Microsoft Excel (Windows) | |
---|---|
Microsoft Excel 2010 |
|
Кім дамытқан | Microsoft |
Соңғы шығармасы | 14.0.6023.1000 / 27 маусым 2011 |
Амалдық жүйесі | Microsoft Windows |
Жанры | Microsoft |
Лицензиясы | Microsoft EULA |
Ғаламтор торабы | Бағдарламаның бас беті |
Microsoft Еxcel — 1979 жылы екі экономист студент Дэн Бриклин және Боб Френкстон үй тапсырмасын тез орындауға көмектесетін және уақытты үнемдейтін әдіс ойлап табуды шешті. Олар тарихта бірінші рет электронды кесте бағдарламасын жазып, оны Visible Calculator сөзінен қысқартылған VisiCalc (Көрсеткіш калькулятор) деп атады. сондықтан барлық электрондық кестелер бағдарламасы, оның ішінде Excel программасы Дэн мен Бобтың арқасында жүзеге асты. IBM және Macintosh компьютерлерінде жұмыс істейтін, ең озық үлгілерді ала отырып, бүгінгі заман талабына сай жасалған, электрондық кесте құрастыратын қолданбалы программа. Excel-дің соңғы нұсқаларында график тұрғызу, күрделі функциялар арқылы есеп-қисап жүргізу және бірнеше жұмыс кітаптарымен қатар жұмыс атқару сияқты мүмкіндіктер кеңінен қолданылады. Кестелік құрылымды құжаттармен жұмыс істеуге арналған кең таралған құралдардың бірі Microsoft Excel. Ол сандық мәліметтермен жұмыс істеу үшін негізделген.
Excelдің маңызы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Excel жай ғана бағдарлама емес, оны көптеген математикалық амалдарды, күрделі есептерді жеңілдету үшін пайдалануға болады. Ол кестедегі мәліметтердің негізінде түрлі-түсті диаграмммалар тұрғызып, жүргізуді қамтамасыз ете алады. Excel мүмкіндігінің көпжақтылығы тек экономика саласында ғана емес, ғылыми зерттеу, әкімшілік жұмыстарында да кеңінен қолданылады. MS Excel программасы кесте түрінде берілген мәліметтерді компьютерде өңдеу үшін арналған. Сол себептен бұл программа электрондық кесте деп аталады.
Кестелерді өңдеу мынадай іс-әрекеттерден тұрады.
- Функциялар мен формулаларды пайдалана отырып әртүрлі есептеулер жүргізу.
- Түрлі-түрлі функциялардың құжаттарға тигізетін әсерін зерттеу.
- Тиімді ету мәселелерін шешу.
- Белгілі бір критерийлерді қанағаттандыратын мәліметтер жиынын таңдап алу.
- Графиктер мен диаграммаларды тұрғызу.
- Мәліметтерді статистикалық талдау.
VBA(Visual Basic бағдарламалар үшін) — Visual Basic бағдарламалау тілінің ықшамдалып қысқартылған түрі.
Microsoft компаниясының өнімдерінен басқа, AutoCAD, SolidWorks, CorelDRAW сияқты көптеген бағдарламалық пакеттерге енгізілген.
Бұл бағдарламаның артықшылығы дамудың салыстырмалы жеңілдігін қамтиды, соның арқасында қосымшаларды кәсіби пайдаланушылар да жасай алады. Кемшілігі — әртүрлі нұсқалардың кері үйлесімділігі сәйкестендірілмеген. Бұл проблемалар, негізінен, бағдарлама коды бағдарламалық өнімнің жаңа нұсқасында пайда болып, ал ескі нұсқаларында жоқ функционалдылыққа жүгінетіндігіне байланысты.
Microsoft корпорациясы өз құжаттарында VBA-ны пайдаланудың негізінен үш себебі бар екенін айтады:
1. Автоматтандыру және қайталау — компьютерлер адамдарға қарағанда әлдеқайда жақсы және жылдам жұмыс істей алады.
2. Пайдаланушылардың өзара әрекеттесуіне арналған кеңейтімдер – VBA-ның көмегімен құжатты қалай пішімдеуді немесе файлды қалай сақтау керектігі туралы нақты кеңес бере аласыз … тағысын тағылар.
3. Office 2010 қосымшаларының өзара әрекеттестігі – бұндай қосымшалардың көмегімен Word пен Excel бірлесіп жұмыс істей алады.
Майкрософт корпорациясы VBA-ны қолдауды жалғастыра беретіндігін мәлімдеді.
Нұсқалары[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- 1988 — Excel 2.0
- 1990 — Excel 3.0
- 1992 — Excel 4.0
- 1993 — Excel 5.0 (Windows NT)
- 1995 — Excel 7 (Windows 95)
- 1997 — Excel 97
- 1999 — Excel 2000 (9) — Microsoft Office 2000
- 2001 — Excel 2002 (10) — Microsoft Office XP
- 2003 — Excel 2003 (11) — Microsoft Office 2003
- 2007 — Excel 2007 (12) — Microsoft Office 2007
- 2010- Excel 2010 (13)-Microsoft Office 2010
- 2012- Excel 2013 (14)-Microsoft Office 2013
Жұмыс кітабы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Excel даярлайтын құжат Жұмыс кітабы деп аталады. Жұмыс кітабы жұмыс парағынан тұрады. Жұмыс парағының құрылымы кестенің құрылымындай және ол бір немесе бірнеше кестені қамтиды. Әрбір парақтың аты төменгі жағында орналасқан таңбашада көрініп тұрады. Осы таңбашаның көмегімен кітапты парақтауға болады. Таңбашаны тышқанның батырмасын екі рет басу арқылы өзгертуге болады. Әрбір жұмыс парағы жолар мен бағандардан тұрады. Бағандардың аты латын алфавитінің бас әріптерімен жазылады. Бір жұмыс парағы 256-ға дейін баған санын қамти алады. Бағандар А-дан ZZ әріптерінің комбинацияларымен белгіленеді, ал жолдар 1-ден бастап 65536-ға дейін нөмірленеді.
