аvvаlgi sоhаsigа o’tilаdi

• F7 — Tеzаurus ( «Сервис» mеnyusi)

• F8 – Bеlgilаshni (blоkgа оlish) kichrаytirаdi. F8-tugmаsigа tеskаri аmаlni bаjаrаdi.

• F9 – Mаydоn qiymаtini yoki kоdini ko’rsаtаdi

• F10 – Kоntеkst mеnyuni chаqirаdi.

• F11 – Аvvаlgi mаydоngа o’tish

• F12 – Sаqlаsh buyrug’ini bеrаdi («Fаyl» mеnyusi)

ALT+:

• F1 – Kеyingi mаydоngа o’tish

• F3 – Аvtоtеkst elеmеntini yarаtish

• F4 – Word dаn chiqish

• F5 – Оynа o’lchаmi аvvаlgi hоlаtigа qаytаdi

• F7 – Kеyingi хаtоlik

• F8 – Mаkrоsni ishgа tushirish

• F9 – Bаrchа mаydоnlаr qiymаtini yoki kоdini ko’rsаtаdi

• F10 – Оynа o’lchаmini yoyish

• F11 — VISUAL BASIC kоdini nаmоyon qilish. Office Visual basic dasturini ishga ushiradi.

CTRL+:

• F2 – Оldindаn (chоp etishdаn аvvаlgi) хоlаtni ko’rish

• F3 – Bеlgilаngаn frаgmеntni jаmlоvchigа yubоrish

• F4 – Оynаni yopish

• F5 – Хujjаt оynаsini аvvаlgi o’lchаmini qаytаrаdi

• F6 – Kеyingi оynаgа o’tish

• F7 – Jоylаshtirish (Оynа mеnyusi)

• F8 — O’lchаm (Оynа mеnyusi)

• F9 – Bo’sh mаydоn qo’yish

• F10 – Хujjаt оynаsi o’lchаmini yoyish yoki qаytа tiklаsh

• F11- Mаydоnni himоyalаsh

• F12 – Хujjаtni оchish dаrchаsi (Fаyl mеnyusi) chаqirilаdi

SHIFT+ALT+:

• F1 – Аvvаlgi mаydоngа o’tish

• F2 – Sаqlаsh buyrug’ini bеrаdi («Файл» mеnyusi)

• F4 – Word dаn chiqish

• F9 – GOTOBUTTON yoki MACROBUTTON mаydоnini fаоllаshtirish

SHIFT+ CTRL+:

• F3 – Jаmlоvchidаgi frаgmеntlаrni qo’yish

• F5 – «Belgilab qo’yish oynasini» chaqiradi

• F6 – Аvvаlgi оynаgа o’tish

• F7 – Bоg’lаngаn mа’lumоtlаrni yangilаsh

• F8 – Bеlgilаsh (blоkgа оlish) kеngаyadi

• F9 – Mаydоnlаr оrаsidаgi bоg’lаnishni аjrаtish

• F10 –Linеykаni fаоllаshtirish

• F11 – Mаydоn хimоyasini (blоkkа оlishni) bеkоr qilish

• F12 – Chоp etish (Файл mеnyusi)

CTRL+ ALT+:

• F1 – Tizim (Система) hаqidа mа’lumtоt

• F2 – Оchish («Fаyl» mеnyusi)

Tanqid[

tahrir

 | 

manbasini tahrirlash

]

Koʻpincha MS Word kuchsiz xavfsizlik, yopiq boshlang’ich kod kabilar uchun tanqidga uchraydi. Oldin Wordni hujjat formatining yopiqligi sabab tanqid qilishgan (2008-yil bu muammoga barham berilgan). Bu esa ba’zi tashkilotlarni OpenOffice Writer kabi boshqa matn muharrirlariga oʻtib ketishiga sabab boʻldi.

Shuningdek qarang[

tahrir

 | 

manbasini tahrirlash

]

• Microsoft Office

• Microsoft Excel

• Microsoft PowerPoint

• Autodesk 3ds Max

Ning birinchi versiyasi Microsoft Word tomonidan ishlab chiqilgan Charlz Simonyi va Richard Brodi, avvalgi Xerox dasturchilar yollandi tomonidan Bill Geyts va Pol Allen 1981 yilda. Ikkala dasturchilar ham ishladilar Xerox Bravo, birinchi WYSIWYG (Siz nima ko’rsangiz, nima olasiz?) matn protsessori. Birinchi Word versiyasi Word 1.0 1983 yil oktyabr oyida chiqarilgan Kseniks va MS-DOS; uning ortidan unchalik muvaffaqiyatli bo’lmagan to’rtta o’xshash versiyalar paydo bo’ldi. Birinchi Windows versiyasi 1989 yilda chiqarilgan, interfeysi biroz yaxshilangan. Qachon Windows 3.0 1990 yilda chiqarildi, Word juda katta tijorat muvaffaqiyatiga aylandi. Windows 1.0 uchun Word-dan keyin 1991 yilda Word 2.0 va 1993 yilda Word 6.0 qo’shildi. Keyin u Word 95 va Word 97, Word 2000 va Word uchun o’zgartirildi. Office XP (Windows savdo nomlarini kuzatib borish uchun). Word 2003-ning chiqarilishi bilan raqamlash yana yilga asoslangan edi. O’shandan beri Windows versiyalarida Word 2007, Word 2010, Word 2013, Word 2016 va eng so’nggi Office 365 uchun Word mavjud.

1986 yilda, o’rtasida shartnoma Atari va Microsoft Word-ni keltirdi Atari ST.^[1] Atari ST versiyasi Word 1.05 ning Apple Macintosh uchun tarjimasi edi; ammo, bu nom ostida chiqarildi Microsoft yozish (80-yillar va 90-yillarning boshlarida Windows-ga kiritilgan so’z protsessorining nomi).^[2][3] Word-ning boshqa versiyalaridan farqli o’laroq, Atari versiyasi kelajakdagi yangilanishlar va tahrirlarga ega bo’lmagan bir martalik versiya edi. Microsoft Write-ning chiqarilishi Atari ST (boshqa dastur WordPerfect) uchun chiqarilgan ikkita asosiy kompyuter dasturlaridan biri edi. Microsoft Write 1988 yilda Atari ST uchun chiqarilgan.

