Latin word for examine

  • 1
    Respice, adspice, prospice

    Examine the past, examine the present, examine the future (look to the past, the present, the future)

    Latin Quotes (Latin to English) > Respice, adspice, prospice

  • 2
    inspicio

    inspĭcĭo, spexi, spectum, 3, v. a. [inspecio], to look into; to look at, inspect; to consider, contemplate, examine (class.).

    I.

    Lit.

    A.

    In gen.:

    intro inspice,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 72:

    inspicere tanquam in speculum, in vitas omnium,

    Ter. Ad. 3, 3, 61:

    cum Romam inspexerit Eos,

    Ov. F. 4, 389:

    inspice quid portem,

    id. Tr. 3, 1, 9:

    faciem,

    Juv. 1, 97:

    ranarum viscera,

    id. 3, 45:

    ea est procul inspicientibus natura loci, ut,

    Just. 4, 1:

    libros,

    Plaut. Stich. 3, 2, 1:

    leges,

    Cic. Balb. 14, 32:

    aurum inspicere, ne subruptum siet,

    to examine whether, Plaut. Aul. prol. 39.—

    B.

    In partic.

    1.

    To look at, inspect a thing with reference to its value, etc.: te hoc orare jussit, Ut sibi liceret inspicere has aedes. Si. Non sunt venales, Plaut. Most. 3, 2, 65:

    candelabrum,

    Cic. Verr. 2, 4, 28, § 64; cf.:

    praedium suum,

    id. Fam. 9, 7, 2:

    venalem domum,

    Suet. Oth. 6:

    ludorum sumptus,

    Ov. Tr. 2, 509.—

    2.

    To inspect, examine:

    morbum,

    Plaut. Pers. 2, 5, 15:

    arma, viros, equos, cum cura,

    Liv. 44, 1, 6:

    arma militis,

    Cic. Caecin. 21, 61.—

    3.

    II.

    Trop., to consider, examine, become acquainted with, comprehend, perceive:

    res sociorum,

    to inspect their affairs, examine into their conduct, Liv. 21, 6, 3:

    aliquem a puero,

    Cic. Phil. 2, 18, 44:

    quem diliges ut ego, si ut ego propius inspexeris,

    Plin. Ep. 4, 15, 3:

    est aliquis, qui se inspici, aestimari fastidiat,

    Liv. 6, 41, 2:

    sententiam mulieris,

    Plaut. Mil. 2, 1, 51:

    querelam,

    Petr. 15:

    rationes,

    Plin. Ep. 10, 57, 1:

    aes alienum,

    Liv. 6, 27, 8:

    fidem,

    Ov. Tr. 1, 5, 26:

    an possit fieri,

    Mart. 1, 55, 6:

    quid expediat, quid deceat,

    Quint. 11, 1, 8 al.

    Lewis & Short latin dictionary > inspicio

  • 3
    īnspiciō

       

    īnspiciō spēxī, spectus, ere
       [1 in+specio], to look into, look upon, inspect, consider, contemplate, examine, survey: in vitas omnium, T.: cupiditas inspiciendi: cum Romam inspexerit Eos, O.: urbīs, H.: ranarum viscera, Iu.: leges: Unde quod est usquam Inspicitur, O.—To look at, inspect, appraise: candelabrum: ludorum sumptūs, O.—To inspect, examine: arma militis: arma viros equos cum curā, L.—To examine, spy out: domos, V.— To consult, inspect: libros, L.: de ludis, etc. (sc. libros), L.—Fig., to consider, examine, investigate, inspect: res sociorum, L.: te a puero: aes alienum, L.: fidem, O.: Inspici si possum, etc., H.

    * * *

    inspicere, inspexi, inspectus V

    examine, inspect; consider, look into/at, observe

    Latin-English dictionary > īnspiciō

  • 4
    scrūtor

       

    scrūtor ārī, ātus, dep.
       [scruta], to ransack, search carefully, examine thoroughly, explore, search, examine: domos, navīs: loca abdita, S.: ignem gladio, H.: mare, Ta.: venantium latibula, Cu.: num irā actus esset, Cu.: non excutio te, si quid forte ferri habuisti, non scrutor.—Fig., to examine thoroughly, inquire into, explore, investigate: caeli plagas, Enn. ap. C.: locos, ex quibus argumenta eruamus: ante tempus haec.— To search into, search out, find out, read: mentīsque deum, O.: Arcanum illius, H.

    * * *

    scrutari, scrutatus sum V DEP

    search/probe/examine carefully/thoroughly; explore/scan/scrutinize/investigate

    Latin-English dictionary > scrūtor

  • 5
    cognosco

    co-gnosco, gnōvi, gnĭtum, 3 ( tempp. perff. contr. cognosti, Ter. And. 3, 4, 7:

    cognostis,

    id. Hec. prol. 8:

    cognoram,

    Cic. de Or. 1, 31, 143; Cat. 66, 26:

    cognoro,

    Cic. Att. 7, 20, 2; id. Fam. 2, 11, 2 fin.: cognorim, Cael. ap. Cic. Att. 10, 9, A, 1:

    cognoris,

    Ter. Phorm. 2, 1, 35; Lucr. 6, 534:

    cognorit,

    Ter. Eun. 5, 4, 11:

    cognosses,

    Cic. Fl. 21, 51; Cat. 91, 3:

    cognossent,

    Nep. Lys. 4 fin.:

    cognosse,

    Lucr. 1, 331; Cat. 90, 3; Ov. M. 15, 4 al.; v. Neue, Formenl. 2, 532; 2, 535), v. a. [nosco].

    I.

    To become thoroughly acquainted with (by the senses or mentally), to learn by inquiring, to examine, investigate, perceive, see, understand, learn; and, in tempp. perff. (cf. nosco) to know (very freq. in all periods and species of composition); constr. with acc., with acc. and inf., or a rel.-clause as object, and with ex, ab, the abl. alone, or per, with the source, etc., of the information, and with de.

    A.

    By the senses:

    credit enim sensus ignem cognoscere vere,

    Lucr. 1, 697; 6, 194; Enn. Ann. ap. Pers. 6, 9 (v. 16 Vahl.); cf.:

    doctas cognoscere Athenas,

    Prop. 1, 6, 13; so,

    regiones,

    Caes. B. G. 3, 7:

    domos atque villas,

    Sall. C. 12, 3:

    Elysios campos, etc.,

    Tib. 3, 5, 23:

    totum amnem,

    Verg. A. 9, 245:

    sepulcra,

    Suet. Calig. 3:

    Aegyptum proficisci cognoscendae antiquitatis,

    Tac. A. 2, 59; cf. Nep. Att. 18, 1:

    infantem,

    Suet. Calig. 13:

    si quid dignum cognitu,

    worth seeing, Suet. Aug. 43 rem, Lucil. ap. Non. p. 275, 22:

    ab iis Caesar haec dicta cognovit, qui sermoni interfuerunt,

    Caes. B. C 3, 18 fin.:

    si tantus amor casus cognoscere nostros.. Incipiam, Verg A. 2, 10: verum, quod institui dicere, miserias cognoscite sociorum,

    Cic. Verr. 2, 2, 27, § 65:

    aliquid et litteris et nuntiis cognoscere,

    id. Fam. 1, 5, 1; 14, 5, 1; 14, 6 init.:

    iter ex perfugis,

    Sall. C. 57, 3; id. J. 112, 1 al:

    per exploratores cognovit,

    Caes. B. G. 1, 22; 5, 49; 2, 11;

    7, 16: deditio per nuntios cognita,

    Sall. H. Fragm. 2, 22 Gerl.:

    de Marcelli salute, Cic Fam. 4, 4, 3: de Bruto,

    id. Att. 5, 21, 10;

    Sall J. 73, 1: his (quibus) rebus cognitis very freq. in the historians,

    Caes. B G. 1, 19, 1, 33; 2, 17; 4, 30 et saep., so in abl. absol. cognito, vivere Ptolemaeum, Liv. 33, 41, 5, so id. 37, 13, 5, 44, 28, 4 al.; v. Zumpt, Gram. § 647.—

    b.

    Like the Engl. to know, the Heb. (v. Gesen. Lex. s. h. v 3), and the Gr. gignôskô (v. Lidd. and Scott, under the word, III.), euphem of sexual intercourse, Ov. H. 6, 133 aliquam adulterio, Just 5, 2, 5, 22, 1, 13: cognita, Cat 61, 147; Tac. H 4, 44.—

    B.

    Mentally, to become acquainted with, learn, recognize, know:

    nihil certum sciri, nihil plane cognosci et percipi possit,

    Cic. de Or 1, 51, 222, Lucr 2, 840;

    quod Di vitiaci fratris summum in populum Romanum studium cognoverat,

    Caes. B. G 1, 19; cf. Sall. C. 51, 16 quem tu, cum ephebum Temni cognosses, Cic. Fl. 21, 51 et saep.: id se a Gallicis armis atque insignibus cognovisse, knew by their weapons and insignia (diff. from ex and ab aliquo, to learn from any one, v ab), Caes. B G. 1, 22; Ov. P 2, 10, 1; Phaedr. 4, 21, 22.—With acc. and inf: nunc animam quoque ut in membris cognoscere possis esse, Lucr 3, 117; cf. Auct. Her. 4, 18, 25: cum paucitatem mililum ex castrorum exiguitate cognosceret, Caes B G. 4, 30: aetatem eorum ex dentibus, Varr R. R. 2, 8 fin.:

    sed Metello jam antea experimentis cognitum erat, genus Numidarum infidum… esse,

    Sall. J 46, 3 al. —With acc. and part.:

    aliter ac sperarat rempublicam se habentem,

    Nep. Ham. 2, 1.—With rel.- clause:

    tandem cognosti qui siem, Ter And. 3, 4, 7: id socordiāne an casu acciderit, parum cognovi,

    Sall. J. 79, 5 al. —

    II.

    To recognize that which is already known, acknowledge, identify (rare for agnosco): vereor, ne me quoque, cum domum ab Ilio cessim revertero, Praeter canem cognoscat nemo, Varr. ap. Non. p. 276, 9:

    eum haec cognovit Myrrhina,

    Ter. Hec. 5, 3, 32:

    primum ostendimus Cethego signum: cognovit,

    Cic. Cat. 3, 5, 10; cf.:

    sigilla, ova,

    id. Ac. 2, 26, 86; Lucr. 2, 349:

    pecus exceptum est, quod intra dies XXX. domini cognovissent,

    to identify, Liv. 24, 16, 5; cf.:

    ut suum quisque per triduum cognitum abduceret,

    id. 3, 10, 1; Ov. F. 2, 185:

    video et cognosco signum,

    Plaut. Ps. 4, 2, 45:

    faciem suam,

    Ov. A. A. 3, 508:

    cognito regis corpore,

    Just. 2, 6, 20:

    mores,

    Ov. P. 3, 2, 105.—So esp., to identify a person before a tribunal:

    cum eum Syracusis amplius centum cives Romani cognoscerent,

    Cic. Verr. 2, 1, 5, § 14; 2, 5, 28, § 72.—

    III.

    A.

    Jurid. t. t., to examine a case in law, to investigate judicially (cf. cognitio):

    Verres adesse jubebat, Verres cognoscebat, Verres judicabat,

    Cic. Verr. 2, 2, 10, § 26; cf. Quint. 4, 2, 21; Dig. 13, 4, 4 al.—So absol.:

    si judicas, cognosce,

    Sen. Med. 194.—With acc.:

    causam,

    Quint. 4, 1, 3; cf. id. 11, 1, 77 Spald. N. cr.:

    causas,

    Cic. Off. 2, 23, 82; id. Verr. 2, 2, 48, § 118. COGNITIONES, Inscr. Orell. 3042.—With de:

    de agro Campano,

    Cic. Phil. 5, 19, 53:

    de Caesaris actis,

    id. Att. 16, 16 B, 8:

    de hereditate,

    id. Verr. 2, 2, 7, § 19:

    hac de re,

    id. ib. 2, 1, 10, § 27; cf. Quint. 6, 3, 85; 7, 4, 35; 8, 3, 62 al.; Suet. Aug. 55; 93; id. Tib. 33; id. Calig. 38 al.:

    super aliquā re,

    Dig. 23, 2, 13:

    familiae herciscundae, i. e. ex actione familiae herciscundae,

    ib. 28, 5, 35; cf. ib. 27, 2, 2.—

    2.

    Transf., of critics and the criticising public:

    cognoscere atque ignoscere, Quae veteres factitarunt, si faciunt novi,

    Ter. Eun. prol. 42; cf. id. Hec. prol. 3 and 8.—And of private persons in gen.:

    et cognoscendi et ignoscendi dabitur peccati locus,

    Ter. Heaut. 2, 1, 6.—

    B.

    Milit. t. t., to reconnoitre, to act the part of a scout:

    qualis esset natura montis et qualis in circuitu ascensus, qui cognoscerent, misit,

    Caes. B. G. 1, 21 al— Also merely to inquire into, examine:

    numerum tuorum militum reliquiasque,

    Cic. Pis. 37, 91 (al. recognoscere).—Hence, *

    1.