Бағандар мен жолдардың қиылысуы ұяшықтар деп аталады. Ол электрондық кестенің мәлімет енгізетін ең кіші элементі болып табылады. Әрбір ұяшықтың жол мен бағандардың белгіленуінен тұратын адресі болады. Мысалы: А9, D21, F5, G7, L16.
Әрқашанда ұяшықтардың біреуі ағымдық ұяшық болып есептеледі және жақтаумен ерекшеленіп тұрады. Осы жақтау кестелік меңзердің рөлін атқарады және тышқанның немесе басқару пернелердің көмегімен экранда жылжыта аламыз. Мәліметтерді енгізу, пішіндеу және басқада іс-әрекеттер осы ағымдағы осы ұяшықта жүзеге асырылады. Бірнеше ұяшықтар тобын ұяшықтар ауқымы деп атаймыз. Ауқымдар тік төртбұрыш қалыпты болады. Оларды былай белгілейді: A7: E25. Мұндағы А7 – тік төртбұрыштың сол жақ жоғарағы, ал Е25 – оң жақ төменгі бұрыштары.
Мәліметтер типі. Кестенің ұяшықтарына мәліметтердің келесі үш типінің біреуін ғана енгізе аламыз. Ол мынадай типтер:
- Сан
- Формула
- Мәтін
Мәліметтерді өңдеу[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Енгізілетін мәліметтің сан немесе формула екенін оның алғашқы символына қарап анықтайды. Егер енгізілетін символдың біріншісі сан болса, онда оны сандық типке жатқызамыз. Егер біріншісі теңдік белгісі болса, формула деп қабылдайды. Егер бірінші символымыз әріп немесе апостроф болса, мәтін деп қабылдайды.
Мәліметтерді енгізу Enter пернесін басумен жүзеге асырылады. Енгізілген мәліметтерді енгізбей алып тастау үшін немесе ұяшықтың бастапқы мәндерін қалпына келтіру үшін esc пернсін басамыз немесе формулалар жолындағы Болдырмау (отмена) батырмасын шертеміз.
Excel-де енгізілген сандық мәліметтер автоматты түрде ұяшықтардың оң жақшетіне орналасады.
Сандық пішімде. Экономикалық есептерде санның үш түрлі пішімде жазылуы қолдананылады: кәдімгі сандық пішім, қаржылық және мерзімдік. Кәдімгі сандық пішім әр түрлі сандқ шамаларды жазуға арналған. Мысалы: қайсыбір тауардың санын, пайзын жас мөлшерін және т.б. Ақша сомасын енгізу қаржылық пішімде жүзеге асырылады. Уақыт мезгілін жазу үшін мерзімдік пішім пайдалынылады.
Мәтіндік пішім. Мәтіндік пішім мәтіндік жолдар мен цифрмен көрсетілген сандық емес мәліметтерді жазу үшін қолданады. Бұларға жататындар: регистрациялық нөмірлер, поштаның индексі, телефонның нөмірі.
Ағымдағы ұяшықтың немесе ерекшеленген ауқымдығы мәлдіметтердің пішімін өзгерту үшін Пішім > Ұяшықтар(Формат > Ячейки) командасын пайдаланады. Ашылған Ұяшықтарды пішімдеу (Формат ячеек) сұхбат терезесіндегі қыстырмалардан мәліметтердің жазылу пішімін таңдап алады. Сол терезеде мәтіннің бағытын көрсетіп, оны түзеу, қарпін өзгерту, символдардың жазлуын, фонның түсін, жақтаудың түрін анықтайтын параметірлерді енгізуге болады.
Excel програмысының кестесіндегі есептеулер формулалардың көмегімен жүзеге асырылады. Формулалар тұрақты сандардан, ұяшықтарға сілтеме мен Excel функцияларынан тұрады. Егер ұяшықтарға формулалар енгізілген болса, онда жұмыс парағында осы формуланың есептеу нәтижесі белгіленіп тұрады. Ұяшықтағы сандық нәтижені емес, оған енгізілген формуланы көру үшін сол ұяшықты ерекшеп алып, формулалар жолында бейнеленген жазуға көзсалу керек.
Ұяшықтарда адрес көрсетіледі оны ұяшықтарға сілтеме деп атаймыз. Есептеу нәтижесі формуладағы пайдалынылған ұяшықтарға тәуелді болады. Тәуелді ұяшықтағы мәндер бастапқы ұяшықтағы мәндердің өзгеруіне байланысты өзгеріп тұрады.
Ұяшықтарға сілтемені әр түрлі тәсілдермен беруге болады:
• біріншіден, ұяшықтың адресін қолмен теруге болады;
• екінші тәсілі қажетті ұяшыққа тышқанмен шерту арқылы ерекшелеп енгізуге болады.
Салыстырмалы сілтеме. Формулаларды бір ұяшықтан екіншісіне көшіргенде нәтиже қандай болатыны сілтеменің адрестеуіне тікелей тәуелді. Кәдімгі жағдайда формуладағы ұяшықтарға сілтеме салыстырмалы болып табылады. Бұл формулаларды бір ұяшықтан екінші ұяшыққа көшіргенде сілтеменің адресі автоматты түрде өзгереді деген сөз. Мысалы: В2 ұяшығында одан бір жол солға қарай және төмен орналасқан А3 ұяшығына сілтеме орналассын. Егер осы формула көшірлсе, онда сілтеменің салыстырмалы көрсеткіші сақталады. Мысалы: А9, D25, F5 салыстырмалы сілтеме болып табылады.