2014 yilda manba kodi Windows uchun Word uchun 1.1a versiyada Kompyuter tarixi muzeyi va ta’lim maqsadida jamoatchilik.^[4][5]

DOS uchun so’z

Birinchi Microsoft Word 1983 yilda chiqarilgan. Grafik video rejimi va WYSIWYG interfeysida sichqonchani qo’llab-quvvatlash. U matn rejimida yoki grafik rejimda ishlashi mumkin edi, ammo ikkalasi orasidagi ingl. Grafik rejimida hujjat va interfeys matn rejimida mavjud bo’lmagan kursiv, qalin va pastki chiziqlar bilan belgilangan shrift kattaligi monospace belgilar panjarasida ko’rsatildi. Unda alohida fayllardagi uslublar jadvallarini qo’llab-quvvatlash (.STY) mavjud edi.

Wordning birinchi versiyasi 16 bitli PC DOS / MS-DOS dasturi edi. 1985 yilda Word 1.0 nomli Macintosh 68000 versiyasi va 1989 yilda Microsoft Windows versiyasi chiqarildi. Uch mahsulot bir xil Microsoft Word nomini, versiya raqamlarini bir xil bo’lishdi, lekin har xil kod bazalarida qurilgan juda xilma-xil mahsulotlar edi. Uchta mahsulot qatori mavjud edi: Word 1.0 dan Word 5.1a^[6] Macintosh uchun Windows 1.0 uchun Word 2.0 va Windows 1.0 uchun Word 5.5 DOS uchun.

DOS uchun Word 1.1 1984 yilda chiqarilgan va yangi Word tizimlarida Mail Merge xususiyatiga teng ravishda Print Birlashtirish ko’magi qo’shilgan.

DOS uchun Word 2.0 1985 yilda chiqarildi va kengaytirilgan grafik adapter (EGA) qo’llab-quvvatladi.

1986 yilda chiqarilgan DOS uchun Word 3.0, qayta ko’rib chiqish belgilarini qo’llab-quvvatladi (so’nggi Word versiyalaridagi O’zgarishlarni kuzatib borish xususiyatiga teng), qidirish / almashtirish uslublari va kalit zarbalari ketma-ketligi sifatida saqlangan makroslar.

DOS uchun Word 4.0 1987 yilda chiqarilgan.

1989 yilda chiqarilgan DOS-ga mo’ljallangan Word 5.0, xatcho’plar, o’zaro bog’lanishlar va shartlar va makrolardagi ko’chadanlarni qo’llab-quvvatladi va Word 3.0 makrolariga mos ravishda orqada qoldi. Ibratli til WinWord 1.0 WordBasic so’l tilidan farq qiladi.

1990 yilda chiqarilgan DOS uchun Word 5.5 foydalanuvchi interfeysini sezilarli darajada o’zgartirdi, popup menyular va dialog oynalari mavjud. Grafik rejimida ham ushbu Grafik foydalanuvchi interfeysi (GUI) elementlari Microsoft QuickBasic kabi matn rejimidagi dasturlarda ASCII monospace badiiy ko’rinishini oldi.

DOS uchun Word 6.0, DOS versiyasi uchun so’nggi Word, 1993 yilda, Windows uchun Word 6.0 (16 bit) va Macintosh uchun Word 6.0 bilan bir vaqtda chiqarildi. Macintosh va Windows versiyalari bir xil kod bazasiga ega bo’lishiga qaramay, DOS uchun Word boshqacha edi. DOS so’l tili uchun Word 6.0 Word 3.x-5.x so’l tili bilan mos edi, Windows uchun Word 6.0 va Macintosh uchun Word 6.0 WordBasic-ni Windows 1.0 bazasi uchun Word 1.0 / 2.0-dan meros qilib oldi. Word 6.0 ning DOS va Windows versiyalari turli xil fayl formatlariga ega edi.

Windows 1989 yildan 1995 yilgacha bo’lgan so’z

Windows uchun Word-ning birinchi versiyasi 1989 yil noyabr oyida narx bo’yicha chiqarilgan AQSh dollari 498, ammo unchalik mashhur emas edi, chunki Windows foydalanuvchilari hali ham bozorning ozchilik qismini tashkil qilishdi.^[7] Keyingi yil, Windows 3.0 debyut qildi, birozdan keyin WinWord 1.1 tomonidan yangi OS uchun yangilangan. WordPerfect-ning Windows versiyasini ishlab chiqarmaganligi o’ta xatoni isbotladi. Keyingi yil, 1991 yilda, WinWord 2.0 chiqarildi, u yanada yaxshilandi va nihoyat Word-ning bozor ustunligini mustahkamladi. WinWord 6.0 1993 yilda chiqdi va yangi chiqarilganlar uchun mo’ljallangan edi Windows 3.1.^[8]

Wordning dastlabki versiyalari ham o’z ichiga olgan nusxalarni himoya qilish aniqlashga harakat qilgan mexanizmlar tuzatuvchilar va agar topilsa, u «Yovuzlik daraxti achchiq meva beradi. Faqat Soya biladi. Endi dastur diskini axlatga solmoqda» degan xabarni chiqardi. va ijro etdi a nol qidirish disketada (lekin tarkibini o’chirmadi).^[9][10][11]

Keyin MacWrite, Word uchun Macintosh kabi dasturlar bo’lishiga qaramay, hech qachon jiddiy raqiblari bo’lmagan Nisus yozuvchisi Word 2002 ga qadar qo’shilmagan uzluksiz tanlov kabi xususiyatlarni taqdim etdi Office XP. Macintosh uchun 1992 yilda chiqarilgan 5.1 so’zi juda mashhur edi matn protsessori, uning nafisligi, foydalanishning nisbatan qulayligi va xususiyatlar to’plami tufayli. Biroq, 1994 yilda chiqarilgan Macintosh uchun 6.0 versiyasi, Windows versiyasidan farqli o’laroq, keng miqyosda istehzo qilingan. Bu Windows va Mac versiyalari o’rtasida umumiy kod bazasiga asoslangan Wordning birinchi versiyasi edi; ko’pchilik Mac versiyasini sekin, qo’pol va xotirani zichlikda aybladi.