    2.

    cognĭtus, a, um, P. a., known, acknowledged, approved. res penitus perspectae planeque cognitae, Cic. de Or. 1, 23, 108, cf. id. ib 1, 20, 92; id. Fam. 1, 7, 2. dierum ratio pervulgata et cognita, id. Mur 11, 25:

    homo virtute cognitā et spectatā fide,

    id. Caecin. 36, 104.—With dat.:

    mihi Galba, Otho, Vitellius nec beneficio nec injuriā cogniti,

    Tac. H. 1, 1, so Plin. 12, 21, 45, § 99.— Comp.:

    cognitiora, Ov Tr. 4, 6, 28. cognitius,

    id. M. 14, 15.— Sup.:

    cognitissima,

    Cat. 4, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > cognosco

  • 6
    expensus

    expensus, a, um
    part. passé de expendo.
    [st2]1 [-] pesé; compté, déboursé, versé, avancé, prêté, donné; dépensé.
    [st2]2 [-] pesé, examiné.

    * * *

    expensus, a, um
    part. passé de expendo.
    [st2]1 [-] pesé; compté, déboursé, versé, avancé, prêté, donné; dépensé.
    [st2]2 [-] pesé, examiné.

    * * *

        Expensus, Participium. Cic. Pesé, Consideré, et examiné.

    Dictionarium latinogallicum > expensus

  • 7
    rīmor

       

    rīmor ātus, ārī, dep.
       [rima], to lay open, tear up, turn up: rastris terram, V.: prata Caystri, grub through, V.— To tear up, turn over, pry into, search, examine, explore, ransack: alqd repertum, V.: Pectora pullorum, Iu.: (canes) naribus auram, O.—Fig., to examine thoroughly, investigate, scrutinize: alqd: unde hoc sit, i. e. ferret out.

    * * *

    rimari, rimatus sum V DEP

    probe, search; rummage about for, examine, explore

    Latin-English dictionary > rīmor

  • 8
    exigo

    I.

    Lit.

    A.

    In gen.:

    reges ex civitate,

    to expel, Cic. de Or. 2, 48, 199:

    hostem e campo,

    Liv. 3, 61, 8: exigor patria, Naev. ap. Non. 291, 4:

    aliquem domo,

    Liv. 39, 11, 2:

    aliquem campo,

    id. 37, 41, 12:

    omnes foras,

    Plaut. Aul. 3, 1, 7:

    adcolas ultra famam,

    Plin. 2, 68, 68, § 175:

    exacti reges,

    driven away, Cic. de Or. 1, 9, 37; cf.:

    Tarquinio exacto,

    id. Rep. 1, 40:

    anno post Tarquinios exactos,

    Tac. A. 11, 22:

    Orestes exactus furiis,

    driven, tormented, Ov. Tr. 4, 4, 70:

    virum a se,

    Plaut. Mil. 4, 6, 62:

    uxorem,

    to put away, divorce, Ter. Hec. 2, 1, 45; Suet. Caes. 50; id. Claud. 26; cf.: illam suam (uxorem) suas res sibi habere jussit ex duodecim tabulis; claves ademit;

    exegit,

    turned her out of the house, Cic. Phil. 2, 28, 69: aliquem vitā, i. e. to kill, Sen. de Ira, 1, 6: corpus e stratis, to raise up or out, Sil. 16, 234:

    maculam,

    to take out, Suet. Aug. 94: et sacer admissas exigit Hebrus aquas, pours out into the sea, Ov. H. 2, 114; of weapons, to thrust from one, thrust, drive:

    non circumspectis exactum viribus ensem Fregit,

    thrust, impelled, Ov. M. 5, 171; so,

    ensem,

    Luc. 8, 656; cf.:

    ensem per medium juvenem,

    plunges through the middle, Verg. A. 10, 815:

    gladium per viscera,

    Flor. 4, 2, 68:

    tela in aliquem,

    Sen. Cons. ad Marc. 16;

    hence: aliquem hastā,

    i. e. to thrust through, transfix, Val. Fl. 6, 572.—Mid.:

    quae (hasta) cervice exacta est,

    passed out, passed through, Ov. M. 5, 138: prope sub conatu adversarii manus exigenda, to be put forth, raised (for a blow), Quint. 6, 4, 8 Spald.:

    (capellas) a grege in campos, hircos in caprilia,

    to drive out, Varr. R. R. 2, 3, 8:

    sues pastum,

    id. ib. 2, 4, 6:

    radices altius,

    to send out, Cels. 5, 28, 14; cf.:

    vitis uvas,

    Col. 3, 2, 10; 3, 6, 2; Cels. 8, 1 med.

    B.

    In partic.

    1.

    A scenic t. t., to drive off, i. e. hiss off a piece or a player from the stage (rare):

    spectandae (fabulae) an exigendae sint vobis prius,

    Ter. And. prol. 27 Ruhnk.; so, fabulas, id. Hec. prol. alt. 4; id. ib. 7.—

    2.

    To demand, require, enforce, exact payment of a debt, taxes, etc., or the performance of any other duty (very freq.;

    syn.: posco, postulo, flagito, contendo, etc.): ad eas pecunias exigendas legatos misimus,

    Cic. Fam. 13, 11, 1: pecunias a civitatibus, id. Div. ap. Caecil. 10, 33:

    acerbissime pecunias imperatas,

    Caes. B. C. 3, 32; cf. id. ib. 1, 6 fin.; Cic. Pis. 16, 38; id. N. D. 3, 34, 84:

    quaternos denarios,

    id. Font. 5, 9:

    tributa,

    id. Fam. 3, 7, 3:

    pensionem,

    id. ib. 6, 18, 5:

    nomina sua,

    id. Verr. 2, 1, 10, § 28:

    mercedem,

    id. Lael. 21, 80 et saep.:

    equitum peditumque certum numerum a civitatibus Siciliae,

    Caes. B. C. 1, 30, 4:

    obsides ab Apolloniatibus,

    id. ib. 3, 12, 1:

    viam,

    to demand the construction of a road, Cic. Verr. 2, 1, 59, § 154; Liv. 42, 3, 7:

    a quoquam ne pejeret,

    Juv. 13, 36.—Esp.: rationem, to exact an account:

    ut Athenienses rationibus exigendis non vacarent,

    Val. Max. 3, 1, ext. 1; Plin. Ep. 10, 81, 1:

    libertorum nomina a quibus ratio exigi posset,

    Suet. Aug. 101 fin.

    (β).

    In pass.: exigor aliquid, to be solicited, dunned for money, etc. (post-class.): exigor portorium, id est, exigitur de me portorium, Caecil. ap. Gell. 15, 14, 5; id. ap. Non. 106, 24: (Rib. Com. Fragm. p. 51): sese pecunias maximas exactos esse, Q. Metell. Numid. ap. Gell. 15, 14, 2; Dig. 23, 4, 32.—

    3.

    To examine, inquire into (post-Aug.):

    nec illae (conjuges) numerare aut exigere plagas pavent,

    Tac. G. 7 fin. (so Ritter, Halm, with all MSS., cf. Holzmann ad loc.; al. exugere, said to have been the read. of a lost codex, the Arundelianus; cf. exsugo); cf.:

    exactum et a Titidio Labeone, cur omisisset, etc.,

    id. A. 2, 85.—

    4.

    Of places, to go or pass beyond, to pass by, leave behind ( poet. and in post-Aug. prose):

    cum primus equis exegit anhelis Phoebus Athon,

    Val. Fl. 2, 75; cf. Prop. 3, 20, 11 (4, 20, 3 M.):

    Troglodytae hibernum mare exigunt circa brumam,

    Plin. 12, 19, 42, § 87.—

    5.

    In mercant. lang., to dispose of, sell:

    agrorum exigere fructus,

    Liv. 34, 9, 9 Drak.: mercibus exactis, Col. poët. 10, 317. —

    6.

    Mathemat. t. t., to apply to a standard or measure, i. e. to examine, try, measure, weigh by any thing:

    ad perpendiculum columnas,

    Cic. Verr. 2, 1, 51, § 133:

    materiam ad regulam et libellam,

    Plin. 36, 25, 63, § 188:

    pondus margaritarum sua manu,

    Suet. Caes. 47; cf.:

    aliquid mensura,

    Plin. 17, 21, 35, § 159.

    II.

    Trop.

    A.

    In gen., to drive out, expel (very rare):

    locus, Ubi labore lassitudo exigunda ex corpore,

    Plaut. Capt. 5, 4, 4: frigus atque horrorem vestimentis, Lucil. ap. Non. 291, 8.—Far more freq. and class.,

    B.

    In partic.

    1.

    (Acc. to I. B. 2.) To require, demand, claim any thing due:

    ego vero et exspectabo ea quae polliceris, neque exigam, nisi tuo commodo,

    Cic. Brut. 4, 17:

    aliquid exigere magis quam rogare,

    id. Fam. 2, 6, 1:

    longiores litteras exspectabo vel potius exigam,

    id. ib. 15, 16, 1:

    omnibus ex rebus voluptatem quasi mercedem,

    id. Fin. 2, 22, 73:

    ab hoc acerbius exegit natura quod dederat,

    demanded back, reclaimed, id. Tusc. 1, 39, 93 Klotz.:

    non ut a poëta, sed ut a teste veritatem exigunt,

    id. Leg. 1, 1, 4:

    has toties optata exegit gloria poenas,

    has cost, Juv. 10, 187:

    poenas,

    to take vengeance, id. 10, 84:

    de vulnere poenas,

    Ov. M. 14, 478: poenam (alicui), Sen. de Ira, 2, 22 fin.; Ov. F. 4, 230:

    gravia piacula ab aliquo,

    Liv. 29, 18, 18 et saep.—With ut:

    exigerem ex te cogeremque, ut responderes,

    Cic. Fin. 2, 35, 119; 4, 28, 80; cf.:

    Calypso exigit fata ducis,

    questions, inquires into, Ov. A. A. 2, 130:

    exactum a marito, cur, etc.,

    Tac. A. 2, 85:

    exigite ut mores seu pollice ducat,

    Juv. 7, 237 sq. —With an object-clause:

    exigimus potuisse eum eo tempore testamentum facere,

    Dig. 29, 7, 8; 24, 3, 2.— Absol.:

    in exigendo non acerbum,

    Cic. Off. 2, 18, 64:

    cum res exiget,

    Quint. 5, 11, 5; 10, 3, 3; cf.:

    ut res exiget,

    id. 12, 10, 69:

    si communis utilitas exegerit,

    id. 12, 1, 37.— Esp.: rationem, to require an account:

    rerum gestarum,

    Just. 19, 2, 6:

    numquid rationem exiges, cum tibi aliquis hos dixerit versus?

    an explanation, Sen. Ep. 94, 28; Plin. Ep. 19, 9.—

    2.

    Of time, life, etc., to lead, spend, pass, complete, finish:

    non novisse quicum aetatem exegerim,

    Plaut. Trin. 4, 2, 111; id. Capt. 3, 5, 62:

    tecum aetatem,

    id. Mil. 4, 2, 48; 4, 6, 60; id. Cas. 2, 5, 12:

    ut te dignam mala malam aetatem exigas,

    id. Aul. 1, 1, 4: vitam taetre, Cat. Or. inc. 15; Ter. Heaut. 2, 3, 39:

    cum maerore graviorem vitam,

    Sall. J. 14, 15; 85, 49; Plin. 7, 44, 45, § 139; Vitr. 2, 1, 4; Val. Max. 3, 5, 4 al.:

    vitae tempus,

    Sen. Ep. 2, 2; Val. Max. 3, 3, ext. 6:

    jam ad pariendum temporibus exactis,

    Cic. Verr. 2, 1, 18, § 48: qui exacta aetate moriuntur, at the close of the vigorous period of life, Cic. Tusc. 1, 39, 93; id. Verr. 2, 5, 8, § 21; Sall. J. 6, 2; Liv. 2, 40, 11 al.:

    mediam dies exegerat horam,

    Ov. Am. 1, 5, 1:

    aevum,

    Lucr. 4, 1235; Verg. A. 7, 777; Ov. M. 12, 209:

    tristissimam noctem,

    Petr. 115:

    diem supremum noctemque,

    Tac. A. 3, 16:

    ullum tempus jucundius,

    Plin. Ep. 3, 1, 1:

    jam aestatem exactam esse,

    Sall. J. 61, 1:

    per exactos annos,

    at the end of every year, Hor. C. 3, 22, 6:

    exacto per scelera die,

    Tac. H. 1, 47; id. A. 3, 16; so,

    exacto quadriennio,

    Plin. 2, 47, 48, § 130; Verg. G. 3, 190; Stat. S. 2, 2, 47.—

    3.

    4.

    To bring to an end, to conclude, finish, complete a thing ( poet. and in post-Aug. prose):

    exegi monumentum aere perennius,

    Hor. C. 3, 30, 1:

    opus,

    Ov. R. Am. 811; id. M. 15, 871:

    exactus tenui pumice versus eat,

    Prop. 3, 1, 8; Verg. A. 6, 637:

    commentarii ita sunt exacti, ut, etc.,

    Quint. 10, 7, 30:

    eandem gracilitatem stilo exigere condiscant,

    to reach, attain to, id. 1, 9, 2.—

    5.

    To determine, ascertain, find out:

    sociisque exacta referre,

    his discoveries, Verg. A. 1, 309:

    non prius exacta tenui ratione saporum,

    before he has ascertained, Hor. S. 2, 4, 36.— Pass. impers.:

    non tamen exactum, quid agat,

    Ov. F. 3, 637; cf. id. Am, 3, 7, 16. —

    6.