Абсолют сілтеме[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Абсаолют адрестеу кезінде формула көшірілгенде сілтеменің адресі өзгермейді, сілтеме көрсетіп тұрған ұяшық тұрақтыы болып қалады. Формулаларды редактерлеу кезінде адрестеу әдісін өзгерту үшін ұяшықтың сілтемесін ерекшелеп алып F4 басу керек. Абсалют адрестелінген ұяшықтың нөмірінің алдына $ белгісін қояды. Мысалы: $А$16, $А9, А$7. Соңғы екі жағдайда ұяшық нөмірлерінің бірі абсолют, екіншісі салыстырмалы болып есептеледі, бұл аралас сілтеменің мысалдары.
Әдетте кестелер қайталатын, біртектес мәліметтен тұратындықтан, Excel программасының енгізуді автоматтандыратын құралдары бар. Оларға жататындар автотолтыру, формулалармен автотолтыру.
Автотолтыру[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Мәтіндік мәліметтерді автоматтандыру үшін авто толтыру әдісін қолданады. Оны жұмыс парағының бір бағанына бірнеше рет қайталанатын мәтіндік жолды енгізгенде пайдаланады. Мәтінді енгізу кезінде программа оны жоғарғы жолдармен салыстырып, бірдей элементтер кездессе автоматты түрде толтырады.
Сандарды автотолтыру[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Сандармен жұмыс істеген кезде автолтыру әдісі пайдаланады. Ағымдығы ұяшықтың қоршауының төменгі бұрышында кішкентай қара түсті шаршы орналасқан. Оны толтыру маркері деп атайды. Тышқанның нұсқағышын сол маркерге алып барса, оның пішіні кішкентай крест тәрізді болып өзгереді. Сол кезде маркерді тік немесе көлденең тасымалдау арқылы автолтыру жүзеге асырылады.
Прогессия бойынша толтыру[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ол үшін Түзету > Толтыру > Прогрессия (Правка > Заполнить > Прогрессия) орындау керек. Ашылған прогрессия сұхбат терезесінде прогрессияның тегі, қадам мөлшері, шектік мәні таңдап алынады. ОК батырмасын басқаннан кейін Excel программасы берілген ережелер бойынша ұяшықтарды автоматты түрде толтырып береді.
Формулаларды автолтыру. Бұл амал сандарды автотолтыру сияқты жүзеге асырылады. Автоттолтыру кезінде формулалардың басқа ұяшықтарға сілтеменің ерекшеліктері ескеріледі: салыстырмалы сілтемелер сәйкесінше көшірменің салыстырмалы орналасуына байланысты өзгереді. Ал абсолют сілтемелер өзгермей сол қалпында қалады. Мысалы: үшінші С Бағанында мәні А және В бағандарының сәйкес ұяшықтардағы мәндерінің қосындысына тең формула есептелсін. С1 ұяшығында =A1+B1 формуласын енгіземіз, осы формаланы автотолтыру әдісімен үшінші бағанның барллық ұяшықтарына көшіреміз.
Автотолтыру кезіндегі сілтемелердің жаңару ережелері келесі кестеде көрсетілген:
Бастапқы ұяшықтардағы сілтеме Келесі ұяшықтағы сілтеме
Оңға толтыру кезінде Төмен толтыру кезінде
А1 (салыстырмалы) В1 А2
$А1 (бағана бойынша абсоллют) $А1 $А2
А$1 (жол бойынша абсолют) В$1 А$1
$А$1 (абсолют) $А$1 $А$1
Excel программасында стандарт функциялар тек формулаларда ғана қолданылады. Функцияны шақыру ішін формулада функцияның атын көрсету қажет. Функция егізілгеннен кейін жақшада оның параметрлері көрсетіледі. Параметр ретінде сан, ұяшықтар немесе басқа да бір өрнектер алынады.
Формулалар. Егер формулаларды Функцияларды өзгерту (Изменить функций) батырмасын басу арқылы немесе Кірістіру > Функция командасын жүзеге асыратын болса, онда формулалар жолының астында Функцялар шебері (Мастер функций) аты сұхбат терезе ашылады. Ал оның анелінде функциялар тізімі ашылады. Оның Категория бөлімінде ең соңғы пайдалынылған он функция және төменірек басқа функциялар бөлімі бейнеленеді.
Функция шеберін қолдану. Функция шеберінің Категория тізімінен қажетті функцияны категориясы бойынша таңдап алуға болады. Функциялар тізімінен берілген категория бойынша нақты функция алынады. ОК пернесін шерткеннен кейін, қажеттіфункцияның аты формулалар жолына енгізіледі. Ал мәтіндік меңзер сол функцияның параметрлері көрсетілген жақшалардың арасына орналасады.
Функцияның парамерлерін енгізу. Функияның параметрлерін енгізі кезінде формулалар терезесінің түрі өзгереді. Мұнда параметрлерді енгізуге арналған өріс бейнеленеді. Егер параметрдің аты жартылай майлы қаріппен көрсетілсе, онда бұл параметрді мүндетті түрде енгізу қажет. Ал егер параметрдің аты жәй қаріппен көрсетілетін болса, ол параметрді тастап кетуге болады. Формулалар терезесінің төменгі жағында функцияның қысқаша көшірмесі сиппатамасы мен параметірлерінің өзгеру аралықтары беріледі.
Қорытынды есептеулер. Шебердің көмегімен алынатын көптеген функциялардың көп бөлігі ғылыми есптеулерге арналған. Қаржымен байланысты есептерді орындауға арналған қаржы функциясы өз алдына бір категорияны құрайды. Экономикалық және бухгалтерлік есептеулерде негізінен қорытындылау функциялары қолданылады. Бұл функцияларға ортақ қасиет, олардың параметрлерінің тізіміне енетін параметрлер саны алдын-ала белгісіз болуы мүмкін, өйткені олар әр жағдайда әр қалай, ал нәтижесінде барлық параметрлерді сипаттайтын ортақбір сан алынады. Осы типтес нақты функциялар әр түрлі категорияларда орналасқан, соның ішінде көп бөлігі Математикалық және Статистикалық категорияларында орналасқан.