1993 yilda Word 6.0 chiqishi bilan Microsoft yana versiya raqamlarini sinxronlashtirishga va platformalar bo’yicha mahsulot nomlarini muvofiqlashtirishga urindi; bu safar DOS, Macintosh va Windows uchun uchta versiya bo’ylab (oldingi versiyasi Windows 2.0 uchun Word bo’lgan). Word-ning asosiy raqobatchisi DOS va Windows uchun WordPerfect-ning joriy 6.0 versiyasini moslashtirish haqida ham o’ylash mumkin edi. Biroq, bu DOS uchun Word-ning so’nggi versiyasi bo’ldi. Bundan tashqari, Word-ning keyingi versiyalari endi versiya raqami bilan atalmagan va uning o’rniga chiqarilgan yili nomi berilgan (masalan, Windows uchun Word 95, uning nomini Windows 95 bilan va Macintosh uchun Word 98-ni sinxronlashtirish). sinxronizatsiya.

Microsoft bundan xabardor bo’lganida 2000 yil muammo, u odamlarni yangilash uchun pul to’lash o’rniga Microsoft Word 5.5-ning butun DOS-portini chiqardi. 2019 yil noyabr oyidan boshlab uni Microsoft veb-saytidan yuklab olish mumkin.^[12]

Word 6.0 Word-ning umumiy kod bazasi versiyasini ishlab chiqishga ikkinchi urinish bo’ldi. Birinchisi, «Piramida» deb nomlangan, mavjud mahsulotni to’liq qayta yozishga urinish edi. Word loyihasining etakchi ishlab chiqaruvchisi Kris Piters Jeff Raikes o’rnini egallaganida, uni tark etishdi^[13] va ishlab chiquvchilar guruhini qayta yozish uchun juda ko’p vaqt ketishini va keyinchalik qayta yozmasdan bir vaqtning o’zida qo’shilishi mumkin bo’lgan barcha yangi imkoniyatlarni egallashini talab qildi. Shuning uchun Windows va Macintosh uchun Word 6.0 ikkalasi ham Windows 2.0 uchun Word 2.0-dan olingan. Macintosh va Windows versiyalari o’rtasida mos keladigan versiya raqamlarini ushlab turish uchun Windows versiya raqamlari uchun Word 3.0 dan 5.0 gacha (DBCS-lardan tashqarida) o’tkazib yuborildi. Piramidani qo’llab-quvvatlovchilar, bu Macintosh uchun chiqarilgan va Macintosh-ga mo’ljallangan Visual C ++ 2.0 ning beta-versiyasi yordamida tuzilgan mahsulotga qaraganda tezroq, kichikroq va barqarorroq bo’lar edi, deb da’vo qilishdi, shuning uchun juda ko’p optimallashtirish kerak o’chirilgan (Office versiyasi 4.2.1 oxirgi versiyasi yordamida tuzilgan) va ba’zida kiritilgan Windows API simulyatsiya kutubxonasidan foydalaning.^[14] Piramida chindan ham o’zaro faoliyat platforma bo’lar edi, mashinadan mustaqil dastur kodi va ilova va ning orasidagi kichik vositachilik qatlami operatsion tizim.

Macintosh uchun Word-ning so’nggi versiyalari endi Windows uchun Word-ning ko’chirilgan versiyalari emas.

So’zning keyingi versiyalari so’zlarni qayta ishlashga qaraganda ko’proq imkoniyatlarga ega. Chizish vositasi oddiy imkoniyat beradi ish stolida nashr etish hujjatlarga grafik qo’shish kabi operatsiyalar.

Microsoft Office

So’z 95

Word 95 Office 95 ning bir qismi sifatida chiqarildi va 7.0 bilan raqamlangan, barcha Office komponentlari bilan izchil. U faqat Win32 platformasida ishladi, ammo aks holda yangi xususiyatlar kam edi. Fayl formati o’zgarmadi.

So’z 97

Word 97, Word 2000 kabi keyingi operatsion operatsion ko’rsatkichlarga ega edi. Bu Word-ning birinchi nusxasi edi Office yordamchisi, «Clippit», bu barcha Office dasturlarida ishlatiladigan animatsion yordamchi edi. Bu ilgari boshlangan kontseptsiyani egallash edi Microsoft Bob. Word 97 so’l dasturlash tilini taqdim etdi Ilovalar uchun Visual Basic Word 2016-da qo’llaniladigan (VBA).

So’z 98

Macintosh uchun Word 98 Word 97-ning ko’plab xususiyatlariga ega bo’ldi va Macintosh Office 98 to’plami bilan ta’minlandi. Hujjatlarning muvofiqligi Office 97 bilan tenglashdi va Mac-dagi Word Windows-ning hamkasbiga munosib biznes alternativasi bo’ldi. Afsuski, ushbu va undan keyingi versiyalardagi Mac-dagi Word, shuningdek Word (va Excel) hujjatlarini buzishi mumkin bo’lgan kelajakdagi makro viruslarga nisbatan zaif bo’lib, viruslarning o’zaro faoliyat platformasi bo’lishi mumkin bo’lgan yagona holatga olib keldi. Buning Windows versiyasi faqat Yaponiya / Koreyaning Microsoft Office 97 Powered By Word 98 bilan ta’minlangan va alohida sotib olinmadi. Keyin xuddi shu davrda ham chiqarildi.

Word 2000

Word 2001 / Word X

Word 2001 ushbu platforma uchun Macintosh Office bilan ta’minlangan bo’lib, Word 2000 funktsiyalar to’plamining aksariyat qismini, umuman olmasa, ko’pini oladi. 2000 yil oktyabr oyida chiqarilgan Word 2001 ham alohida mahsulot sifatida sotildi. Macintosh versiyasi, Word X, 2001 yilda chiqarilgan bo’lib, tabiiy ravishda ishlaydigan birinchi versiya edi (va kerak) Mac OS X.

Word 2002 / XP

Word 2002 Office XP bilan ta’minlangan va 2001 yilda chiqarilgan. Word 2000 bilan bir xil xususiyatlarga ega edi, ammo «Vazifalar oynasi» deb nomlangan yangi xususiyatga ega edi, bu juda ko’p funktsiyalarga tezroq ma’lumot va boshqaruvni taqdim etdi. oldin faqat modal dialog oynalarida mavjud. Dasturiy ta’minotning asosiy reklama strategiyalaridan biri bu yangi yordam tizimi foydasiga Office yordamchisini olib tashlash edi, garchi u sukut bo’yicha o’chirib qo’yilgan bo’lsa ham.