    (Acc. to I. B. 3.) To weigh, try, prove, measure, examine, adjust, estimate, consider, = examinare, ponderare (class. but perh. not in Cic.): si ad illam summam veritatem legitimum jus exegeris, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6, 1; cf.: nolite ad vestras leges atque instituta exigere ea, quae Lacedaemone fiunt, to estimate by the standard of, etc., Liv. 34, 31, 17; so,

    opus ad vires suas,

    Ov. A. A. 2, 502:

    si omnia argumenta ad obrussam coeperimus exigere,

    Sen. Q. N. 4, 5, 1; cf.:

    principatus tuus ad obrussam exigitur,

    id. de Clem. 1, 1, 6:

    se ad aliquem,

    id. Ep. 11 fin.:

    regulam emendate loquendi,

    Quint. 1, 5, 2:

    illa non nisi aure exiguntur, quae fiunt per sonos,

    are judged of, id. 1, 5, 19; cf. id. 1, 4, 7.—

    7.

    To treat, consult, deliberate respecting something, = considerare, deliberare (class. but not in Cic.): de his rebus ut exigeret cum eo, Furnio mandavi, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 7:

    cum aliquo,

    Plin. Ep. 6, 12, 3; cf.:

    secum aliquid,

    Verg. A. 4, 476; Ov. M. 10, 587; Sen. Ep. 27:

    de aliqua re coram,

    Plin. Ep. 9, 26, 13:

    haec exigentes hostes oppressere,

    Liv. 22, 49, 12:

    quid dicendum, quid tacendum, quid differendum sit, exigere consilii est,

    Quint. 6, 5, 5.—

    8.

    To endure, undergo:

    aerumnam,

    Plaut. Capt. 5, 4, 12. —Hence, exactus, a, um, P. a. (acc. to I. B. 5., measured; hence), precise, accurate, exact (poet and in post-Aug. prose):

    difficile est, quot ceciderint, exacto affirmare numero,

    Liv. 3, 5, 12:

    acies falcis,

    Plin. 17, 27, 42, § 251:

    fides,

    Ov. Pont. 4, 9, 46.— Comp.:

    cura,

    Suet. Tib. 18; Mart. 4, 87, 4. — Sup.:

    diligentia,

    Front. Aquaed. 89:

    vir,

    Plin. Ep. 8, 23, 5.—With gen.:

    Mamurius, morum fabraene exactior artis, Difficile est dicere,

    Ov. F. 3, 383.— Adv.: exacte, exactly, precisely, accurately:

    ut exacte perorantibus mos est,

    Sid. Ep. 7, 9.— Comp.: dicere, disserere, Mel. Prooem. § 2; Gell. 1, 3, 21.— Sup.:

    pascere,

    Sid. Ep. 5, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > exigo

  • 9
    scrutans

    scrūtor, āri, ātus, v. dep. a. [scruta; cf.: gruteuei, scrutatur, Gloss. Philox.], qs. to search even to the rags, i. e. to search carefully, examine thoroughly, explore a thing; to search, examine a person (syn.: indago, rimo).

    I.

    Lit., of things:

    domos, naves,

    Cic. Vatin. 5, 12:

    loca abdita,

    Sall. J. 12, 5:

    omnia foramina parietum scrutatur,

    Petr. 98, 1:

    paleam,

    id. 33, 4:

    terraï abdita ferro,

    Lucr. 6, 809:

    ignem gladio,

    Hor. S. 2, 3, 276:

    lumina manibus,

    Sen. Oedip. 965:

    scrutatus sum quae potui et quae vidi omnia: inveni duos solos libellos, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 74, § 182; cf. Tac. H. 4, 1:

    L. Crassus spiculis prope scrutatus est Alpes,

    Cic. Pis. 26, 62:

    occulta saltuum,

    Tac. A. 1, 61:

    mare,

    id. Agr. 30; id. G. 45; cf.:

    scrutandi orbis gratiā,

    Plin. 5, 1, 1, § 9:

    canis scrutatur vestigia (ferarum),

    id. 8, 40, 61, § 147:

    venantium latibula scrutatus,

    Curt. 6, 5, 17:

    vias presso ore (canis),

    Sen. Thyest. 499:

    equorum delicta scrutantes,

    Amm. 14, 6, 25.—Of personal objects: Eu. Ostende huc manum dexteram… Nunc laevam ostende… Jam scrutari mitto, to search you, Plaut. Aul. 4, 4, 24:

    non excutio te, non scrutor,

    Cic. Rosc. Am. 34, 97; so of searching, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 31, 1:

    consuetudinem salutantes scrutandi,

    Suet. Vesp. 12 fin.;

    and of a searching for spoil,

    Tac. H. 3, 25.—

    B.

    Transf., to seek for, search out a thing (post-Aug. and very rare):

    venas melini inter saxa,

    Plin. 35, 6, 19, § 37:

    iter,

    Claud. Rapt. Pros. 1, 172; cf. infra, II. B.—

    II.

    Trop., to examine thoroughly; to explore, investigate: quod est ante pedes nemo spectat: caeli scrutantur plagas, Enn. ap. Cic. Rep. 1, 18, 30; Cic. Div. 2, 13, 30 (Trag. v. 277 Vahl.):

    omnes sordes,

    id. Q. Fr. 1, 1, 3, § 11;

    cf: nomina ac vultus, alacritatem tristitiamque coëuntium,

    Tac. A. 16, 5:

    animos ceterorum secretis sermonibus,

    id. H. 4, 55:

    voluntatem,

    Quint. 2, 4, 26:

    locos, ex quibus argumenta eruamus,

    Cic. de Or 2, 34, 146; cf. id. Part. 3, 8:

    desinamus aliquando ea scrutari, quae sunt inania,

    id. Rosc. Am. 30, 83; cf.:

    quod non ratione scrutabimur, non poterimus invenire nisi casu,

    Quint. 5, 10, 22:

    interiores et reconditas litteras,

    Cic. N. D. 3, 16, 42:

    origines nominum,

    Quint. 1, 4, 25:

    omnia minutius et scrupulosius,

    id. 5, 14, 28:

    inferiora quoque,

    id. 7, 1, 27:

    exoletos auctores,

    id. 8, 2, 12:

    scripturas,

    Vulg. Johan. 5, 39.— Absol.:

    totum diem mecum scrutor, facta ac dicta mea remetior,

    Sen. Ira, 3, 36, 3.—

    B.

    Transf. (cf. supra, I. B.), to search into; to search out, find out a thing (so not till after the Aug. per.):

    fibras Inspiciunt, mentes deum scrutantur in illis,

    Ov. M. 15, 137:

    finem principis per Chaldaeos,

    Tac. A. 12, 52:

    sua Caesarisque fata,

    id. ib. 16, 14:

    arcanum ullius,

    Hor. Ep. 1, 18, 37:

    ut causas hujus infinitae differentiae scrutetur,

    Tac. Or. 15; cf. Plin. Ep. 4, 30, 11:

    harenarum numerum et montium pondera scrutari,

    Amm. 14, 11, 34.— P. a.: scrūtans, antis (late Lat.), perh. only in sup., that most closely examines:

    militaris rei ordinum scrutantissimus,

    Amm. 30, 9, 4.— Hence, adv.: scrūtanter, searchingly, Ambros. Ep. 80. Act. collat. form scrūto, āre, acc. to Prisc. p. 799 P; cf. gruteuô, scruto, Gloss. Philox.—Hence,

    b.

    scrūtor, ātus, pass., Amm. 28, 1, 10; 15, 8, 16; Aur. Vict. Orig. 6, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > scrutans

  • 10
    scrutor

    scrūtor, āri, ātus, v. dep. a. [scruta; cf.: gruteuei, scrutatur, Gloss. Philox.], qs. to search even to the rags, i. e. to search carefully, examine thoroughly, explore a thing; to search, examine a person (syn.: indago, rimo).

    I.

    Lit., of things:

    domos, naves,

    Cic. Vatin. 5, 12:

    loca abdita,

    Sall. J. 12, 5:

    omnia foramina parietum scrutatur,

    Petr. 98, 1:

    paleam,

    id. 33, 4:

    terraï abdita ferro,

    Lucr. 6, 809:

    ignem gladio,

    Hor. S. 2, 3, 276:

    lumina manibus,

    Sen. Oedip. 965:

    scrutatus sum quae potui et quae vidi omnia: inveni duos solos libellos, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 74, § 182; cf. Tac. H. 4, 1:

    L. Crassus spiculis prope scrutatus est Alpes,

    Cic. Pis. 26, 62:

    occulta saltuum,

    Tac. A. 1, 61:

    mare,

    id. Agr. 30; id. G. 45; cf.:

    scrutandi orbis gratiā,

    Plin. 5, 1, 1, § 9:

    canis scrutatur vestigia (ferarum),

    id. 8, 40, 61, § 147:

    venantium latibula scrutatus,

    Curt. 6, 5, 17:

    vias presso ore (canis),

    Sen. Thyest. 499:

    equorum delicta scrutantes,

    Amm. 14, 6, 25.—Of personal objects: Eu. Ostende huc manum dexteram… Nunc laevam ostende… Jam scrutari mitto, to search you, Plaut. Aul. 4, 4, 24:

    non excutio te, non scrutor,

    Cic. Rosc. Am. 34, 97; so of searching, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 31, 1:

    consuetudinem salutantes scrutandi,

    Suet. Vesp. 12 fin.;

    and of a searching for spoil,

    Tac. H. 3, 25.—

    B.

    Transf., to seek for, search out a thing (post-Aug. and very rare):

    venas melini inter saxa,

    Plin. 35, 6, 19, § 37:

    iter,

    Claud. Rapt. Pros. 1, 172; cf. infra, II. B.—

    II.

    Trop., to examine thoroughly; to explore, investigate: quod est ante pedes nemo spectat: caeli scrutantur plagas, Enn. ap. Cic. Rep. 1, 18, 30; Cic. Div. 2, 13, 30 (Trag. v. 277 Vahl.):

    omnes sordes,

    id. Q. Fr. 1, 1, 3, § 11;

    cf: nomina ac vultus, alacritatem tristitiamque coëuntium,

    Tac. A. 16, 5:

    animos ceterorum secretis sermonibus,

    id. H. 4, 55:

    voluntatem,

    Quint. 2, 4, 26:

    locos, ex quibus argumenta eruamus,

    Cic. de Or 2, 34, 146; cf. id. Part. 3, 8:

    desinamus aliquando ea scrutari, quae sunt inania,

    id. Rosc. Am. 30, 83; cf.:

    quod non ratione scrutabimur, non poterimus invenire nisi casu,

    Quint. 5, 10, 22:

    interiores et reconditas litteras,

    Cic. N. D. 3, 16, 42:

    origines nominum,

    Quint. 1, 4, 25:

    omnia minutius et scrupulosius,

    id. 5, 14, 28:

    inferiora quoque,

    id. 7, 1, 27:

    exoletos auctores,

    id. 8, 2, 12:

    scripturas,

    Vulg. Johan. 5, 39.— Absol.:

    totum diem mecum scrutor, facta ac dicta mea remetior,

    Sen. Ira, 3, 36, 3.—

    B.

    Transf. (cf. supra, I. B.), to search into; to search out, find out a thing (so not till after the Aug. per.):

    fibras Inspiciunt, mentes deum scrutantur in illis,

    Ov. M. 15, 137:

    finem principis per Chaldaeos,

    Tac. A. 12, 52:

    sua Caesarisque fata,

    id. ib. 16, 14:

    arcanum ullius,

    Hor. Ep. 1, 18, 37:

    ut causas hujus infinitae differentiae scrutetur,

    Tac. Or. 15; cf. Plin. Ep. 4, 30, 11:

    harenarum numerum et montium pondera scrutari,

    Amm. 14, 11, 34.— P. a.: scrūtans, antis (late Lat.), perh. only in sup., that most closely examines:

    militaris rei ordinum scrutantissimus,

    Amm. 30, 9, 4.— Hence, adv.: scrūtanter, searchingly, Ambros. Ep. 80. Act. collat. form scrūto, āre, acc. to Prisc. p. 799 P; cf. gruteuô, scruto, Gloss. Philox.—Hence,

    b.

    scrūtor, ātus, pass., Amm. 28, 1, 10; 15, 8, 16; Aur. Vict. Orig. 6, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > scrutor

  • 11
    calculus

    calcŭlus, i, m. [calx]
    [st2]1 [-] petite pierre, caillou.
    [st2]2 [-] caillou pour voter (blanc pour absoudre, noir pour condamner), vote, suffrage, sentence.
    [st2]3 [-] pion (pour jouer), dame, jeton.
    [st2]4 [-] caillou (pour calculer), jeton, calcul, compte.
    [st2]5 [-] pierre, gravelle, calcul de la vessie.
       — Demosthenes calculos linguā volvens dicere domi solebat, Quint. 11, 3, 54: Démosthène avait l’habitude de parler chez lui en roulant des pierres avec sa langue.
       — deteriorem calculum reportare, C. Just.: perdre sa cause.
       — errori album calculum adjicere, Plin.-jn.: approuver une erreur.
       — calculis omnibus, Apul. M. 7, 9: à l’unanimité.
       — dies notandus candidissimo calculo, Plin. Ep. 6, 11, 3: jour très heureux, jour à marquer d’une pierre blanche.
       — causae paucorum calculorum, Quint.: procès où ne sont engagés que de faibles sommes.
       — calculos ponere in utra parte, Plin.: peser le pour et le contre.
       — si bene calculum ponas, ubique naufragium est, Petr.: si tu réfléchis bien, il y a partout des naufrages.
       — calculum reducere, Cic.: retirer son pion, se rétracter.
       — calculorum lusu laxare animum, Plin.-jn.: s’amuser à jouer aux dames.
       — revocare aliquid ad calculos (ad calculum): compter qqch, supputer qqch.
       — amicitiam ad calculos vocare, Cic. Lael. 16, 58: soumettre l’amitié à un calcul précis, réfléchir attentivement à l’amitié.
       — calculis voluptatum subductis, Cic.: après avoir fait le compte des plaisirs.
       — ponere (subducere) calculum cum aliquo: compter avec qqn.
       — cum re parem calculum ponere, Plin. Ep. 5, 2, 1: rendre la pareille.
       — quos movi calculos in utraque parte pone, Plin. Ep. 2, 19: examine bien les motifs que j’ai mis en avant.
       — vocare aliquem ad calculos: établir son compte avec qqn.
       — calculum evellere (eximere): expulser les calculs de la vessie.