Қосындылау функциясы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қортындылау функцияларының ішіндегі ең көп қолданылатыны қосындылау функциясы – СУММ. Стандартты аспаптар панелінде осы функцияда ғана жеке батырма бар – Автоқосынды (Автосумма) батырмасы. Автоматты түрде қосындылау ағымдағы ұяшықтың немесе сол жағындағы ауқымды қамтиды. Автоматты түрде таңдалынып алынған ауқымды қайтадан өзгертіп, функцияның қосымша параметрлерін беруге болады.
Қортындылау есептеулеріне арналған басқа функциялар Функцияларды өзгерту батырмасы немесе Функциялар шеңбері арқылы алынады. Бұл функциялардың қатарына ДИСП (дисперсия), МАКС (ауқымдағы ең үлкен сан), МИН (ауқымдағы ең кіші сан), СРЗНАЧ (ауқымдағы сандардың арифметикалық ортасы), СЧЕТ (ауқымдағы мәндері бар ұяшықтар саны) және т.б. жатады.
Көптеген экономикалық есептерді жеңілдету үшін функциялар қолданылады. Функциялар y = f(x) түрінде жазылады, мұндағы х – функцияның аргументі, ал у – функцияның мәні, f – функция.
Функцияларды қолдануға мысалы қарастырайық: С7 ұяшығында АВС(А7) + LOG(В7( формуласын есептейік). Мұндағы А7, В7 – ұяшықтарға салыстырмалы сілтемелер; АВС(А7) – А7 ұяшығындағы мәннің абсалютті шамасын есептейтін функция; LOG(В7) – В7ұяшығындағы мәннің логарифімін есептейтін функция.
Excel програмысында қолданылатын стандарт функциялар тізімі:
• SIN, COS, TAN – тригонометриялық функциялар;
• ASIN, ACOS, ATAN – кері тригонометриялық функциялар;
• МАКС, МИН, СРЗНАЧ – массивтерге қолданылатын функция;
• LN, LOG, LOG10 – натурал, жай ондық логарифмдер;
• КОРЕНЬ – кватрад он түбірді анықтайтын функция;
• ЕСЛИ, И, НЕ, ИЛИ, ЛОЖЬ – логикалық функциялар;
• ЗАМЕНИТЬ, НАЙТИ, КОДСИМВ, ЛЕВСИМВ, ПОВТОР- мәтіндік функциялар.
Бұл тізімді әрі қарай жалғастыра беруге болады, өйткені олардың саны өте көп.
Ұяшықтағы мәліметтерді қорғау. Excel програмасында бүкіл жұмысы кітабын кез келген парақты немесе ұяшықты қайсыбір көлденең жағдайлардан, сақтап қоюға болады. Мәліметтерді қорғап қою оны өзгерістерден қорғау қасиетін алып тастағанға дейін сақталады. Әдетте жиі өзгермейтін мәліметтер ( есептеу формалары, кестенің тақырыптары, ұяшықтың аттары) ғана өзгертуден қорғалуы тиіс
Мәліметтерді қорғау екі бөліктен тұрады:
• өзгертілуге тиіс ұяшықтардың бұрынғы қорғау қасиеттері алынады;
• ағымдағы парақа немесе оның кейбір ауқымдарына қорғалу қасиеті енгізіледі.
Бұдан кейін тек қорғалу енгізілген ұяшықтар мен ауқымдарға ғана мәліметтер енгіземіз.
Ұяшықтардың қорғалу қасиетін енгізу. Қажетті ауқымды ерекшелеп алып, содан кейін Пішім > Ұяшықтар > Қорғау (Формат > Ячеики > Защита) командасын орындап, ашылған Ұяшықтарды пішімдеу (Формат ячеек) сұхбат терезесінің Қорғау (Защита) қсытырмасындағы жалаушыларды орнатамыз немесе алып тастаймыз.
Excel- де диаграммаларды тұрғызу[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Excel программасындағы диаграмма термині сандық мәліметердің графиктік түрде бейнеленуінің барлық жағын қамтиды. Графиктік бейнелеу берілген мәліметтер қатары негізінде құрылады. Берілген мәліметтері бар жеке алынған жол немесе бағаннан тұратын ұяшықтар тобы мәліметер тобын құрайды. Бір диаграммада бірнеше мәліметтер қатарын бейнелеуге болады. Диаграмма деп жұмыс кітабының бір парағына енгізілген графиктік обьектіні айтады. Ол мәліметтер тұрған парқта немесе кез келген басқа парақта орналасуы мүмкін. Диаграмма өзі тұрғызылған мәліметтермен әрқашан тығыз байланыста болады. Егер мәліметтер жаңартылатын болса, диаграмма да автоматты түрде соған сәйкес өзгереді.
Диаграмманы тұрғызу үшін Диаграмма шебері (Мастер диаграмм) қолданылады. Ол стандарты аспаптар панелінде орналасқан диаграмма шебері батырмасының көмегімен іске қосылады. Әдетте диаграмма тұрғызар алдында мәліметтер орналасқан аймақты ерекшелеп алады немесе бұл мәліметерді Диаграмма шеберінің барысында енізуге болады.