Word 2003 yil

Microsoft Office 2003 Microsoft tomonidan ishlab chiqilgan va Windows operatsion tizimi uchun tarqatilgan ofis to’plamidir. Office 2003 2003 yil 19 avgustda ishlab chiqarishga chiqarildi va keyinchalik 2003 yil 21 oktyabrda chakana savdoga chiqarildi. Bu Office XP ning davomchisi va Office 2007 ning oldingi versiyasi edi.

So’z 2004 yil

Office-ning yangi Macintosh versiyasi 2004 yil may oyida chiqarildi. Turli xil dasturlarni (Word, Excel, PowerPoint) sezilarli darajada tozalash va Office 2003 bilan xususiyatlarini tengligi (uchun Microsoft Windows ) juda qulay versiyani yaratdi. Microsoft ushbu versiyadagi eng taniqli so’l zaifliklarini yo’q qilish uchun yillar davomida yamalar chiqardi. Apple Pages-ni chiqargan va ochiq manbali hamjamiyat NeoOffice-ni yaratgan bo’lsa, Word Macintosh-da eng ko’p ishlatiladigan so’z protsessori bo’lib qolmoqda. Mac uchun Office 2004 — bu Mac OS X uchun ishlab chiqilgan Microsoft Office versiyasi, bu Windows uchun Office 2003 ga teng. Dasturiy ta’minot dastlab PowerPC Mac kompyuterlari uchun yozilgan, shuning uchun Intel protsessorli Maclar dasturni Mac OS X-ning Rosetta emulyatsiya qatlami ostida ishlashi kerak. Shuningdek: Barqaror versiya: v11.6.6 / 2011 yil 13-dekabr; 7 yil oldin

Word 2007

Chiqarishda ko’plab o’zgarishlar, jumladan XML-ga asoslangan yangi fayl formati, qayta ishlangan interfeys, integral tenglama muharriri va bibliografik boshqaruv. Bundan tashqari, XML ma’lumotlar xaltachasi taqdim etildi, unga ob’ekt modeli va fayl formati orqali kirish mumkin, unga XML deb nom berilgan — bu tuzilgan hujjatlarni amalga oshirish uchun tarkibni boshqarish elementlari deb nomlangan yangi xususiyat bilan birgalikda ishlatilishi mumkin. Bundan tashqari, kontekstli yorliqlar mavjud, ular faqat ob’ektga xos bo’lgan funksionallik, faqat diqqat markazida va Live Preview (boshqa hujjatlarni doimiy o’zgartirishlarsiz ko’rishga imkon beradi), Mini asboblar paneli, Super-maslahatlar, Tezkor kirish asboblar paneli, SmartArt va boshqalar.

Word 2007 docx deb nomlangan yangi fayl formatidan foydalanadi. Windows 2000 tizimidagi Word 2000–2003 foydalanuvchilari yangi Word 2007 fayllarini ochish, tahrirlash va saqlash uchun «Microsoft Office Compatibility Pack» deb nomlangan bepul qo’shimchani o’rnatishi mumkin.^[15] Shu bilan bir qatorda, Word 2007 dasturi Word ning 97–2003 eski formatida saqlashi mumkin.^[16][17]

So’z 2008

Word 2008 2008 yil 15-yanvarda chiqdi. Unda Word 2007-ning ba’zi bir yangi xususiyatlari, masalan, lenta kabi xususiyatlar mavjud, ular sahifa maketlarini tanlash va maxsus diagramma va rasmlarni kiritish uchun ishlatilishi mumkin. Word 2008-da yangi Office Open XML formati uchun mahalliy qo’llab-quvvatlash mavjud, ammo eski doc formati sukut bo’yicha o’rnatilishi mumkin.^[18]Mac uchun Microsoft Office 2008 — bu Mac OS X uchun Microsoft Office samaradorlik to’plamining versiyasidir, u Office 2004 uchun Mac o’rnini bosadi va Office 2007 ning Mac OS X ekvivalenti hisoblanadi. Office 2008 Microsoft kompaniyasining Macintosh Business Unit tomonidan ishlab chiqarilgan va 15 yanvarda chiqarilgan. , 2008 yil.

Word 2010

Microsoft Office 2010 — Microsoft Windows uchun Microsoft Office samaradorlik to’plamining versiyasi. Office 2010 2010 yil 15 aprelda ishlab chiqarishga chiqarildi va keyinchalik 2010 yil 15 iyunda chakana va onlayn xarid qilish uchun taqdim etildi. Bu Office 2007 ning vorisi va Office 2013 uchun avvalgisidir.

So’z 2011 yil

Word 2013

Word 2013-ning chiqarilishi Wordni yanada toza ko’rinishga olib keldi va ushbu versiya ko’proq e’tiborni qaratadi Bulutli hisoblash avtomatik ravishda saqlanadigan hujjatlar bilan OneDrive (ilgari Skydrive). Agar yoqilgan bo’lsa, hujjatlar va sozlamalar foydalanuvchi bilan birga yuradi. Boshqa diqqatga sazovor xususiyatlar — bu sahifalarni ustunlar bo’ylab gorizontal ravishda siljitish, foydalanuvchi o’z hujjatlarini o’qishni to’xtatgan joyni topish va PDF formatidagi hujjatlarni Word tarkibida xuddi Word tarkibida ochish imkonini beruvchi yangi o’qish rejimi. Uchun chiqarilgan versiya Windows 8 operatsion tizim a bilan ishlatish uchun o’zgartirilgan sensorli ekran va planshetlarda. Bu Word-ning birinchi versiyasidir emas yugurish Windows XP yoki Windows Vista.^[19]

So’z 2016

2015 yil 9-iyulda Microsoft Word 16 chiqarildi. Xususiyatlari menga aytib berish, almashish va tezroq formatlash variantlarini o’z ichiga oladi. Boshqa foydali funktsiyalar orasida foydalanuvchilarga Share Point yoki OneDrive-da hujjatlarni saqlashga imkon beradigan real vaqtda hamkorlik, shuningdek yaxshilangan versiya tarixi va aqlli qidirish vositasi mavjud. Odatdagidek, dasturning bir nechta nashrlari, shu jumladan uy uchun, ikkinchisi biznes uchun chiqarildi.