    * * *

    calcŭlus, i, m. [calx]
    [st2]1 [-] petite pierre, caillou.
    [st2]2 [-] caillou pour voter (blanc pour absoudre, noir pour condamner), vote, suffrage, sentence.
    [st2]3 [-] pion (pour jouer), dame, jeton.
    [st2]4 [-] caillou (pour calculer), jeton, calcul, compte.
    [st2]5 [-] pierre, gravelle, calcul de la vessie.
       — Demosthenes calculos linguā volvens dicere domi solebat, Quint. 11, 3, 54: Démosthène avait l’habitude de parler chez lui en roulant des pierres avec sa langue.
       — deteriorem calculum reportare, C. Just.: perdre sa cause.
       — errori album calculum adjicere, Plin.-jn.: approuver une erreur.
       — calculis omnibus, Apul. M. 7, 9: à l’unanimité.
       — dies notandus candidissimo calculo, Plin. Ep. 6, 11, 3: jour très heureux, jour à marquer d’une pierre blanche.
       — causae paucorum calculorum, Quint.: procès où ne sont engagés que de faibles sommes.
       — calculos ponere in utra parte, Plin.: peser le pour et le contre.
       — si bene calculum ponas, ubique naufragium est, Petr.: si tu réfléchis bien, il y a partout des naufrages.
       — calculum reducere, Cic.: retirer son pion, se rétracter.
       — calculorum lusu laxare animum, Plin.-jn.: s’amuser à jouer aux dames.
       — revocare aliquid ad calculos (ad calculum): compter qqch, supputer qqch.
       — amicitiam ad calculos vocare, Cic. Lael. 16, 58: soumettre l’amitié à un calcul précis, réfléchir attentivement à l’amitié.
       — calculis voluptatum subductis, Cic.: après avoir fait le compte des plaisirs.
       — ponere (subducere) calculum cum aliquo: compter avec qqn.
       — cum re parem calculum ponere, Plin. Ep. 5, 2, 1: rendre la pareille.
       — quos movi calculos in utraque parte pone, Plin. Ep. 2, 19: examine bien les motifs que j’ai mis en avant.
       — vocare aliquem ad calculos: établir son compte avec qqn.
       — calculum evellere (eximere): expulser les calculs de la vessie.

    * * *

    Calculus, calculi, pen. cor. m. g. Virg. Gravois, Gravelle, Petit caillou.

        Calculi. Plin. Une maniere de maladie appellee La pierre, ou Gravelle.

        Calculus. Iuuenal. Table pour jouer aux dames, ou autre jeu de tablier.

        Calculi etiam pro rationibus accipiuntur. Les mereauls ou jectons à compter quelque nombre.

        Calculum reducere. Cic. Changer son opinion.

        Ad calculos vocare amicitiam. Cic. Hoc quidem est nimis exigue et exiliter ad calculos vocare amicitiam. Compter les plaisirs qu’on a faict à son ami jusques au dernier denier. Vide Voco, in VOX.

        Imponere calculum. Columel. Getter, Compter, Calculer.

        Ponere calculum. Colum. Getter, ou faire son compte, Calculer.

        Calculum ponere cum aliquo. Plin. iunior. Compter avec aucun, Venir à compte.

        Et sane hic quoque in conditionibus deligendis ponendus est calculus. Plin. iunior. Cela fait bien à noter. Bud.

        Calculum parem ponere. Plin. iunior. Rendre le pareil, ou l’equivalent.

        Ad calculos reuerti. Cic. Retourner à son premier compte, Changer son compte, Compter autrement. Et per metaphoram, Recommencer une autre maniere de proceder en quelque affaire, aprés avoir cogneu que la premiere n’estoit bonne.

        Subducere calculos. Cic. Compter, Jetter, Faire le compte.

        Calculo candido notare diem. Plin. iunior. Marquer un bon jour.

        Calculum album adiicere errori alterius. Plin. iunior. Approuver et suyvre l’erreur d’aucun.

        Calculum de se permittere. Plin. iunior. Faire autruy juge de nous.

        Calcularius, Adiectiuum: vt Calcularius error. Modestinus. Erreur de compte, ou de calcul.

    Dictionarium latinogallicum > calculus

  • 12
    cognitus

    [st1]1 [-] cognĭtus, a, um: part. passé de cognosco. — [abcl][b]a — connu, appris, reconnu. — [abcl]b — examiné judiciairement. — [abcl]c — avec qui on a eu un commerce charnel.[/b]
       — cognitus alicui, Cic.: connu de qqn.
       — ex me illud est quod te velim habere cognitum, Cic. ad Br. 2, 1, 3: voici ce que je voudrais porter à ta connaissance.
       — duo vitia vitanda sunt, unum, ne incognita pro cognitis habeamus… Cic. Off. 1, 6, 18: il faut éviter deux défauts, le premier, se garder de croire qu’on sait quand on ne sait pas.
       — cognito vivere Ptolemaeum, Liv. 33: à la nouvelle que Ptolémée vivait.
       — cognito quod… Just.: quand on sut que…
       — res ab eo cognitae, Cic.: les affaires qu’il a instruites.
    [st1]2 [-] cognĭtŭs, ūs, m.: Apul. connaissance, étude.
       — variorum populorum cognitu, Apul.: par la connaissance de toutes sortes de peuples.
    [st1]3 [-] cognĭtum, ū: supin de cognosco
       — si quando quid dignum cognitu advectum esset, Suet.: si jamais on avait amené quelque chose qui mérite d’être vu.
       — quae res cognitu non ardua, Apul.: et cela n’est pas bien difficile à vérifier.

    * * *

    [st1]1 [-] cognĭtus, a, um: part. passé de cognosco. — [abcl][b]a — connu, appris, reconnu. — [abcl]b — examiné judiciairement. — [abcl]c — avec qui on a eu un commerce charnel.[/b]
       — cognitus alicui, Cic.: connu de qqn.
       — ex me illud est quod te velim habere cognitum, Cic. ad Br. 2, 1, 3: voici ce que je voudrais porter à ta connaissance.
       — duo vitia vitanda sunt, unum, ne incognita pro cognitis habeamus… Cic. Off. 1, 6, 18: il faut éviter deux défauts, le premier, se garder de croire qu’on sait quand on ne sait pas.
       — cognito vivere Ptolemaeum, Liv. 33: à la nouvelle que Ptolémée vivait.
       — cognito quod… Just.: quand on sut que…
       — res ab eo cognitae, Cic.: les affaires qu’il a instruites.
    [st1]2 [-] cognĭtŭs, ūs, m.: Apul. connaissance, étude.
       — variorum populorum cognitu, Apul.: par la connaissance de toutes sortes de peuples.
    [st1]3 [-] cognĭtum, ū: supin de cognosco
       — si quando quid dignum cognitu advectum esset, Suet.: si jamais on avait amené quelque chose qui mérite d’être vu.
       — quae res cognitu non ardua, Apul.: et cela n’est pas bien difficile à vérifier.

    * * *

        Cognitus nomine tantum. Plin. Qui n’est congneu que de nom.

        Habere cognitum aliquid. Cic. Congnoistre.

        Puer puero mihi cognitus. Ouid. D’enfance.

        Cognitus, Auditione perceptus. Virgil. Qu’on scait par ouir dire.

    Dictionarium latinogallicum > cognitus

  • 13
    concutio

    concutĭo, ĕre, concussi, concussum

    — tr. —

    [st2]1 [-] heurter l’un contre l’autre.
    [st2]2 [-] secouer, agiter, mouvoir fortement, ébranler.
    [st2]3 [-] émouvoir, effrayer, faire trembler, troubler, bouleverser.
    [st2]4 [-] porter un coup, renverser, faire chanceler, ruiner.
       — concutere caput, Ov.: secouer la tête.
       — concuti cachinno, Juv.: éclater de rire.
       — concutere opes Lacedaemoniorum, Nep. Epam. 6, 4: ébranler la puissance de Lacédémone.
       — freta concutere, Ov. M. 6.691: soulever les flots.
       — se Numidia concussit, Flor. 3, 1, 2: la Numidie s’agita.
       — te ipsum concute, Hor. S. 1, 3, 35: examine-toi.

    * * *

    concutĭo, ĕre, concussi, concussum

    — tr. —

    [st2]1 [-] heurter l’un contre l’autre.
    [st2]2 [-] secouer, agiter, mouvoir fortement, ébranler.
    [st2]3 [-] émouvoir, effrayer, faire trembler, troubler, bouleverser.
    [st2]4 [-] porter un coup, renverser, faire chanceler, ruiner.
       — concutere caput, Ov.: secouer la tête.
       — concuti cachinno, Juv.: éclater de rire.
       — concutere opes Lacedaemoniorum, Nep. Epam. 6, 4: ébranler la puissance de Lacédémone.
       — freta concutere, Ov. M. 6.691: soulever les flots.
       — se Numidia concussit, Flor. 3, 1, 2: la Numidie s’agita.
       — te ipsum concute, Hor. S. 1, 3, 35: examine-toi.

    * * *

    Concutio, concutis, pen. cor. concussi, concussum, concutere, Actiuum, ex Con et Quatio. Terent. Esbranler et faire trembler, Esmouvoir, Hocher, Agiter.

        Caesariem concutere. Ouid. Secouer.

        Caput concutere. Ouid. Secouer ou hocher la teste.

        Acres equos concutere. Virgil. Esmouvoir.

        Boreas freta concutit. Ouid. Esmeut.

        Hastam concutere. Silius. Bransler.

    Dictionarium latinogallicum > concutio

  • 14
    deliberatus

    deliberātus, a, um
    part. passé de delibero.
    [st2]1 [-] délibéré, examiné.
    [st2]2 [-] décidé, résolu.
       — voir delibero.

    * * *

    deliberātus, a, um
    part. passé de delibero.
    [st2]1 [-] délibéré, examiné.
    [st2]2 [-] décidé, résolu.
       — voir delibero.

    * * *

        Deliberatus, penul. prod. Participium: vt Mors deliberata. Horat. Deliberee.

        Deliberatus, Nomen ex participio. Cic. Neque illi quicquam deliberatius fuit, quam me, etc. Il n’avoit rien à quoy il eust plus pensé et advise, que de, etc.

    Dictionarium latinogallicum > deliberatus

  • 15
    exactus

    [st1]1 [-] exactus, a, um: part. passé de exigo. — [abcl][b]a — mis hors de, chassé, rejeté. — [abcl]b — Ov. poursuivi. — [abcl]c — Col. vendu. — [abcl]d — Ov. Sil. poussé dans, enfoncé. — [abcl]e — passé, écoulé. — [abcl]f — achevé, terminé, accompli, perfectionné, parfait. — [abcl]g — exact, soigneux, ponctuel. — [abcl]h — exact, précis. — [abcl]i — perçu, levé, réclamé, exigé. — [abcl]j — pesé, examiné.[/b]
    [st1]2 [-] exactŭs, ūs, m.: action de se défaire de, vente.

    * * *

    [st1]1 [-] exactus, a, um: part. passé de exigo. — [abcl][b]a — mis hors de, chassé, rejeté. — [abcl]b — Ov. poursuivi. — [abcl]c — Col. vendu. — [abcl]d — Ov. Sil. poussé dans, enfoncé. — [abcl]e — passé, écoulé. — [abcl]f — achevé, terminé, accompli, perfectionné, parfait. — [abcl]g — exact, soigneux, ponctuel. — [abcl]h — exact, précis. — [abcl]i — perçu, levé, réclamé, exigé. — [abcl]j — pesé, examiné.[/b]
    [st1]2 [-] exactŭs, ūs, m.: action de se défaire de, vente.

    * * *

        Exactus, Participium. Achevé, Passé.

        Exacta erat media aestas. Liu. Estoit passé, Estoit revolu.

        Exacta aetate. Terent. Apres l’aage passé, Sur la fin de l’aage.

        Exactae aetatis vir. Liu. Hors d’aage, Fort vieil et passé.

        Per exactos annos. Horat. Tous les ans.

        Exacto errore. Propert. Fini, Achevé.

        Exacto frigore. Plin. Passé.

        Lux exacta solis. Stat. Jour failli.

        Mensis exactus. Virgilius. Passé et revolu.

        Sideribus exactis. Propert. Apres que les estoiles sont chassees par la clarté du jour.

        Voluntas exacta. Ouidius. Parfaictement deliberee et arrestee, Ferme.

        His demum exactis. Virg. Apres ces choses faictes et achevees.