Диаграмманың түрін таңдап алу. Диаграмма шеберінің алғашқы сатысында диаграмманың түрін таңдап алуымыз қажет. Стандартты қыстырмасындағы Түр (Вид) тізімінде диаграмманың қолда бар түрлері көрсетілген. Таңдап алынған түр үшін терезенің оң жағында мәліметтердің көрсетілуінің түрлі нұсқаулары көрсетілген. Сонын ішінен ең қолайысын таңдауымыз қажет. Стандарты емес қыстырмасында пішімделген, толығымен қалыптасқан диаграмма түрлері бейнеленген. Диаграмманың түрін таңдап алынғанна кейін Ары қарай ( Далее ) батырмасын басамыз.
Мәліметтерді таңдап алу[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Диаграмма шебері (Мастер диаграмм) жұмысының екінші сатысы диаграмма тұрғызылатын мәліметтердің таңдап алудан басталады. Егер мәліметтер ауқымы алдын- ала берілген болса, Диаграмма шебері терезесінің үстінгі жоғарғы бөлігінде орналасқан адын-ала қарап шығу аймағында тұрғызылатын диаграмманың жуық бейнесі пайда болады. Егер мәліметтер бірдей ауқымды тік төртбұрышты қамтитын болса, онда оны мәліметтер ауқымы (Диапазон данных) қыстырмасы бойынша таңдап алған қолайлы. Егер мәліметер бірегей топтан емес, жеке қатарладан тұрса, онда оны Қатар (Ряд) қыстырмасы бойынша енгізген дұрыс.
Диаграмманы безендіру. Диаграма шеберінің үшінші сатысы ( Ары қарай батырмасын шерту арқылы алынады ) диаграмманы безендіруден тұрады. Диаграмма шебері терезесінің қыстырмларына төмендегі параметрлер енгізіледі:
• диаграмманың аты, осьтерінің атаулары (Тақырыптары қыстырмасында);
• коордиаттық осьтердің кескінделуі мен белгіленуі (Осьтер қыстырмасында);
• координата осьтеріне параллель тор сызықтардың кескінделуі (Тор сызықтар қыстырмасында);
• тұрғызылған осьтердің сипаттамасы (Атаунама қыстырмасында);
• графиктің элементердің жеке мәліметтеріне сәйкес келетін атауларды бейнелеу ( Мәліметтер қолтаңбасы қыстырмасында );
• графикті тұрғызуда пайдалынылған мәліметтерді кесте түрінде көрсету ( Мәліметтер кестесі қыстырмасында);
Диаграмманы орналастыру. Ары қарай (Далее) батырмасын басу арқылы Диаграмма шеберінің соңғы сатысына көшеміз. Бұл терезеде диаграмманы жаңа параққа немесе бұрынғы жұмыс парақтарынң біреуіне орналастыратынымыз жайлы сәйкес өрістердің біреуіне жауап бреміз. Дайын (готово) батырмасын шертіп, өзіміз көрсеткен парақта орналасқан дайын диаграмманы аламыз.
Диаграмманы редакциялау. Дайын болған диаграмманы түзетуге болады. Ол келесідей элементердің жиынтығынан тұрады: тақырыбы, тақырыптық осьтер, тор сызықтары, тұрғызу аймағы, маркерлер, сандық мәліметер және т.б. Диаграмманың кез келген элементін тышқанның көмегімен ерекшелеп алып, параметрлерін өзгертуге болады. Пішім (Формат) командасының көмегімен ашылған терезеде диаграман пішімдеуге болады. Диаграманы өшіру үшін Delete пернесін басамыз немесе диаграмма орналасқан парағын алып тастау керек (Түзету (Правка) > Тазарту (Очистка)).
Кестені баспаға шығару. Excel-де қазға шығармас бұрмын алдын-ала оның ойдағыдай болуын тексеретін мүмкіндік бар. Ол үшін Файл > Қарау (Просмотр) командасын орындау керек. Стандарты аспаптар панелінен Қарау батырмасын басу қажет. Бұл команда кестені экранға шығарып береді, бірақ кестені бұл режимде түзете алмаймыз.
Электрондық кестені мәліметтер базасы ретінде пайдалану.
Мәліметтер базасы деп өзара байланысқан кестелер жиынтығын айтамыз. Ең қарапайым мәліметтер базасы бір ғана кестеден тұрады. Осындай мәліметтер базасы ретінде Excel электрондық кестесін алуға болады.
Excel мәліметтер базасына тән барлық адамдарды орындайтын функциялар жиынтығын қамтиды.
Мәліметтер базасындағы мәліметтер жазбалар жиынтығынан тұрады. Әрбір жазбаға бір өріс сәйкестендірілген. Жазбалар реттк нөмірімен, ал әрбір өріс оны сипаттайтын тақырыбымен анықталады.
Excel-дің жұмыс парағын мәліметтер базасы ретінде қарастыру үшін, оған мынадай талаптар қойылады. Жұмыс парағының әрбір бағанына бір өріс сәйкестендіріледі. Мәліметтер базасының бағандары үзіліссіз, бірінен кейін орналасуы тиіс. Әрбір бағанның бірінші жолында қайталанбайтын өріс тақырыптары көрсетілуі керек. Өрістің тақырыбы бір ұяшықтан аспайтындай боуы керек.
Мәліметтер базасының жазбалары тікелей тақырып жолдарының астына орналысуы қажет. Жазбаларды бос жол тастамай, бірінен соң бірін енгізеді. Егер бос жол кездессе бұл мәліметтер базасының соңы деп есептеледі.
Осылайша құрылған кестеге мәліметтер базасына тән көптеген амалдарды қолдануға болады. Алдымен мәліметтер базасындағы кез келген ұяшықты таңдап алып, қажетті амалды орындай беру қажет. Сонда мәліметтер базасының бүкіл жазбалар ауқымы таңдалынып алынады.