So’z 2019

Word 2019 uchun qo’llab-quvvatladi O’lchovli vektorli grafikalar, Microsoft Translator va LaTeX, shuningdek, kengaytirilgan rasm funktsionalligi.^[20]

Office 365-ga kiritilgan so’z

Microsoft Office 365 — bu klassik Office dasturlari uchun bepul / pullik obuna rejasi.

Adabiyotlar

Qo’shimcha o’qish

• Tsang, Cheril. Microsoft: Birinchi avlod. Nyu-York: John Wiley & Sons, Inc. ISBN  0-471-33206-2.
• Liebovits, Sten J. va Margolis, Stiven E. G’oliblar, yutqazuvchilar va mikrososf: yuqori texnologiyalar sohasida raqobat va antitrest Oklend: Mustaqil institut. ISBN  0-945999-80-1.

Tashqi havolalar

• Microsoft Word-ning asosiy sahifasi
• So’z ob’ekti modeli
• .Net ramkasidan foydalangan holda Ms Word Files Generation
• Microsoft shablonlarida Normal.dot faylini o’zgartirish
• Macintosh skrinshotlari uchun Microsoft Word 1.0
• [2]

REJA:

1.                         Matn muharrirlari haqida tushuncha.

2.                         WORD matn muharririning asosiy imkoniyatlari.

3.                         WORD dasturiga kirish va undan chiqish.

MATN MUHARRIRLARI HAQIDA TUSHUNCHA.

Shaxsiy kompyuterlar paydo bo’lgandan buyon foydalanuvchilar uchun kundalik yumushlarini u yoki bu tartibda yengillashtirib beruvchi yuzlab dasturlar yaratildi. Ma`lumki inson ish faoliyati davomida ko’plab matnlarni qayta ishlashiga to’g’ri keladi. Kompyuterning yaratilishi bu borada katta imkoniyatlarni ochib berdi. Masalan:  “Microsoft”, “MultiEdit” va shu kabi dasturlar ish yuritishni ancha yengillashtirdi.

Eng ko’p tarqalgan dasturlar majmui “Microsoft Office” bilan tanishamiz. Majmua tarkibiga kuyidagi dasturlar kiradi:

“Microsoft Word” – universal matn muxarriri.

“Excel” – elektron jadvali.

“Access” – ma`lumotlar bazasi tizimini boshkarish.

“Power Point” – zamonaviy reklamaning eng asosiy dasturi.

Matnli processorlarni yozish  uchun  quyidagi  ikki  gurux taxrirlagichlar ishlab chiqilgan.  Birinchi gurux xar xil darajali kiyinchilikdagi xujjatlarni tuzadi, xamda anik vositali formatlash va grafiklarni uz ichiga  oladi. Bu  guruxning  tipik  vakili “WINWORD”. Matnli processorlarning ikkinchi guruxi  (ularni kupincha matn muxarrirlari deb yuritiladi) fakat matnli fayllar bilan ishlashga  moslashtirilgan. Bu guruxga “ReadMe”,  “Write”, “Bloknot” kabi programmalar kiradi. “Bloknot” eng sodda matnli muxarrirlardan biri, uning  imkoniyat darajasi  “Norton Commander” dagi {F4} kabi, ya`ni fakat taxrirlab buladi, shriftlarni uzgartirib bulmaydi. ”Bloknot” ning imkoniyat darajasi juda past.

WORD MATN MUHARRIRINING ASOSIY IMKONIYATLARI.

“Word” (So’z) —  hozirgi zamon matnli  processorlaridan biridir.  Word dasturi bilan ishlaganda unga har xil diagrammalar, tasvirlar, grafiklar, “Paintbush”  yoki boshka biror grafikli muxarrirda chizilgan rasmlar, xamda jadvalning biror bulagini kuyish mumkin. Word ning samarali va kulay  tomoni shuki, u “Write” matn muxarriri  bajara olmaydigan, matnni ikki  va  undan  ortik kolonkalarga ajratish, matnni ramka ichiga yozish va bu ramka chizigining soyali va soyasiz kurinishini xosil kilish, bir nechta ishchi oynalar tuzish va xokazo ishlarni bajara oladi.

Word – bu matnli va grafikli axborotlar ustida yuzlab amallarni bajaruvchi, matn muxarrirlarining ichida mukammal dasturlardan biri bulib xisoblanadi. Word yerdamida juda tez va yukori sifatda istalgan xujjatni   oddiygina yezuvdan to murakkab nashrdagi asl maketgacha tayerlash mumkin.

Birinchidan, Word zamonaviy kompyuter texnologiyalarida kuzda tutilgan an`anaviy amallarni matnlar ustida suzsiz bajarish imkoniyatiga ega:

Formatlashtirilmagan alfavit-rakamli axborotlar tuplami va modifikaciyasi

Turli xil ulchamli va stilli “True Type” shriftlarni kullagan xolda belgilarni formatlash betlarni formatlash

Xujjatni butunligicha formatlash

Tugri yezilganlikni tekshirish, sinonimlar tanlash va suzlarni avtomatik ravishda kuchirish.

Ikkinchidan, Word matn muxarririda “Windows” ning boshka ilovalarida tayerlangan matnli fragmentlarni, jadvallarni, rasmlarni xujjatga kiritish imkonini beradigan yangi texnologiya imkoniyatlari mavjud.

Uchinchidan, Word – bu maxsus nashriy sistemalarga xos bulgan saxifalashning kupgina amallarini bajarish imkoniyatiga ega bulgan va bosmaxonada keyingi nusxalash uchun asl nusxalar yasaydigan , umumkullaniladigan dasturlardan biridir.

Turtinchidan, Word — bu matnlarni kayta ishlash buyicha  zerikarli ishni ba`zi payt kizikarli, ba`zi payt tinchlantiruvchi mashgulotga aylantiradigan asl texnologik yechimlarning noeb tuplamidir. Bunday yechimlarga tayer shablonlar va bezatish uslublari sistemasi jadvallar yaratish va modifikaciyalash usullari, avtotekst va avtoalmashtirish funkciyalari, ishlatiladigan uskunalar oynasi   va boshkalar misol bula oladi.

Microsoft Word dasturini yuklash va yopish.