        Ensis exactus. Senec. Fourré et poulsé tout oultre.

        Exacti reges. Cicero. Chassez, Dechassez.

        Furiis exactus. Ouidius. Agité, Tormenté.

        Exacta referre. Virg. Raconter ce qu’on a trouvé en cerchant et s’enquerant.

        Exactus, Adiectiuum nomen. Horat. Parfaict, Accompli, Consommé, Bien faict en perfection.

        Exactus, exactior, exactissimus. Mart. Faict en toute diligence et perfection, et fort soigneusement.

        Exactum, Substantiuum. Plin. Hactenus antiquorum exacta celebrauimus. Les choses diligemment cerchees et trouvees par les anciens.

        Exactus, huius exactus, m. g. Quintil. Mercator opportunum mercis exactum inuenit. Vente, Bonne despesche de marchandise.

    Dictionarium latinogallicum > exactus

  • 16
    excussus

    [st1]1 [-] excussus, a, um: part. passé de excutio. — [abcl][b]a — secoué, agité. — [abcl]b — tombé, renversé, jeté. — [abcl]c — qu’on a fait sortir, tiré, retiré. — [abcl]d — rejeté, banni. — [abcl]e — privé de. — [abcl]f — lâché, détendu. — [abcl]g — ruiné. — [abcl]h — scruté, examiné.[/b]
    [st1]2 [-] excussŭs, ūs, m.: action de secouer.
       — excussus salis, Prud. Peri. 5, 226: grain de sel.

    * * *

    [st1]1 [-] excussus, a, um: part. passé de excutio. — [abcl][b]a — secoué, agité. — [abcl]b — tombé, renversé, jeté. — [abcl]c — qu’on a fait sortir, tiré, retiré. — [abcl]d — rejeté, banni. — [abcl]e — privé de. — [abcl]f — lâché, détendu. — [abcl]g — ruiné. — [abcl]h — scruté, examiné.[/b]
    [st1]2 [-] excussŭs, ūs, m.: action de secouer.
       — excussus salis, Prud. Peri. 5, 226: grain de sel.

    * * *

        Agna excussa dentibus lupi. Ouid. Ostee.

        Lancea excussa lacertis. Lucan. Jectee.

        Lumbi excussi. Propert. Secouez.

        Excussa togula. Mart. Secouee.

        Excussi grandine Tusci. Plin. iunior. Batuz de la gresle.

        Sedilia patuere excusso vulgo. Stat. Mis hors.

    Dictionarium latinogallicum > excussus

  • 17
    exploratus

    explōrātus, a, um
    part. passé de exploro.
    [st2]1 [-] examiné, exploré, observé, reconnu, éprouvé.
    [st2]2 [-] adj. certain, sûr, assuré.
       — exploratum (pro explorato) habere + prop. inf.: tenir pour certain que.
       — explorato + prop. inf. (abl. abs. neutre): s’étant assuré que.
       — explorato profectos amicos, Tac. H. 2, 49: après s’être assuré que ses amis étaient partis.
       — exploratum est mihi (exploratum habeo) + prop. inf.: je suis sûr que.
       — explorata victoria: victoire certaine.
       — litterae non tam exploratae a timore, Cic. Att. 3, 17, 1: une lettre moins nette, moins catégorique pour mes craintes.
       — compar. exploratior, Cic. Att. 16, 2, 4 — superl. exploratissimus, Cic. Quir. 15.

    * * *

    explōrātus, a, um
    part. passé de exploro.
    [st2]1 [-] examiné, exploré, observé, reconnu, éprouvé.
    [st2]2 [-] adj. certain, sûr, assuré.
       — exploratum (pro explorato) habere + prop. inf.: tenir pour certain que.
       — explorato + prop. inf. (abl. abs. neutre): s’étant assuré que.
       — explorato profectos amicos, Tac. H. 2, 49: après s’être assuré que ses amis étaient partis.
       — exploratum est mihi (exploratum habeo) + prop. inf.: je suis sûr que.
       — explorata victoria: victoire certaine.
       — litterae non tam exploratae a timore, Cic. Att. 3, 17, 1: une lettre moins nette, moins catégorique pour mes craintes.
       — compar. exploratior, Cic. Att. 16, 2, 4 — superl. exploratissimus, Cic. Quir. 15.

    * * *

        Exploratus, pen. prod. Participium: vt Explorata salus: cuius contrarium est, Salus deplorata. Cic. Certaine et asseuree.

    Dictionarium latinogallicum > exploratus

  • 18
    incognitus

    incognitus, a, um
    non examiné, inconnu (de qqn, alicui); non identifié, non reconnu, non réclamé, sans propriétaire.
       — incognitā re (causā), Cic.: sans avoir connu d’une affaire, sans jugement.

    * * *

    incognitus, a, um
    non examiné, inconnu (de qqn, alicui); non identifié, non reconnu, non réclamé, sans propriétaire.
       — incognitā re (causā), Cic.: sans avoir connu d’une affaire, sans jugement.

    * * *

    Incognitus, pen. corr. Adiectiuum. Sallust. Incogneu.

    Dictionarium latinogallicum > incognitus

  • 19
    inspectus

    [st1]1 [-] inspectus, a, um: part. passé de inspicio. — [abcl][b]a — regardé, vu. — [abcl]b — visité, examiné, vérifié, constaté, découvert.[/b]
    [st1]2 [-] inspectŭs, ūs, m.: vue, regard, examen, inspection, observation.

    * * *

    [st1]1 [-] inspectus, a, um: part. passé de inspicio. — [abcl][b]a — regardé, vu. — [abcl]b — visité, examiné, vérifié, constaté, découvert.[/b]
    [st1]2 [-] inspectŭs, ūs, m.: vue, regard, examen, inspection, observation.

    * * *

        Inspectae sunt apud portitores. Plaut. On les a veu, etc.

        Inspecta omni re. Plaut. Veue et consideree.

    Dictionarium latinogallicum > inspectus

  • 20
    lego

    [st1]1 [-] lēgo, āre, āvi, ātum [lex]: — tr. —
       — arch. legassit

    =

    legaverit XII Tab. d. Cic. Inv. 2, 148. 214.

    a —

    envoyer en ambassade, députer; envoyer (qqch par l’intermédiaire de qqn), charger de.
       — aratores Centuripini Andronem Centuripinum legarunt ad Apronium, Cic. Verr. 3, 114: les agriculteurs de Centorbe députèrent à Apronius Andron Centorbe.
       — quae verba legaverint Rhodii ad Demetrium, Gell. 15, 31: paroles que les Rhodiens ont fait dire à Démétrius.
       — cf. Cic. Fam. 3, 8, 4; Liv. 1, 32; Sall. J. 21, 4.
       — legare alicui negotium, Plaut.: confier à qqn une mission.

    b —

    prendre pour lieutenant, nommer lieutenant, nommer légat.
       — Dolabella me sibi legavit, Cic. Att. 15, 11, 4: Dolabella m’a nommé son lieutenant.
       — aliquem sibi legare: s’adjoindre qqn (dans le commandement ou le gouvernement).
       — Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobilis factiosos, Sall. J. 28: Calpurnius, ayant organisé son armée, s’adjoint quelques intrigants de la noblesse.
       — legare aliquem Romam ad senatum, Gell. 7, 14, 8: envoyer qqn à Rome au sénat
       — ab aliquo legari, Cic. Att. 4, 2, 6: recevoir de qqn une lieutenance.

    c —

    laisser par testament, léguer.
       — legare aliquid alicui, Cic. Caec. 11; Top. 14: léqqch à qqn.
       — ei testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset, Cic. Clu. 33: il lui légua une somme considérable à prendre sur son fils, s’il en naissait un.
       — cf. Cic. Top. 21; Att. 13, 46, 3.
    [st1]2 [-] lĕgo, ĕre, lēgi, lectum: — tr. —
       — [gr]

    gr.

    λέγω.

    a —

    amasser en cueillant, assembler, ramasser, cueillir, recueillir.
       — legere nuces, Cic. de Or. 2, 265: cueillir des noix.
       — legere oleam, Cato, Agr. 144: faire la récolte des olives.
       — homini mortuo ossa legere, Cic. Leg. 2, 60, recueillir les ossements d’un mort [brûlé sur le bûcher].
       — cf. Sen. Ir. 2, 33, 6 ; Quint. 8, 5, 21; Suet. Aug. 100.
       — legere ossa: recueillir les ossements (les cendres).
       — legere spolia: ramasser les dépouilles.
       — alicui ossa legere, Sen. Prov. 1, 3, 2: extraire les os à qqn.
       — cf. Sen. Marc. 22, 3 ; Ben. 5, 24, 3 ; Quint. 6, 1, 30.
       — ficus non erat apta legi, Ov. F. 2: la figue n’était pas mûre pour la cueillette.

    b —

    ramasser en volant, enlever, voler, dérober.
       — legere sacra, sacrum: enlever des objets sacrés. — d’où sacrilegus, cf. Her. 2, 49; Hor. S. 1, 3, 117.
       — omnia viscatis manibus leget, Lucil.: il dérobera tout de ses mains engluées (de ses mains crochues).
       — sacra divum legere, Hor.: piller les temples des dieux.
       — huc concedam, unde horum sermonem legam, Plaut.: il faut que je me retire par là où je pourrai surprendre leur conversation.

    c —

    enrouler, pelotonner.
       — extrema Lauso Parcae fila legunt, Virg. En. 10, 815: les Parques tirent le dernier fil de la vie de Lausus. — cf. Ov. F. 3, 462.
       — legere vela, Virg. G. 1, 373, carguer les voiles.

    d —

    examiner en passant, passer en revue; parcourir [un lieu], suivre, suivre de près, effleurer, côtoyer.
       — ades et primi lege litoris oram, Virg. G. 2: viens à mon aide et longe le bord de la côte (

    =

    n’examine pas les détails).
       — legere iter, Prop. 3, 22, 12: parcourir une route.
       — legere saltus, Ov. M. 5, 578: parcourir les bois.
       — legere aequora, Ov. F. 4, 289: traverser la mer.
       — legere alicujus vestigia, Virg. En. 9, 393: parcourir les lieux foulés par qqn.
       — legere tortos orbes, Virg. En. 12, 481: faire des détours.
       — legere pontum Virg. En. 2, 207 effleurer la mer.
       — legere navibus oram Italiae, Liv. 21, 51, 7: côtoyer les rivages de l’Italie.
       — cf. Virg. G. 2, 44; Ov. M. 14, 89, etc.

    e —

    choisir.
       — legere judices, Cic. Phil. 5, 16: choisir des juges.
       — legere decem legatos ex senatu, Liv. 29, 20, 4: choisir dans le sénat dix commissaires.
       — sorte, qui duo… irent, Liv. 29, 20, 9: tirer au sort les deux qui iraient…
       — legere senatum, Cic. Clu. 128: dresser la liste des sénateurs.
       — censores fideli concordia senatum legerunt, Liv. 40: les censeurs montrèrent la sincérité de leur réconciliation en dressant la liste du sénat.
       — legere cives in patres, Liv. 23, 22, 4: recruter des citoyens pour le sénat, nommer des sénateurs.
       — eis dictum ut vir virum legerent, Liv. 10, 38, 12: ils reçurent l’ordre de choisir chaque homme son homme.
       — virum a viro lectum esse diceres, Cic. Mil. 55: on eût dit qu’il avait une troupe triée sur le volet.
       — alia esse oportet forma quem tu pugno legeris, Plaut. Am.: il faut qu’il ait un autre visage, celui qu’on aura choisi pour le frotter avec les poings.
       — quinque argenti lectae minae? Plaut. Ps. 1149: cinq mines d’argent choisies? — cf. Ter. Phorm. 53.
       — fidissima custos lecta occultare, Stat. Th. 1: une gardienne vraiment sûre choisie pour cacher.

    g —

    recueillir par les oreilles.
       — Plaut. Ps. 414. — [cf. sublegere Plaut. Mil. 1090].

    h —

    recueillir par les yeux, passer en revue.
       — Virg. En. 6, 755.

    k —

    [surtout] lire.
       — legere libros, poetas, Graecos, Cic. Top. 2 ; Tusc. 3, 3 ; Fin. 8: lire des livres, les poètes, les Grecs.
       — lyricocum Horatius solus legi dignus, Quint. 10: parmi les lyriques, c’est Horace le seul digne d’être lu.
       — Antoni edictum legi a Bruto, Cic. Att. 16, 7, 7: l’édit d’Antoine, je l’ai lu, le tenant de Brutus.
       — dum legar, Ov.: tant qu’on me lira.
       — legimus omnes Crantoris de luctu, Cic.: nous avons tous lu le livre de Crantor sur le Deuil.
       — avec prop. inf. legi apud Clitomachum A. Albium jocantem dixisse… Cic. Ac. 2, 137: j’ai lu dans Clitomaque que A. Albius dit en plaisantant….
       — cf. Cic. Dom. 64, etc.
       — legentes, ium, m.: les lecteurs. — Liv. pr. 4 ; Quint. 3, 1, 2, etc.
       — legere alicui: lire à haute voix à qqn. — Cic. Br. 191 ; Plin. Ep. 9, 34.