Мәліметтерді сұрыптау. Мәліметтер базасын сұрыптау үшін Мәліметтер > Сұрыптау (Данные > Сортировка) командасын орындайды.йда болған Ауқымды сұрыптау (Сортировка диапазона) терезесі сұрыптау жүргізілетін өрістерді таңдап алу үшін қызмет етеді. Егер осы жолда өрістер атулары берілген болса, онда осы таудың біреуін таңдап алу керек. Егер өріс атауы ретінде бағандардың белгіленуі берілген болса, соған сәйкес өріс белгісін таңдап алу керек.
Ауқымды сұрыптау сұхбат терезесі үш жолдан тұрады:
• алғашқы сұрыптау режимі (Сортировка по);
• екінші сұрыптау режимі (Затем по);
• үшінші сұрыптау режимі (В последнюю очередь, по).
Егер алғашқы сұрыптау режимі бойынша жүргізілген сұрыптау берілген кестемен дәл келсе, онда екінші сұрыптауды таңдап аласыз.
Үшінші сұрыпталу осылайша жүргізіледі. кез келген өріс бойынша жүргізілген сұрыпталу өсу немесе кему реті бойынша орындалады. Қажетті сұрыптау ретін таңдап алып, ОК батырмасын басу керек.
Мәліметтер базасын сүзгілеу. Мәліметтер базасы орасан зор жазбаларды қамти алатындықтан (Excel-де жазбалар саны 65536 болады), әр қашанда барлық жазбаларды экранға шығару мүмкін емес. Жалпы жазбалар жиынтығынан оның аздаған экранын бейнелеу сүзгілеу деп аталады. Excel-дегі ең қарапайым сүзгілеу әдісін автосүзгі жүзеге асырады.
Автосүзгіні қолдану. Автосүзгі режиміне көшу үшін Мәліметтер > Сүзгі > Автосүзгі (Данные > Фильтр > Автофильтр) командасын орындау керек. Команда орындалғаннан кейін мәліметтер базасының әрбір өрісі үшін стандартты сүзгілер жиынтығы түзіледі, олардың тізімі өріс атуының жанындағы жібелікпен ашылады. Соны шерті арқылы мәліметтерді сүзгілеу шарттарын беруге болады.
Жалпы жағдайда Барлығы (Все) нұсқасы қолданылады. Бұл нұсқа бойынша мәліметтер базасы сүзгіленбей сол қалпында қалады. Алғашқы 10 нұсқа қандайда бір шарт бойынша мәліметтер базасынан қандай да бір жазбалар санын ( немесе пайызын ) сүзгілеп алуға мүмкіндік береді.
Сүзгіні қолданып болғаннан кейін іріктеп алған жиынтыққа енбей қалған жазбалар экранда белгіленбейді. Қалып-күй жолдары мәліметтер базасы жазбаларының жалпы саны мен сүзгіленіп алынған жазбалар саны бейнеленіп тұрады. Сүзгілеу жасалған өріс тақырыптары көгілдіртүспен бейнеленеді.
Сүзгілеп алынған мәліметтер базасын баспаға беруге немесе ол бойынша диаграмма тұрғызуға болады. Сонғы жағдайда сүзгілеу шартының өзгеруі диаграмманың түрін өзгертеді.
Кеңейтілген сүзгі. Егер диаграмма сүзгілеу шартының өзгеруінен тәуелсіз болсын деп талап қойылса, онда жазбаның көшірмесін дайындап алу керек.
Мұнда көшірмені кеңейтілген сүзгінің көмегімен жүзеге асырады. Кеңейтілген сүзгі құрылымдары бірдей екі мәліметтер базасымен жүргізіледі.Әдетте сүзгілеу шартын белгілеп қою үшін жеке жұмыс парағын дайындайды.
Мәліметер > Сүзгі > Кеңейтілген сүзгі ( Данные > Фильтр > Расширеннй фильтр ) командасының көмегімен сүзгілеуді тұрған жерде орындауға немесе сүзгіленіп алған жазбаларды сол жұмыс кітабының кез келген парағына жеке қоюға болады.
Мәліметтерді анализдеу[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Сүзгілеу құралдарымен қорытынды есептеулерді біріктіре отырып анализдеуге болады. Осындай анализдеудің нәтижесін құрама кестелер мен құрама диаграмма түрінде көрсетіледі. Құрамма диаграмма құрған кезде автоматты түрде сол мәліметер негізінде құрама кесте де тұрғызылады.
Құрама кесте тұрғызу[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Құрама екстені тұрғызу Құрама кесте шеберінің ( Мастер сводных таблиц и диаграмм ) көмегімен іске асырылады. Ол үшін алдымен мәліметтер базасына қатысты ұяшықтарды ерекшелеп алу қажет. Сонан кейін Мәліметтер > Құрама кесте (Данные > Сводные таблицы) командасын орныдау қажет.
Құрама кесте шебері (Мастер сводных таблиц и диаграмм) жұмысының алғашқы сатысында мәліметтер типі мен құрама мәліметтерді безендіру түрін анықтап алады. Ары қарай (Далее) батырмасын шерткеннен кейін, мәліметтер базасындағы ауқым дұрыс таңдалғанына көз жеткізу керек. Тағы Ары қарай батырмасын шерткен соң құрама кестенің орны анықталады. Құрама кестені көбіне жаңа бетке орналастырады (Жаңа бет (Новая страница) ауыстырып-қосқышын тағайындау арқылы).
Құрама кестенің құрылымы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Құрама кесте шебері (Мастер сводных таблиц и диаграмм) жұмысының келесі сатысында құрама кестенің мазмұны мен құрылымын қалыптастырып алады. Бұл терезеде құрама кестенің маекті берілген. Ол төрт аймақтан тұрады: Бет(Страница), Жол(Строка), Баған(Столбец) және Мәліметтер(Данные).