Microsoft Word piktogrammasi asosan, Microsoft Office ish stolida buladi. Bu dasturni siz, standart usul – uning piktogrammasiga  sichkoncha tugmasini ikki marta bosish yeki “Пуск” tugmasi, “Программы`” menyusining “Microsoft Word” qism menyusini tanlab {Enter} klavishini bosish orkali ishga tushirishingiz mumkin.

Microsoft Word dasturi bilan ishni tugatib uni yepishda kuyidagi standart usullarning biridan foydalanish mumkin.

1.            Word ilovasi oynasining “Системный” menyu tugmasiga sichkoncha tugmasini ikki marta bosing

2.            Ilovaning “Системный” menyusini oching va “Закрить” buyrugini tanlang.

3.            Gorizontal menyudagi “Файл” menyusining “Выход” buyrugini tanlang.

4.            {Alt+F4} klavishlar kombinaciyasini bosing.

Word  dasturini yuklagandan sung, albatta xar bir boshlovchi foydalanuvchi uning kanday imkoniyatlarga ega ekanligi va uzini kiziktirgan savollarga javob topish xakida bosh kotiradi. Buning yuli oson. “ ? ” menyusiga kiring va “Справка по Microsoft Word F1” buyrugini tanlang. Bunda siz Word xakida umumiy ma`lumotlar olishingiz mumkin.

WORD dasturi ishga tushganda quyidagi  oyna hosil bo’ladi:

Shu oyna Microsoft Word  programmasi ko’rinishi, u ishga tushgani bilan yangi xujjat tayyorlab uni «Документ 1» deb nomlab foydalanuvchi uchun xavola etadi. E`tibor bersangiz, xujjatning birinchi betining boshidaa kursor joylashgan. Biz klaviaturadan kiritgan ma`lumotlarimiz shu kursor turgan joydan boshlab, yoziladi. Bu yerda ixtiyoriy matnni kiritishimiz mumkin.

Mustahkamlash: WORD dasturiga kirish va undan chiqish usullarini amalda bajarib ko’rish.

Uyga vazifa: 100 – 103 betlarni o’qib o’rganish.

Takrorlash uchun savollar.

1.                   MS WORD  nima maqsadda ishlatiladi ?

2.                   MS WORD matn muharriri qanday ishga tushitiladi ?

3.                   MS WORD  dasturi yordamida matnlar ustida kanday amallarni bajarish mumkin ?

4.                   MS WORD dasturidan qanday chiqish mumkin ?

Microsoftning so’zni qayta ishlash dasturini bilib oling

Microsoft Word birinchi marta 1983-yilda Microsoft tomonidan ishlab chiqilgan so’zlarni qayta ishlash dasturidir. O’sha vaqtdan boshlab, Microsoft yangilangan versiyalarni ko’paytirdi, har bir qo’shimcha funktsiyani taqdim etdi va undan oldingi texnologiyalardan yaxshiroq texnologiyani o’z ichiga olgan. Microsoft Word-ning eng dolzarb versiyasi Office 365-da mavjud, ammo Microsoft Office 2019 bu yerda tez orada topiladi va Word 2019-ni o’z ichiga oladi.

Microsoft Word, barcha Microsoft Office dastur to’plamlariga kiritilgan. Eng asosiy (va eng arzon) suit-larga Microsoft PowerPoint va Microsoft Excel kiradi . Qo’shimcha Suite mavjud va Microsoft Outlook va Business for Skype kabi boshqa Office dasturlari mavjud.

Microsoft Wordga kerakmi?

Agar siz juda oz formatlash bilan belgilangan va raqamlangan ro’yxatlardagi xatlarni o’z ichiga olgan oddiy hujjatlar yaratish bo’lsangiz, siz Microsoft Word dasturini sotib olishingiz shart emas. Windows 7 , Windows 8.1 va Windows 10 da joylashgan WordPad dasturidan foydalanishingiz mumkin. Agar bundan ham ko’proq narsani talab qilsangiz, yanada kuchli so’zlarni qayta ishlash dasturi kerak bo’ladi.

Microsoft Word bilan bir nechta oldindan tuzilgan uslublar va dizaynlardan birini tanlashingiz mumkin, bu esa faqat bir marta bosish bilan uzoq hujjatlarni formatlash imkonini beradi. Bundan tashqari, kompyuteringiz va Internetdan rasm va videolarni qo’shishingiz, shakllar chizishingiz va har qanday grafikalar qo’shishingiz mumkin.

Agar siz kitob yozayotganingizda yoki WordPad-da samarali (yoki umuman) qila olmaydigan broshyura yaratmoqchi bo’lsangiz, Microsoft Word-dagi funktsiyalardan marginlar va yorliqlarni o’rnatish, sahifa sonlarini qo’shish, ustunlar yaratish va hatto chiziqlar orasidagi masofani sozlash. Bir marta bosish bilan tarkiblar jadvalini yaratishga imkon beruvchi xususiyatlar ham mavjud. Shuningdek, footnotes ham qo’shib qo’yishingiz mumkin. Bibliografiya, sarlavhalar, raqamlar jadvalini yaratish va hatto o’zaro mos yozuvlar yaratish variantlari mavjud.

Agar ushbu narsalarning bittasi keyingi yozish loyihangiz bilan nima qilishni xohlasangiz, u holda siz Microsoft Wordga muhtoj bo’lamiz.

Sizda Microsoft Word bormi?

Siz allaqachon kompyuteringizda, planshetda yoki hatto telefoningizda Microsoft Word-ning bir versiyasiga ega bo’lishingiz mumkin. Xarid qilishdan oldin bilib olishingiz kerak.

Windows qurilmangizda Microsoft Word o’rnatilganmi yoki yo’qligini ko’rish uchun:

1. Vazifa paneli (Windows 10) da Boshlash oynasida , Bosh ekran (Windows 8.1) yoki Boshlash menyusidagi Qidiruv oynasida (Windows 7) msinfo32 kiriting va Enter tugmasini bosing .
2. Dastur muhiti yonidagi + belgisini bosing .
3. Dastur guruhlari-ni bosing.
4. Microsoft Office yozuvini qidiring .

Mac-da Word-ning bir versiyasini yoki yo’qligini bilish uchun, Ilovalar ostida Finder yon panelida uni qidirib toping.