    * * *

    [st1]1 [-] lēgo, āre, āvi, ātum [lex]: — tr. —
       — arch. legassit

    =

    legaverit XII Tab. d. Cic. Inv. 2, 148. 214.

    a —

    envoyer en ambassade, députer; envoyer (qqch par l’intermédiaire de qqn), charger de.
       — aratores Centuripini Andronem Centuripinum legarunt ad Apronium, Cic. Verr. 3, 114: les agriculteurs de Centorbe députèrent à Apronius Andron Centorbe.
       — quae verba legaverint Rhodii ad Demetrium, Gell. 15, 31: paroles que les Rhodiens ont fait dire à Démétrius.
       — cf. Cic. Fam. 3, 8, 4; Liv. 1, 32; Sall. J. 21, 4.
       — legare alicui negotium, Plaut.: confier à qqn une mission.

    b —

    prendre pour lieutenant, nommer lieutenant, nommer légat.
       — Dolabella me sibi legavit, Cic. Att. 15, 11, 4: Dolabella m’a nommé son lieutenant.
       — aliquem sibi legare: s’adjoindre qqn (dans le commandement ou le gouvernement).
       — Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobilis factiosos, Sall. J. 28: Calpurnius, ayant organisé son armée, s’adjoint quelques intrigants de la noblesse.
       — legare aliquem Romam ad senatum, Gell. 7, 14, 8: envoyer qqn à Rome au sénat
       — ab aliquo legari, Cic. Att. 4, 2, 6: recevoir de qqn une lieutenance.

    c —

    laisser par testament, léguer.
       — legare aliquid alicui, Cic. Caec. 11; Top. 14: léqqch à qqn.
       — ei testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset, Cic. Clu. 33: il lui légua une somme considérable à prendre sur son fils, s’il en naissait un.
       — cf. Cic. Top. 21; Att. 13, 46, 3.
    [st1]2 [-] lĕgo, ĕre, lēgi, lectum: — tr. —
       — [gr]

    gr.

    λέγω.

    a —

    amasser en cueillant, assembler, ramasser, cueillir, recueillir.
       — legere nuces, Cic. de Or. 2, 265: cueillir des noix.
       — legere oleam, Cato, Agr. 144: faire la récolte des olives.
       — homini mortuo ossa legere, Cic. Leg. 2, 60, recueillir les ossements d’un mort [brûlé sur le bûcher].
       — cf. Sen. Ir. 2, 33, 6 ; Quint. 8, 5, 21; Suet. Aug. 100.
       — legere ossa: recueillir les ossements (les cendres).
       — legere spolia: ramasser les dépouilles.
       — alicui ossa legere, Sen. Prov. 1, 3, 2: extraire les os à qqn.
       — cf. Sen. Marc. 22, 3 ; Ben. 5, 24, 3 ; Quint. 6, 1, 30.
       — ficus non erat apta legi, Ov. F. 2: la figue n’était pas mûre pour la cueillette.

    b —

    ramasser en volant, enlever, voler, dérober.
       — legere sacra, sacrum: enlever des objets sacrés. — d’où sacrilegus, cf. Her. 2, 49; Hor. S. 1, 3, 117.
       — omnia viscatis manibus leget, Lucil.: il dérobera tout de ses mains engluées (de ses mains crochues).
       — sacra divum legere, Hor.: piller les temples des dieux.
       — huc concedam, unde horum sermonem legam, Plaut.: il faut que je me retire par là où je pourrai surprendre leur conversation.

    c —

    enrouler, pelotonner.
       — extrema Lauso Parcae fila legunt, Virg. En. 10, 815: les Parques tirent le dernier fil de la vie de Lausus. — cf. Ov. F. 3, 462.
       — legere vela, Virg. G. 1, 373, carguer les voiles.

    d —

    examiner en passant, passer en revue; parcourir [un lieu], suivre, suivre de près, effleurer, côtoyer.
       — ades et primi lege litoris oram, Virg. G. 2: viens à mon aide et longe le bord de la côte (

    =

    n’examine pas les détails).
       — legere iter, Prop. 3, 22, 12: parcourir une route.
       — legere saltus, Ov. M. 5, 578: parcourir les bois.
       — legere aequora, Ov. F. 4, 289: traverser la mer.
       — legere alicujus vestigia, Virg. En. 9, 393: parcourir les lieux foulés par qqn.
       — legere tortos orbes, Virg. En. 12, 481: faire des détours.
       — legere pontum Virg. En. 2, 207 effleurer la mer.
       — legere navibus oram Italiae, Liv. 21, 51, 7: côtoyer les rivages de l’Italie.
       — cf. Virg. G. 2, 44; Ov. M. 14, 89, etc.

    e —

    choisir.
       — legere judices, Cic. Phil. 5, 16: choisir des juges.
       — legere decem legatos ex senatu, Liv. 29, 20, 4: choisir dans le sénat dix commissaires.
       — sorte, qui duo… irent, Liv. 29, 20, 9: tirer au sort les deux qui iraient…
       — legere senatum, Cic. Clu. 128: dresser la liste des sénateurs.
       — censores fideli concordia senatum legerunt, Liv. 40: les censeurs montrèrent la sincérité de leur réconciliation en dressant la liste du sénat.
       — legere cives in patres, Liv. 23, 22, 4: recruter des citoyens pour le sénat, nommer des sénateurs.
       — eis dictum ut vir virum legerent, Liv. 10, 38, 12: ils reçurent l’ordre de choisir chaque homme son homme.
       — virum a viro lectum esse diceres, Cic. Mil. 55: on eût dit qu’il avait une troupe triée sur le volet.
       — alia esse oportet forma quem tu pugno legeris, Plaut. Am.: il faut qu’il ait un autre visage, celui qu’on aura choisi pour le frotter avec les poings.
       — quinque argenti lectae minae? Plaut. Ps. 1149: cinq mines d’argent choisies? — cf. Ter. Phorm. 53.
       — fidissima custos lecta occultare, Stat. Th. 1: une gardienne vraiment sûre choisie pour cacher.

    g —

    recueillir par les oreilles.
       — Plaut. Ps. 414. — [cf. sublegere Plaut. Mil. 1090].

    h —

    recueillir par les yeux, passer en revue.
       — Virg. En. 6, 755.

    k —

    [surtout] lire.
       — legere libros, poetas, Graecos, Cic. Top. 2 ; Tusc. 3, 3 ; Fin. 8: lire des livres, les poètes, les Grecs.
       — lyricocum Horatius solus legi dignus, Quint. 10: parmi les lyriques, c’est Horace le seul digne d’être lu.
       — Antoni edictum legi a Bruto, Cic. Att. 16, 7, 7: l’édit d’Antoine, je l’ai lu, le tenant de Brutus.
       — dum legar, Ov.: tant qu’on me lira.
       — legimus omnes Crantoris de luctu, Cic.: nous avons tous lu le livre de Crantor sur le Deuil.
       — avec prop. inf. legi apud Clitomachum A. Albium jocantem dixisse… Cic. Ac. 2, 137: j’ai lu dans Clitomaque que A. Albius dit en plaisantant….
       — cf. Cic. Dom. 64, etc.
       — legentes, ium, m.: les lecteurs. — Liv. pr. 4 ; Quint. 3, 1, 2, etc.
       — legere alicui: lire à haute voix à qqn. — Cic. Br. 191 ; Plin. Ep. 9, 34.

    * * *

    I.

    Lego, legas, legare. Cic. Envoyer en ambassade.

        Famulum legare aliquo. Catul. Envoyer.

        Cassium sibi legauit, Brutum Galliae praefecit. Cic. Feit son lieutenant.

        Legare negotium alicui. Plaut. Luy bailler quelque charge.

        Aduersa, casibus incertis belli et fortunae legare. Liu. Imputer à fortune, Blasmer fortune, et dire qu’elle est cause des adversitez.

        Legare aliquid alicui. Cic. Laisser quelque chose à aucun par testament, Leguer.

    II.

    Lego, Legis, legi, lectum, legere. Virgil. Cueillir.

        Nauita legit humida vela. Virgil. Recueille et amasse.

        Halitum alicuius ore legere. Virgil. Recevoir.

        Legere sermonem alterius, per translationem. Plaut. Recueillir les parolles d’un autre.

        Legere spolia. Liu. Recueillir et amasser.

        Legere vestigia. Oui. Suyvre la trace et la marque des pas d’aucun.

        Legere. Virgil. Lire.

        Antonii edictum legi a Bruto. Cic. Que Brutus me avoit envoyé, A moy envoyé par Brutus.

        Legere oram Italiae. Liu. Naviger, ou aller tout le long de l’oree d’Italie, Costoyer le pays d’Italie.

        Legere. Plin. iunior. Eslire aucun entre les autres.

        Tempus legere. Ouid. Choisir.

        Legere in demortui locum. Liu. Eslire au lieu, etc.

        Legere. Virgil. Desrobber.

    Dictionarium latinogallicum > lego

  • Definition, Meaning [en]

    examine — inspect (someone or something) in detail to determine their nature or condition; investigate thoroughly.

    Synonyms: examine

  • analyze, explore, inquire into, inspect, observe, investigate, play around with, take stock of, consider
  • go back over, contemplate, run checks on, size up, smell around, delve into, go-into, reconnoiter, audit
  • make an inventory of, canvass, survey, reexamine, concentrate on, look-at, look into, see-into, search out
  • track down, smell out, see about, vet, dive into, review, scrutinize, search, assay
  • give one’s attention to, collate, run tests on, put-to-the-test, parse, winnow, criticize, query, try out
  • sound-out, feel out, subject to scrutiny, run the eye over, peer at, peer into, search into, pry into, hold up to the light
  • finger, turn over, pick over, look for flaws, sample, monitor, experiment with, case, give the once-over
  • get the lay of, give a going-over, poke around, nose around, look up and down, go over with a fine-toothed comb, get the lay of the land, cast the eyes over, flip through the pages
  • see-how-the-land-lies, bury oneself in, go behind, fool around with, sit on, dig-into, go deep into, question, interrogate
  • catechize, cross-examine, judge, measure, experiment, weigh, check, try, give an exam
  • quiz, analytical, exploratory, inquisitive, inquisitorial, analysis, anatomy, critique, examination
  • exploration, inquest, inquiry, inquisition, investigation, probe, anatomize, appraise, ask
  • assess, catechise, dissect, grill, heckle, inquire, palpate, reconnoitre, scan
  • screen, sift, study, test, traverse, view, con, go over, essay
  • prove, bring to the test, make trial of, canvas, see, analyse, re-examine, discuss, evaluate
  • identify, elucidate, compare and contrast, explain, summarise, clarify, take note of, ransack, check out
  • check-up-on, look over, peruse, pore-over, go through, conduct research on, research, fathom, thresh out
  • eyeball, perlustration, perlustrate, plumb, ponder, text
  • Examples: examine

    It had also taken part in the informal consultations convened by the Secretariat to examine some of the issues reviewed at that session.

    In consultationibus informandis etiam a Secretaria convocatis interfuit examinare nonnullas quaestiones in illa sessione recognitas.

    Failure to properly examine the need for a migration of Crystal is hazardous.

    Defectum ad recte examinandum opus Crystal migrationis est anceps.

    In it, they dive into due diligence on fund manager selection in an effort to examine warning signs of potential trouble in funds.

    In ea, debitam diligentiam inveniunt in fiscus procurator lectio in labore explorare praenuntia potentiae tribulationis in pecunia.

    In 2001, the Government announced that it would examine the policy and cost implications of Civil Partnership Registration.

    Anno 2001, Gubernatio nuntiavit se exploraturum consilia et sumptus implicationes Societatis Registration Civilis.

    There isn’t ample residue remaining in the vial to examine after we emptied it into her bloodstream.

    Non est ampla residua in phiala ad examinandum residuum postquam in rivum eius emittitur.

    It was hard to examine it, but I could find no sign of any violence on him.

    Durum erat illud inspicere, sed signum violentiae in eo nullum reperire potui.

    I was looking through the bone dust and I found a few particles that have enough mass to examine .

    Quaesivi per ossei pulverem et inveni paucas particulas massam satis exploratam.

    An accountant was to examine my books this morning.

    Computantis libros meos hodie mane examinaturus erat.

    I look at the numbers, I examine the science, and I draw a conclusion.

    Numeros intueor, scientiam examineo, conclusionem facio.

    However, I know a specialist institute in Cairo, where the doctors would be delighted to examine you.

    Scio tamen in Cairo specialem institutum, ubi medici libenter te examinare volunt.

    Many investors are unable to examine the extent to which a bond fund’s high yield is due to risk — taking, and would thus benefit from a rating of the fund’s holdings.

    Multi investitores examinare non possunt quantum ad quod obligatio fisci summi cedit periculo acceptionis et sic ex aestimatione fisci possessionum prodesse possunt.

    Work is under way to examine specific types of PM, such as soot and other carbonaceous particles.

    Opus subest ut species PM specificae examinetur, sicut fuligo et aliae particulae carbonaceae.

    You don’t cross — examine poor castaways you had the good luck to save, if not from cruel death, then at least from cruel suffering.

    Tu miseros naufragos inspice, quos fortuna, si non crudeli morte, at saltem a crudeli cruciatu servares.

    And when that happens to you, you become tremendously, just unprecedentedly, willing to examine some other alternatives for how to live.

    Quod cum tibi contigerit, inusitatius, et inusitatior, alia bene vivendi causa examinare volens.

    In other words, an ordinary person is in no way able to examine them.

    Id est, ordinarius nullo modo eas examinare potest.

    When I examine him, his refusal to communicate is total, Not to mention the violence.

    Cum eum interrogavero, summa denegatio est, nedum violentia.