Құрама кестенің әрбір аймағына мәліметтер базасының қайсыбір өрісі сәйкестендіріледі. Құрама кестені толтырған кезде мәліметтер сәйкес өрістерден автоматты түрде алынып қойылады. Оны толтыру үшін осы бетте мәліметтер базасының өріс атауларымен аталған батырмалар қолданалады. Құрама кесте шеберін (Мастер сводных таблиц и диаграмм) іске қосып, шебер жұмысының бірінші сатысында Құрама диаграмма ауыстырып-қосқышын тағайындау керек. Содан соң Ары қарай (Далее) батырмасын басып, құрама диаграмма тұрғызылады.
Диаграмманы пішімдеу мен баптау оның жанама меню арқылы іске асырылады. Диаграмманың түрін өзгерту үшін ол тұрған аймаққа тышқанның оң батырмасын басып, жанама менюден Диаграмма типі бөлімін таңдап алу қажет. Осылайша жанама менюден Пішім (Формат) бөлімін таңдап алып, диаграмма пішімін өзгертуге болады.
Бақылау құралдары[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Жұмыс парағын бақылау. Excel-дің жұмыс парақтары құжаттарды даярлау үшін қолданылатын болса, онда оны қате енгізілген мәліметтерден сақтау қажет. Мәтінді енгізгенде қателерді қарап шығып, түзетуге болады. Сандық мәліметтерді енгізгенде жіберілегн қателер жай көзге көрінбейді. Көбінесе Excel-дің жұмыс парақтарының өзі қате өрнектерді қамтитын формулалардан тұрады. Формулалардағы қателерді екі топқа бөледі: есептелмейтін формулалар және циклдік сілтемелер. Қате формулаларды есптегенде нәтижесін алу мүмкін болмаған жағдайда Excel программасы сол ұяшыққа қатенің кодын шығарып береді.
Циклдік сілтемеде Excel программасы қате жайлы хабарды бірден экранға шығарып береді. Егер формула есептеу кезінде басқа ұяшықтағы мәндерді пайдаланса, онда осы формула сол мәндерге тәуелді болып табылады, ал формула тұрған ұяшық тәуелді деп аталады. Керісінше, мәндері қолданылған ұяшық формуланың мәніне әсер етіп, әсер етуші деп аталады.
Цикілдік сілтеме ұяшықтың мәні сол ұяшыққа тәуелді болады. Оның ең қарапайым түрі – егер ұяшық өзі-өзіне адрестелген болса. Егер программа кестеден цикілдік сілтемені тауыпалса, онда ол бірден қатежайында хабар береді және циклдік сілтеменің аспаптар панелін ашып береді.
Циклдік сілтеме табылған ұяшықтар көгілдір дөңгелекшемен белгіленеді және қалып-күй жолында Цикл сөзі пайда болады. Циклдік сілтеменің аспаптар панелінде циклдік сілтемесі бар ұяшықтардың тізімі көрсетіледі. Егер циклдік сілтеме бірнеше ұяшықтарды қамтыса, онда оны тәуелсіз ұяшықтар мен әсер етуші ұяшықтар батырмасы арқылы ашып, қатесі бар ұяшықтарды тауып алуға болады.
[1]
Интернет оқулықтар[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Windows жүйесіндегі Excel бағдарламасы/ Реферат / [2]
- Условное форматирование в Excel 2010 [3]
- Самоучитель по Microsoft Excel для чайников [4]
- 29 уроков работы в Excel. Полный практический курс от популярного тренинг-проекта [5]
- Курс Excel_Базовый — Урок №0. Выбор версии [6]
- Уроки VBA [7]
- Самоучитель Office 2010 [8]
- Программирование на VBA в Excel [9]
Сыртқы сілтеме[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі:Информатика және компьютерлік техника/ Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдаламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов.
– Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5 [1] - ↑ Windows жүйесіндегі Excel бағдарламасы/ Реферат / [2]
- ↑ Условное форматирование в Excel 2010 [3]
- ↑ Самоучитель по Microsoft Excel для чайников [4]
- ↑ 29 уроков работы в Excel. Полный практический курс от популярного тренинг-проекта [5]
- ↑ Курс Excel_Базовый — Урок №0. Выбор версии [6]
- ↑ Уроки VBA [7]
- ↑ Самоучитель Office 2010 [8]
- ↑ Программирование на VBA в Excel [9]
Автор:
Randy Alexander
Жасалған Күн:
28 Сәуір 2021
Жаңарту Күні:
13 Сәуір 2023
Мазмұны
- Excel бағдарламасына шолу
- Excel бағдарламасын қай жерден табасыз немесе бастайсыз?
- Excel бағдарламасын қалай форматтауға болады?
- Электрондық кесте файлының мысалын жүктеп алыңыз
- Неліктен адамдар Excel бағдарламасын пайдаланады?
- Неліктен Excel бағдарламасын басқа электрондық кесте бағдарламасында қолданады?
- Excel файл кеңейтімдері
- Microsoft Excel-дің әртүрлі нұсқалары қандай?
- Windows нұсқалары
- Mac нұсқалары
- Excel-ге дейін не болды?
- Байланысты Excel парақтары
Excel — Microsoft корпорациясы әзірлеген және жариялаған электрондық кестелік қосымша. Бұл Microsoft Office өнімділік бағдарламалық жасақтамасының бөлігі.
Microsoft Word сияқты мәтіндік процессордан айырмашылығы, Excel бағандарды және жолдарда деректерді ұйымдастырады. Жолдар мен бағандар ұяшық деп аталатын кеңістікте қиылысады. Әр ұяшықта мәтін, сандық мән немесе формула сияқты жеке мәліметтер болуы мүмкін.
Excel бастапқыда кодпен аталды Одиссея даму барысында. Ол алғаш рет 1985 жылы 30 қыркүйекте шығарылды.
- Excel бағдарламасына шолу.
- Excel бағдарламасын қай жерден табасыз немесе бастайсыз?