Microsoft Word-ni qaerdan olish mumkin

Agar siz allaqachon Microsoft Office to’plami yo’qligiga amin bo’lsangiz, Office 365 bilan Microsoft Word-ning eng so’nggi versiyasini olishingiz mumkin. Office 365-da obuna bo’lsa-da, siz har oy uchun to’laysiz. Agar oylik ish haqi bilan qiziqmasangiz, Office-ni xarid qiling. Siz Microsoft do’konidagi mavjud nashr va suitlarni solishtirishingiz va xarid qilishingiz mumkin. Agar siz kutmoqchi bo’lsangiz, Microsoft Office 2019 to’plamini xarid qilib, 2018-yilgi ikkinchi qismda Microsoft Word 2019 ni olishingiz mumkin.

Eslatma: Ayrim ish beruvchilar, jamoat kollejlari va universitetlar Office 365 xizmatlarini o’z xodimlariga va talabalariga bepul taklif qiladi.

Microsoft Word tarixi

Yillar mobaynida Microsoft Office to’plamining ko’plab versiyalari mavjud edi. Ushbu versiyalarning aksariyat qismi faqatgina eng asosiy dasturlar (ko’pincha Word, PowerPoint va Excel), ba’zi bir yoki ularning barchasi (Word, PowerPoint, Excel, Outlook, OneNote, SharePoint , Exchange, Skype va boshqalar). Ushbu to’plam nashrlarida «Uy va talabalar» yoki «Shaxsiy», «Professional» kabi nomlar mavjud edi. Bu erda ro’yxatlash uchun juda ko’p kombinatsiyalar mavjud, ammo e’tiborga olish kerak bo’lgan narsa, Word-da siz xarid qilishingiz mumkin bo’lgan har qanday to’plamga kiritilganligi.

Word’ni o’z ichiga olgan so’nggi Microsoft Office Suite-da:

• Word Online (yoki Word 365) Office 365-da muntazam ravishda mavjud bo’ladi va yangilanadi
• Word 2016, Office 2016-da mavjud
• Word 2013 Office 2013’da ishga tushirilgan
• Word 2010 Office 2010-da mavjud edi
• Word 2007, Office 2007 bilan birga kelgan
• Word 2003, Office 2003 bilan birga kelgan
• Word 2002 Office XPga qo’shilgan

Albatta, Microsoft Word 1980-yillarning boshidan beri mavjud bo’lgan va ba’zi platformalarda (hatto Microsoft Windows mavjud bo’lgan paytdan boshlab) versiyalarga ega bo’lgan.

---

---

Muallif:
Ellen Moore

Yaratilish Sanasi:
14 Yanvar 2021

Yangilanish Sanasi:
13 Aprel 2023

Tarkib

• Hujjatlarni tezkor loyihalash uchun shablonlar to’plami
• Ish maydoni
• Shriftni sozlash
• Paragrafni formatlash vositalari
• Yarim sarlavha uslublari foydalanishga tayyor
• Ob’ektlarni matnga kiritish
• Hujjat dizayni va mavzusini tanlash
• Tartibni sozlash
• Qo’shimcha ma’lumotlarga ega bo’lgan havolalarni qo’shing
• Hujjatlarni ommaviy tarqatish
• Moslashtiriladigan tezkor kirish uchun asboblar paneli
• Fayllarni avtomatik saqlash
• Hujjat navigatsiyasi
• Makrolarni yozib olish
• Qadr
• kamchiliklar
• Microsoft Word-ning sinov versiyasini yuklab oling
• Dasturni ijtimoiy tarmoqlarda baham ko’ring:
• Microsoft Word

Microsoft Word — bu eng mashhur matn muharriri va deyarli har bir foydalanuvchi, unda ishlamagan bo’lsa, ushbu dastur to’g’risida aniq eshitgan. Ushbu maqolada biz asosiy funktsiyalar va imkoniyatlarni batafsil tahlil qilamiz.

Hujjatlarni tezkor loyihalash uchun shablonlar to’plami

Bosh sahifa qulay. Chap tomonda yangi loyihani yaratish, shuningdek yaqinda tahrir qilingan hujjatlarning ochilishi. O’ng tomonda tayyorlangan shablonlarning ro’yxati keltirilgan. Ularning yordami bilan foydalanuvchi hujjatning tegishli turini tezda tanlab olishi va uni o’z ehtiyojlariga mos ravishda to’liq sozlashi mumkin. Bu erda: rezyumelar, sertifikatlar, kartalar, taklifnomalar va boshqa ko’p narsalar.

Ish maydoni

Matn oq varaqqa yozilgan bo’lib, u asosiy oynadagi deyarli barcha joylarni egallaydi. Quyida varaqning o’lchamini yoki uning yo’nalishini o’zgartirishingiz mumkin. Asboblarning aksariyati ajratilgan yorliqlarda yuqori qismida joylashgan bo’lib, bu sizga kerakli funktsiyani tezda topishga yordam beradi, chunki ularning barchasi tartiblangan.

Shriftni sozlash

Foydalanuvchi matnni kompyuterga o’rnatilgan har qanday shriftda yozishi mumkin. Bundan tashqari, katta yoki kichik harflarni o’rnatadigan kalitlar mavjud va harflar ostidagi raqamlar xuddi shu tarzda o’zgaradi, bu odatda matematik formulalar, aniq ismlar uchun talab qilinadi. Rangni o’zgartirib, qalin, kursiv yoki chizilgan kabi uslubni tanlashingiz mumkin.

Qo’shimcha shrift sozlamalariga o’tish xuddi shu bo’lim orqali o’ngdagi o’qni bosish orqali amalga oshiriladi «Shrift»… Belgilar oralig’i, ofset, masshtab tanlangan va OpenType belgilar konfiguratsiyalangan yangi oyna ochiladi.

Paragrafni formatlash vositalari

Har xil turdagi hujjatlar turli xil paragraflarni talab qiladi. Matn tartibining bitta variantini tanlashingiz mumkin, kelajakda dastur ushbu sozlamalarni avtomatik ravishda qo’llaydi. Jadvallar, o’qlar va raqamlarni yaratish ham shu erda mavjud. Belgilash bilan murakkab harakatlarni bajarish uchun funktsiyadan foydalaning Barcha belgilarni ko’rsating.