    It was to be hoped that the Commission would re — examine the first chapter when it returned to the question of legal effects.

    Optandum erat Commissio primum caput iterum examinaturum cum ad quaestionem de effectuum legalium reversa est.

    They’ll examine our spacecraft and understand much about our science and technology.

    Spatium nostrum explorabunt et multa de scientia nostra et technica arte intellegent.

    This enables administrators or officials in an organization to later examine the messages.

    Hoc efficit ut administratores vel magistratus in organizationem postea nuntios examinent.

    We need to constantly re — examine the means by which to attain this goal.

    Semper debemus iterum examinare modum quo ad hunc finem assequendum.

    Now, we must make the best use of our time, so kindly take us at once to the rooms which we are to examine

    Nunc optime utendum est tempore nostro, ut statim ad cubicula perscrutanda nos benigne recipiamus.

    However, what you failed to do was closely examine the posterior surface of the skull for any damage due to a forward thrusting blow.

    Quid autem facere neglexeritis, posteriorem cranii superficiem diligenter examinamus ob aliquod damnum ob ictui urenti.

    They’re so adamant that I’ve abused my privilege to cross — examine .

    Ita sunt adamantini ut iure meo abusi sum ad examinandum.

    If you’re innocent, I’m sure you’d be happy to let us examine your camping equipment and guns.

    Si innocens es, certo scio te beatum esse ut arma tua castra et tormenta examinemus.

    During breakfast (again not a drop of alcohol) the dictator was supposed to examine his correspondence.

    In ientaculo (iterum non gutta alcoholis) dictator correspondentiam suam examinare existimabatur.

    If we examine the tactics, we find that it doesn’t fit the old established style of the Hanada Gang.

    Si rationem spectemus, reperimus non congruere stylo veteri Hanada Gange.

    I’m going to examine the body.

    Vado corpus examinare.

    Okay, so, the first thing that I do is examine the body.

    Bene, primum quod facio corpus examinatur.

    When you examine the body of a victim, you don’t see a reflection of their life, but the person who took it.

    Cum victimae corpus inspicias, imaginem vitae non vides, sed personam accipientis.

    It’s not something you can put under microscopes or examine from a telescope.

    Non est quod sub microscopio ponere potes vel ex telescopio examinare.

    Watson and I will withdraw to the morgue and examine the body and his personal effects.

    Watson et ego morgue subtraho et corpus et effectus eius personales examinabo.

    Sir, I can’t let you examine a body without an authorized NSA badge.

    Domine, corpus examinare non possum sine insigni NSA ordinario.

    I think I’ll go examine the body and see what I can find.

    Cogito ibo corpus examinare et vide quid invenero.

    He could select at will any point in the city, and examine it with any degree of magnification.

    Quodlibet in urbe eligeret, et quocunque gradu magnificationis exploraret.

    Other conditions examine message properties (for example , the message subject, body, attachments, message size, or message classification).

    Aliae condiciones explorant nuntium proprietates (exempli gratia, nuntium subiectum, corpus, attachiamenta, nuntium magnitudo, vel nuntius classificationis).

    We’ll examine it for our enquiries.

    Nos examinabimus in inquisitionibus nostris.

    His job is to examine the body for cause of death and search for physical clues left behind by the killer.

    Eius officium est explorare corpus mortis causa et quaerere corporis clues ab occisore relicti.

    When I suggested that we’d better re — examine our policy if it was going to cost us business, Jake Platt protested.

    Cum proponebam nos melius consilium nostrum examinare si negotium nobis constaret, Jake Platt protestatus est.

    The second flaw in this narrative becomes clear when we examine the other argument that is typically made for why the world is more complicated today.

    Alterum vitium huius narrationis clarescit cum alterum argumentum exploramus, quod proprie fit propter quam rem mundus hodie magis implicatus est.

    Kevin, I know the review board would re — examine your case, and I believe your conviction will be overturned.

    Kevin, scio tabulas recensionis causam tuam retractare, et credo persuasionem tuam evertendam esse.

    Also, contact Forensics and get them to re — examine everything that’s been retained.

    Item, contactus Forensics et eos recipiant ad omnia quae retenta sunt retractanda.

    It will help you to examine not only wide segment of Forex – brokers, but also wide variety of offers and competitive advantages of every participant.

    Iuvat te non solum amplum Forex — sectorum segmentum examinare, sed etiam varietatem oblationum et commodorum omnium participum competitive.

    I was thinking, maybe we should take a little time to… re — examine where this is going.

    Cogitabam, fortasse modicum tempus sumendum.

    I’ ve allowed the prosecution to put the question, you can re — examine on that.

    Reum interrogationis permisi, de illo retractare potes.

    We must examine it more closely.

    arctius examinandum est.

    And because he felt a pang of dread at the root of this desire not to examine his life further, he knew that he would not die tonight.

    Et quia ad radicem huius cupiditatis ne ulterius vitam suam exploraret, horrorem sentiebat, noverat se hac nocte non moriturum.

    The meeting underscored the need to examine the conventional wisdom that governance is government.

    Conventus quaesivit necessitatem examinandi conventionalem sapientiam quae regimen gubernationis est.

    It would be a good idea to re — examine the guidelines established for those committees.

    Esset utilem explorare normas pro illis commissionibus statutas.

    Diamond offices may wish to consider convening a conference to examine this question at the earliest opportunity and to examine the Belgian system.

    Officia adamantina colloquia convenientia considerare possunt, ut hanc quaestionem primo quoque tempore examinent et systema Belgicum examinentur.

    Lift up the picture, Blowman, and let the company examine this lot.»

    Tolle picturam, Blowman, et hanc sortem turba perscrutatur.’

    The hospital doctors refused to examine him and give him a cause of death on his death certificate.

    Medici valetudinarii recusaverunt eum examinare et testimonium mortis eius de causa mortis dare.

    Happening to examine my little case of drugs I noticed that my stock of digitoxin was very much diminished.»

    Accidit ut casus meos medicamentorum examinarem, animadverti stirpem meam digitoxin valde imminutam esse.

    I need to examine the motel room, the home.

    Mihi opus est examinare locum motel, domum.

    Sometimes I thought he had fallen asleep and I left off reading to examine the accursed book, which bored me to nauseation.

    Aliquando dormivisse putabam, et intermisi legere librum maledictum examinare, qui me perforasset ad nauseam.

    In response, I’ll be forming a bipartisan commission to examine campaign finance reform so history does not repeat itself, and so that our nation can heal from these wounds.

    Respondens ero commissio bipartisana instituens ut res oeconomicas expeditionis examinet, ut historia se non repetat, et ut nostra gens ab his vulneribus mederi possit.

    But there may be need to examine the use of asymmetric or massive force against individual targets.

    Sed opus est examinare usum vis asymmetricae vel massivae contra singula scuta.

    He began to examine his face and figure, as well as the clothes in his closet.

    Vultum et figuram explorare coepit, tum vestes in thalamo suo.

    Although the scientific validity of their research is now the subject of several separate investigations, it is no less important to examine its ethical implications.

    Etsi validitas scientifica investigationis eorum nunc pluribus quaestionibus separatis agitur, non tamen minus interest eius ethicas implicationes examinare.

    In the meantime, Enlightenment, I will examine Bigon.

    Interim Illuminationem examinabo Bigon.

    You need to examine me to find out what’s causing the elevation.

    Me examinare debes ut quid elevatio moveat.

    When you were in dreamland I had the great honour to examine your art piece.

    Cum esses in somnis, magnam gloriam habebam ad scrutandam artem tuam.

    Our own surgeons will, of course, examine the body, said Japp, but we want you at the inquest, doctor.

    Medici nostri utique corpus examinant, dixit Japp, sed rogando te volumus, medicus.

    Dr. Tyrell gave each of his clerks a case to examine .

    Dr. Tyrell dedit singulis suis clericis causam examinandi.

    If you examine it carefully you will see that both the pen and the ink have given the writer trouble.

    Si diligenter dispicias, videbis tam calamum quam atramentum scriptori molestum dedisse.

    The researchers used the postcards to qualitatively examine the types of chains that are created.

    Inquisitores postcards usi sunt ad qualitates catenarum quae creatae sunt examinandi.

    What is the root word of examine?

    Word Origin for examine C14: from Old French examiner, from Latin exāmināre to weigh, from exāmen means of weighing; see examen.

    Whats the meaning of examining?

    examine verb [T] (LOOK AT CAREFULLY) to look at or consider a person or thing carefully and in detail in order to discover something about them: Forensic scientists are examining the wreckage for clues about the cause of the explosion.

    What is the origin of examination?

    According to historical data, exams as a concept was invented in Ancient China. The Sui Dynasty introduced what is known as the Imperial Examination System or the ‘Imperial Review’ in 605 AD to recruit candidates for specific government posts.

    Who created the word examination?

    Exam-in China Exams actually have ancient roots! While a lot of people attribute formal assessments and examinations to the above gentlemen, both named Henry Fischel, the concept of ‘examination’ has its roots in ancient China.

    Who is the father of exam?

    Albert Sherman Osborn

    Which Latin word does February come from?

    februa

    What God is February named after?

    Gods and rituals While January takes its name from Janus, the Roman god of beginnings and endings, February comes from the word februum (purification) and februa, the rites or instruments used for purification. These formed part of preparations for the coming of Spring in the northern hemisphere.

    What is February called?

    Engraving, 1698. February is named after an ancient Roman festival of purification called Februa. John Samuel Agar (1773–1858), Februa in a shell, pulled by Pisces, represented by two fish. After Edward Francis Burney, from a series of the months.

    Why is February spelled weird?

    Have you ever wondered why February has that random, silent first r? Well, February, like the names of most months, has Latin roots. It descended from Februarius, a month in the ancient Roman calendar. The name actually comes from the festival of februum, a purification ritual celebrated during the month.

    Why dont we pronounce the r in February?

    The r in February has been dropped so that it is almost always pronounced Febuary–without the r. Perhaps this is because placing the r sound in the word makes it slightly more difficult to pronounce, and since laziness tends to get the upper hand when we speak, Febuary has become the common pronunciation.

    Why do we pronounce February?

    During the 15th century, many words inherited from Middle English started to be given classicising spellings: ‘oliphaunt’, for example, became elephant (but was still pronounced ‘olifont’), and likewise Feoverel became February in imitation of Latin ‘Februarius’.

    How do British pronounce February?

    On the other side of the Atlantic, the situation is reversed—most people in the UK say “feb-roo-ary”. However, most major dictionaries, both American and British, now list “feb-yoo-ary” as an acceptable variant, so it’s more a matter of personal preference than correctness.

    How is February pronounced?

    In the United States, the most common pronunciation is feb-yoo-air-ee. Both Merriam-Webster and American Heritage dictionaries consider the common pronunciation correct, along with the less common, more traditional standard feb-roo-air-ee. This gets fans of the traditional standard all worked up.

    Why does February have 2 R’s?

    The more common feb-yoo-err-ee occurs because of dissimilation. Dissimilation is a phonological process in which similar sounds in a word become less similar. The close proximity of two [r] sounds and the diphthong [ju] frequently results in the deletion of the initial [r] sound and the common [fɛbjʊəri] pronunciation.

    How do you pronounce Nguyen?

    Southern Vietnamese tend to clip some of their sounds, so Nguyen would be pronounced something like “Win” or “Wen.” Northern Vietnamese would keep it, giving a pronunciation more like “N’Win” or “Nuh’Win,” all done as best you can in one syllable.

    What does Nguyen mean in English?

    Nguyen is the most common surname in Vietnam and among the top 100 last names in the United States, Australia, and France. Meaning “musical instrument” and actually rooted in Chinese, Nguyen is an interesting name that you’ll encounter throughout the world. Alternate spellings include Nyguyen, Ruan, Yuen, and Yuan.

    How do you pronounce the last name Ng?

    Ng (pronounced [ŋ̍]; English approximation often /ɪŋ/ or /ɛŋ/) is a Cantonese transliteration of the Chinese surnames 吳/吴 (Mandarin Wú) and 伍 (Mandarin Wǔ).

    How common is the last name Ng?

    According to the 2010 United States Census, Ng is the 1,125th most common surname in the United States, belonging to 31,210 individuals. Ng is most common among Asian/Pacific Islander (93.2%) individuals.

    What is Ng used for in Tagalog?

    Tagalog Na/-ng For instance, it is used to link adjectives with what they are describing. * /ng/ replaces /n/. * When used to mean that, which or who, na may also be used after words ending in a vowel or /n/.

    What is Ang in Filipino?

    ang. well; keep; gave; May be synonymous with: Tagalog. English.

    Why is ng a letter?

    Keep In Mind: In Filipino, “Ng/ng” is considered to be a single letter! The letter “ng” is also a letter not found in the English alphabet. The name of the letter “ng” is pronounced “en-jee,” and is considered a single letter in the Filipino alphabet.

    What is Ð called?

    Icelandic. In Icelandic, ð, called “eð”, represents a voiced dental fricative [ð], which is the same as the th in English that, but it never appears as the first letter of a word. The ð in the name of the letter is devoiced in the Nominative and Accusative cases [ɛθ̠].

    Is learning Tagalog difficult?

    Tagalog is relatively difficult for English speakers to learn. This is mostly because of major grammatical differences (especially verb-pronoun relationships) and the origins of its vocabulary. However, Tagalog pronunciation and writing are straightforward, and a few grammatical features are refreshingly simple.

    How do you write a letter Ng?