Yarim sarlavha uslublari foydalanishga tayyor

Ajratib ko’rsatmalar, sarlavhalar va boshqa uslublar maxsus menyuda tanlangan. Har bir tur uchun bir nechta variant mavjud, bu hujjat turini shakllantirishda yordam beradi va qo’lda yaratish maxsus oyna orqali ham mavjud.

Ob’ektlarni matnga kiritish

Hujjat, rasmlar, shakllar, videolar yoki jadvallarga turli xil elementlarni kiritishingiz mumkin bo’lgan boshqa yorliqqa o’tamiz.Iltimos, iltimos, agar siz Internetga ulangan bo’lsangiz, u erdan rasmni yuklab olishingiz va varaqqa qo’shishingiz mumkin, xuddi shu narsa videolarga tegishli.

Qaydlarga e’tibor bering. Sichqonchaning chap tugmachasini bosib, ma’lum bir matn maydonini tanlang va ustiga bosing «Eslatma qo’shish»… Bunday funktsiya har qanday ma’lumotni ajratib ko’rsatish yoki chiziqni tushuntirish uchun foydali bo’ladi — agar hujjat boshqa foydalanuvchiga o’tkazilsa, u foydali bo’ladi.

Hujjat dizayni va mavzusini tanlash

Uslublar, ranglar va shriftlarni yanada kengroq sozlash bu erda. Bundan tashqari, siz effektlarni qo’shishingiz, sahifa rangini va chegarasini sozlashingiz mumkin. O’rnatilgan mavzularga e’tibor bering — ular sizga hujjatni darhol taklif qilingan variantlardan birida tartibga solishga yordam beradi.

Tartibni sozlash

Chegaralarni, sahifalar oralig’ini yoki intervallarni aniqlash uchun ushbu yorliqdan foydalaning. Faqat bir marta sozlang va ushbu sozlamalar loyihadagi barcha varaqlarga tegishli bo’ladi. Ko’proq tahrirlash variantlarini olish uchun ma’lum bir elementni kengaytirish kerak, shundan so’ng barcha elementlar bilan yangi oyna paydo bo’ladi.

Qo’shimcha ma’lumotlarga ega bo’lgan havolalarni qo’shing

Bu erdan siz tarkib jadvallari, izohlar, bibliografiya, sarlavhalar va indekslarni qo’shishingiz mumkin. Ushbu funktsiyalar tufayli tezislar va boshqa shunga o’xshash hujjatlarni tayyorlash tezroq.

Hujjatlarni ommaviy tarqatish

Word sizga faylning bitta nusxasini yaratishga va bir nechta foydalanuvchilarga yuborishga imkon beradi. Buning uchun alohida yorliq yaratildi. Mavjud ro’yxat yordamida siz qabul qiluvchilarni o’zingiz belgilaysiz yoki Outlook kontaktlaridan birini tanlang.

Moslashtiriladigan tezkor kirish uchun asboblar paneli

Agar siz tez-tez ma’lum funktsiyalardan foydalansangiz, ularni har doim ko’z oldida bo’lishlari uchun ularni ushbu panelga olib kelish mantiqan to’g’ri bo’ladi. Sozlamalarda o’nlab shunday buyruqlar mavjud, shunchaki kerakli narsalarni tanlashingiz va qo’shishingiz kerak.

Barcha faollashtirilgan buyruqlar asosiy oynada yuqori qismida ko’rsatiladi, bu sizga ulardan birini darhol ishlatishga imkon beradi. Bundan tashqari, turli xil klaviatura yorliqlari ham borligini unutmang, agar ular kursor bilan ma’lum bir element ustiga o’tsangiz, ular ko’rsatiladi.

Fayllarni avtomatik saqlash

Ba’zan elektr kutilmaganda o’chadi yoki kompyuter muzlaydi. Bunday holda siz yozgan saqlanmagan matnni yo’qotishingiz mumkin. Bunga yo’l qo’ymaslik uchun maxsus funktsiyadan foydalaning, buning natijasida hujjat har vaqt oralig’ida avtomatik ravishda saqlanadi. Foydalanuvchining o’zi ushbu muddatni sozlaydi va saqlash joyini tanlaydi.

Hujjat navigatsiyasi

Hujjatni qidirish uchun ushbu vositadan foydalaning. Bu erda sarlavhalar va sahifalar ko’rsatiladi va yuqoridagi satr har qanday bo’lakni topishga imkon beradi, bu sizga rasm yoki video topishingiz kerak bo’lsa ham yordam beradi.

Makrolarni yozib olish

Xuddi shu jarayonni bir necha marta bajarmaslik uchun siz so’l o’rnatishingiz mumkin. Ushbu funktsiya bir nechta amallarni bittaga birlashtirishga yordam beradi, so’ngra uni tezkor kirish tugmachalari yoki tezkor kirish panelidagi tugma yordamida ishga tushiradi. Makroslarni barcha hujjatlar uchun saqlash tashkilotchi orqali amalga oshiriladi.

Qadr

• Dastur butunlay rus tilida;
• Ko’p kirish tillarini qo’llab-quvvatlaydi;
• Oddiy va qulay interfeys;
• Mavjud o’nlab foydali funktsiyalar va vositalar mavjud.

kamchiliklar

• Dastur haq evaziga tarqatiladi.

Keling, Microsoft Word-ning natijalarini umumlashtiramiz — bu butun dunyo bo’ylab millionlab foydalanuvchilar tomonidan kompyuterga o’rnatiladigan ajoyib matn muharriri va bu uning qulayligi va sifati haqida gapiradi. Hatto yangi boshlagan foydalanuvchi ham ushbu dasturni osongina va tezda o’zlashtiradi.

Microsoft Word-ning sinov versiyasini yuklab oling

Dasturning so’nggi versiyasini rasmiy veb-saytidan yuklab oling

Dasturni ijtimoiy tarmoqlarda baham ko’ring:

Tizim: Windows 7, 8, 8.1, 10, XP, Vista Kategoriya: Windows uchun matn muharrirlari Tuzuvchi: Microsoft Narxi: 68 $ Hajmi: 5400 MB Til: Ruscha versiyasi: 2016 Microsoft Word butun dunyo bo’ylab mashhur matn muharriri. Qulay ishlash uchun barcha kerakli vositalar va funktsiyalar bilan jihozlangan.Har kuni millionlab foydalanuvchilar tomonidan foydalaniladi.