    Eng or engma (capital: Ŋ, lowercase: ŋ) is a letter of the Latin alphabet, used to represent a velar nasal (as in English singing) in the written form of some languages and in the International Phonetic Alphabet….Eng (letter)

    Ŋ
    Transliteration equivalents ng
    Other
    Other letters commonly used with n(x), ng

    What two letters does the Filipino alphabet have that are not present in the English alphabet?

    The Filipino alphabet, also known as Abakada, consists of same letters as the English Alphabet but excludes C, F, J, Q, V, X, Z and includes Ñ and NG.

    English[edit]

    Etymology[edit]

    From Latin exāmen (the tongue of a balance, examination), for exagmen, from exigere (to weigh accurately, to treat): compare French examen. See exact.

    Pronunciation[edit]

    • IPA(key): /ɪɡˈzeɪ.mən/

    Noun[edit]

    examen (plural examens)

    1. (obsolete) examination; inquiry
      • July 11, 1780, William Cowper, letter to the Rev. William Unwin
        For this reason I decline answering the question with which you concluded your last, and cannot persuade myself to enter into a critical examen of the two pieces upon Lord Mansfield’s loss []

    Part or all of this entry has been imported from the 1913 edition of Webster’s Dictionary, which is now free of copyright and hence in the public domain. The imported definitions may be significantly out of date, and any more recent senses may be completely missing.
    (See the entry for examen in
    Webster’s Revised Unabridged Dictionary, G. & C. Merriam, 1913)

    Anagrams[edit]

    • axemen

    Catalan[edit]

    Etymology[edit]

    Borrowed from Latin exāmen. Compare the inherited eixam.

    Pronunciation[edit]

    • (Balearic, Central) IPA(key): /əɡˈza.mən/
    • (Valencian) IPA(key): /eɡˈza.men/

    Noun[edit]

    examen m (plural exàmens)

    1. exam, test

    Synonyms[edit]

    • examinació

    Derived terms[edit]

    • examinar

    Dutch[edit]

    Alternative forms[edit]

    • (before 1996) eksamen

    Etymology[edit]

    From Middle Dutch examen, from Latin exāmen.

    Pronunciation[edit]

    • IPA(key): /ˌɛkˈsaː.mə(n)/
    • Hyphenation: exa‧men
    • Rhymes: -aːmən

    Noun[edit]

    examen n (plural examens or examina, diminutive examentje n)

    1. exam, examination, major test

    Coordinate terms[edit]

    • tentamen
    • toets

    Derived terms[edit]

    • bevorderingsexamen
    • eindexamen
    • examenkoorts
    • examenuitslag
    • examineren
    • groootambtenaarsexamen
    • kerstexamen
    • paasexamen
    • praktijkexamen
    • rijexamen
    • schoolexamen
    • staatsexamen
    • theorie-examen
    • toelatingsexamen

    [edit]

    • examinator

    Descendants[edit]

    • Indonesian: eksamen
    • Kwinti: exame
    • Papiamentu: èksamen

    French[edit]

    Etymology[edit]

    Borrowed from Latin exāmen. Doublet of essaim.

    Pronunciation[edit]

    • IPA(key): /ɛɡ.za.mɛ̃/, /eɡ.za.mɛ̃/
    • Homophone: examens

    Noun[edit]

    examen m (plural examens)

    1. exam, test

    Derived terms[edit]

    • examen blanc
    • examen médical
    • examen d’admission
    • examen d’entrée
    • examen de conscience
    • mettre en examen
    • mise en examen

    Further reading[edit]

    • “examen”, in Trésor de la langue française informatisé [Digitized Treasury of the French Language], 2012.

    Latin[edit]

    Etymology[edit]

    For *exagmen, ex- (out) +‎ agō (I drive) +‎ -men. Compare the meanings again of weighing in Ancient Greek ᾰ̓́ξῐος (áxios) of same root.

    Pronunciation[edit]

    • (Classical) IPA(key): /ekˈsaː.men/, [ɛkˈs̠äːmɛn]
    • (Ecclesiastical) IPA(key): /ekˈsa.men/, [eɡˈzäːmen]

    Noun[edit]

    exāmen n (genitive exāminis); third declension

    1. swarm of bees; crowd

      examen apium

      A swarm of bees
    2. tongue of a balance
    3. a consideration, an examining

    Declension[edit]

    Third-declension noun (neuter, imparisyllabic non-i-stem).

    Case Singular Plural
    Nominative exāmen exāmina
    Genitive exāminis exāminum
    Dative exāminī exāminibus
    Accusative exāmen exāmina
    Ablative exāmine exāminibus
    Vocative exāmen exāmina

    Derived terms[edit]

    • exāminō

    Descendants[edit]

    • Balkan Romance:
      • Albanian: shemë
    • Italo-Romance:
      • Corsican: insamina
      • Italian: sciame
      • Sicilian: sciamu
    • North Italian:
      • Friulian: scuam
      • Piedmontese: essam
      • Romansch: sem, som
      • Venetian: same, samo
    • Gallo-Romance:
      • Catalan: eixam
      • Franco-Provençal: èssem
      • French: essaim
      • Occitan: eissam
    • Ibero-Romance:
      • Aragonese: xambre, jambre, jambriau, ixame, chambre
      • Old Galician-Portuguese: eixame
        • Galician: enxame
        • Portuguese: enxame
      • Old Spanish: ensamne
        • Spanish: enjambre
          • Northern Puebla Nahuatl: jambre

    Borrowings:

    • Catalan: examen
    • English: examen
    • French: examen
    • Friulian: esam
    • German: Examen
    • Italian: esame
      • Ido: esamo
    • Middle Dutch: examen
      • Dutch: examen
        • Indonesian: eksamen
        • Kwinti: exame
        • Papiamentu: èksamen
    • Portuguese: exame
    • Romanian: examen
    • Romansch: examen
    • Russian: экзамен (ekzamen)
    • Spanish: examen
    • Swedish: examen
    • Venetian: exame

    References[edit]

    • Walther von Wartburg (1928–2002), “examen”, in Französisches Etymologisches Wörterbuch (in German), volume 3: D–F, page 257

    Further reading[edit]

    • examen”, in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
    • examen”, in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
    • examen in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition with additions by D. P. Carpenterius, Adelungius and others, edited by Léopold Favre, 1883–1887)
    • examen in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré latin-français, Hachette
    • examen”, in Harry Thurston Peck, editor (1898) Harper’s Dictionary of Classical Antiquities, New York: Harper & Brothers
    • examen”, in William Smith et al., editor (1890) A Dictionary of Greek and Roman Antiquities, London: William Wayte. G. E. Marindin

    Romanian[edit]

    Etymology[edit]

    Borrowed from Latin, French exāmen.

    Pronunciation[edit]

    • IPA(key): [eɡˈza.men]

    Noun[edit]

    examen n (plural examene)

    1. exam, examination, test

    Declension[edit]

    Romansch[edit]

    Etymology[edit]

    Borrowed from Latin exāmen.

    Noun[edit]

    examen m (plural examens)

    1. exam

    Derived terms[edit]

    • (Rumantsch Grischun, Sursilvan, Sutsilvan, Surmiran, Vallader) examen final, (Puter) examen finel (final exam)
    • (Rumantsch Grischun, Sursilvan, Surmiran, Puter, Vallader) examen da qualificaziun, (Sutsilvan) examen da qualificaziùn (aptitude test, test of ability, occupational test)

    Spanish[edit]

    Etymology[edit]

    Borrowed from Latin exāmen. Compare the inherited doublet enjambre.

    Pronunciation[edit]

    • IPA(key): /eɡˈsamen/ [eɣ̞ˈsa.mẽn]
    • Rhymes: -amen
    • Syllabification: e‧xa‧men

    Noun[edit]

    examen m (plural exámenes)

    1. exam, examination, test

    Derived terms[edit]

    • examen de conciencia
    • examen de opción múltiple
    • examen tipo test

    [edit]

    • examinar

    Further reading[edit]

    • “examen”, in Diccionario de la lengua española, Vigésima tercera edición, Real Academia Española, 2014

    Swedish[edit]

    Etymology[edit]

    Borrowed from Latin exāmen.

    Pronunciation[edit]

    Noun[edit]

    examen c

    1. exam
    2. graduation
    3. degree
      Den sökande bör ha en examen i ekonomi

      The applicant should have a degree in economics.

    Declension[edit]

    Declension of examen 
    Singular Plural
    Indefinite Definite Indefinite Definite
    Nominative examen examen examina examina
    Genitive examens examens examinas examinas

    Synonyms[edit]

    • (exam): examination

    See also[edit]

    • studenten
    • tentamen

    • Top Definitions
    • Synonyms
    • Quiz
    • Related Content
    • Examples
    • British

    This shows grade level based on the word’s complexity.

    [ ig-zam-in ]

    / ɪgˈzæm ɪn /

    This shows grade level based on the word’s complexity.


    verb (used with object), ex·am·ined, ex·am·in·ing.

    to inspect or scrutinize carefully: to examine a prospective purchase.

    to observe, test, or investigate (a person’s body or any part of it), especially in order to evaluate general health or determine the cause of illness.

    to inquire into or investigate: to examine one’s motives.

    to test the knowledge, reactions, or qualifications of (a pupil, candidate, etc.), as by questions or assigning tasks.

    to subject to legal inquisition; put to question in regard to conduct or to knowledge of facts; interrogate: to examine a witness; to examine a suspect.

    QUIZ

    CAN YOU ANSWER THESE COMMON GRAMMAR DEBATES?

    There are grammar debates that never die; and the ones highlighted in the questions in this quiz are sure to rile everyone up once again. Do you know how to answer the questions that cause some of the greatest grammar debates?

    Which sentence is correct?

    Origin of examine

    1275–1325; Middle English <Middle French examiner<Latin exāmināre to weigh, examine, test, equivalent to exāmin- (stem of exāmenexamen) + -āre infinitive ending

    OTHER WORDS FROM examine

    ex·am·in·a·ble, adjectiveex·am·i·na·to·ri·al [ig-zam-uh-nuhtawr-ee-uhl, —tohr-], /ɪgˌzæm ə nəˈtɔr i əl, -ˈtoʊr-/, adjectiveex·am·in·er, nounex·am·in·ing·ly, adverb

    pre·ex·am·ine, verb (used with object), pre·ex·am·ined, pre·ex·am·in·ing.pre·ex·am·in·er, nounsub·ex·am·in·er, nounsu·per·ex·am·in·er, nounun·ex·am·in·a·ble, adjectiveun·ex·am·ined, adjectiveun·ex·am·in·ing, adjectivewell-ex·am·ined, adjective

    Words nearby examine

    exam, examen, examinant, examination, examination for discovery, examine, examinee, examine-in-chief, examiner, examinership, example

    Dictionary.com Unabridged
    Based on the Random House Unabridged Dictionary, © Random House, Inc. 2023

    Words related to examine

    audit, check, check out, consider, criticize, explore, inspect, investigate, ponder, pore over, probe, read, research, review, scan, screen, scrutinize, study, survey, try

    How to use examine in a sentence

    • Taking him at his word that he wants to help, it’s worth examining how his donations could have the biggest and most equitable impact.

    • A new biweekly podcast called Sex Outside, which launched February 11, examines how outdoor pursuits, sex, gender, and bodies flow into each other.

    • The first, released last fall, examined the risk of disease transmission aboard aircraft.

    • Let’s examine each of these winter weather possibilities and also look back at how much snow fell from the first wave on Wednesday night.

    • The onus is on the player to carefully examine surroundings to figure out where to go and what to do next.

    • It is also the first study to thoroughly examine emergency department use for post-abortion care.

    • Any institution striving to examine such an iconic figure would find formidable challenges.

    • It is simply that we have failed to understand and examine the factors that are putting young gay men at risk.

    • It was a strangely shaped block, due to the area once being underwater, and he took it home with him to examine closer.

    • Gillespie had forensic-imaging experts examine photos taken of the plane and its patched-over window at the Miami airport.

    • Monsieur le Maire,” said he, “I should like to examine the premises, and beg that you will have the kindness to accompany me.

    • I have not done this before as I had not sufficient leisure to examine them, or do so in the interval allowed by the season.

    • On nearing the spot, Tom stopped a few moments, and bent down to examine a beautiful flower.

    • The farmer stooped down, and raised the shabby bonnet from the face of the woman to examine her more carefully.

    • When cool, replace the acid with water, and examine for hemin crystals with two-thirds and one-sixth objectives.

    British Dictionary definitions for examine


    verb (tr)

    to look at, inspect, or scrutinize carefully or in detail; investigate

    education to test the knowledge or skill of (a candidate) in (a subject or activity) by written or oral questions or by practical tests

    law to interrogate (a witness or accused person) formally on oath

    med to investigate the state of health of (a patient)

    Derived forms of examine

    examinable, adjectiveexaminer, nounexamining, adjective

    Word Origin for examine

    C14: from Old French examiner, from Latin exāmināre to weigh, from exāmen means of weighing; see examen

    Collins English Dictionary — Complete & Unabridged 2012 Digital Edition
    © William Collins Sons & Co. Ltd. 1979, 1986 © HarperCollins
    Publishers 1998, 2000, 2003, 2005, 2006, 2007, 2009, 2012

    Понравилась статья? Поделить с друзьями:
  • Large number in excel
  • Latin word for english language
  • Large first letter in word
  • Latin word for ended
  • Latin word for elements