- Excel бағдарламасын қалай форматтауға болады?
- Электрондық кесте файлының мысалын жүктеп алыңыз.
- Неліктен адамдар Excel бағдарламасын пайдаланады?
- Неліктен Excel бағдарламасын басқа электрондық кесте бағдарламасында қолданады?
- Excel файл кеңейтімдері.
- Microsoft Excel-дің әртүрлі нұсқалары қандай?
- Excel-ге дейін не болды?
- Байланысты Excel парақтары.
- Microsoft Excel анықтамасы мен қолдауы.
Excel — деректер бойынша есептеулерді ұйымдастырудың және орындаудың құралы. Ол деректерді талдай алады, статистиканы есептей алады, жиынтық кестелер жасайды және мәліметтерді диаграмма немесе график түрінде көрсете алады.
Мысалы, сіз ай сайынғы бюджетті есептейтін, байланысты шығындарды бақылайтын және критерийлер бойынша деректерді интерактивті түрде сұрыптайтын Excel кестесін құра аласыз.
Төменде оның негізгі бөлімдерінің әрқайсысы көрсетілген Microsoft Excel мысалы келтірілген. Осы бөлімдердің әрқайсысы туралы қосымша ақпарат алу үшін формула жолағын, ұяшық, баған, жол немесе парақ қойындысының сілтемелерін қараңыз.
Excel бағдарламасын қай жерден табасыз немесе бастайсыз?
Егер сізде Microsoft Windows жүйесінде Excel немесе бүкіл Microsoft Office бумасы орнатылған болса, Excel бағдарламасын Бастау мәзірінен таба аласыз.
Есіңізде болсын, жаңа компьютерлерде Excel жоқ. Оны компьютерде іске қоспас бұрын сатып алу және орнату керек. Егер сіз Excel бағдарламасын сатып алғыңыз келмесе (немесе оған мүмкіндігіңіз болмаса), Microsoft Office веб-сайтында шектеулі нұсқасын тегін пайдалана аласыз.
Егер Excel компьютерде орнатылған болса, бірақ оны Бастау мәзірінен таба алмасаңыз, Excel бағдарламасын қолмен іске қосу үшін келесі әрекеттерді қолданыңыз.
- Менің компьютерімді ашыңыз.
- C: дискісін басыңыз немесе таңдаңыз. Егер Microsoft Office бағдарламасы C: дискісінен басқа дискіге орнатылса, оның орнына сол дискіні таңдаңыз.
- Тармағына өтіңіз Бағдарлама файлдары (x86) қалтаны, содан кейін Microsoft Office папка.
- Microsoft Office қалтасында, егер бар болса тамыр қалтаны, сол қалтаны ашыңыз. Содан кейін OfficeXX қалтасын ашыңыз, мұнда XX — Office нұсқасы (мысалы, Microsoft Office 2016 үшін Office16) компьютерде орнатылған. Егер түбірлік қалта болмаса, онда «Office» деген папканы іздеп ашыңыз.
- Атты файл іздеңіз EXCEL.EXE және Excel бағдарламасын бастау үшін сол файлды нұқыңыз немесе екі рет нұқыңыз.
Excel бағдарламасын қалай форматтауға болады?
Жолдардың, бағандардың және ұяшықтардың әрқайсысы әртүрлі тәсілдермен өзгертілуі мүмкін, соның ішінде фонның түсі, сан немесе күн форматы, өлшемі, мәтін қарпі, орналасуы және т.с.с. Біздің жоғарыда келтірілген мысалда сіз бірінші қатар (1-жол) екенін көре аласыз. ) көк фонмен, қою мәтінмен және әр ұяшықта мәтіннің ортасынан тұрады.
- Microsoft Excel электрондық кестесін қалай форматтауға болады.
Электрондық кесте файлының мысалын жүктеп алыңыз
Біз Microsoft Excel кестесін құрдық, оны кез-келген кестелік бағдарламада жүктеуге және ашуға болады, соның ішінде Microsoft Excel. Бұл кесте кестенің, формулалардың және функциялардың кейбір мүмкіндіктерін бейнелейді және электрондық кестемен көбірек тәжірибе жасауға мүмкіндік береді.
- Example.xls файлын жүктеп алыңыз
Неліктен адамдар Excel бағдарламасын пайдаланады?
Адамдардың Excel бағдарламасын (электрондық кесте бағдарламасы) пайдалануының көптеген себептері бар. Мысалы, біреу Excel бағдарламасын пайдаланып, шығындарын қадағалап отыруы мүмкін. Электрондық кестені пайдалану себептері мен мысалдарының толық тізімін біздің электрондық кесте анықтамасынан қараңыз.
Неліктен Excel бағдарламасын басқа электрондық кесте бағдарламасында қолданады?
Бүгінгі күні Excel-дің орнына біреу қолданатын электрондық кестенің көптеген түрлі нұсқалары бар. Дегенмен, қол жетімді ақысыз опциялардың өзінде, Excel барлық қол жетімді опциялардың, мүмкіндіктердің болуына және көптеген кәсіпорындар бағдарламаны қолдануына байланысты ең көп қолданылатын электрондық кесте болып қала береді.
- Электрондық кесте бағдарламасын қайдан алуға болады?
Кеңес
Excel-дің барлық нұсқаларында да, Google Sheets сияқты ақысыз кестелік бағдарлама көптеген пайдаланушыларға қажет.
Ескерту
Егер сіз Excel-ді алғыңыз келсе, бұл жұмысқа орналасу үшін қажет болса, ақысыз кесте бағдарламасында барлық негіздерді оқып үйренуге болады. Дегенмен, Excel мен ақысыз кестелік бағдарламаның айырмашылықтары көп.
Excel файл кеңейтімдері
Келесі файл кеңейтімдерін Microsoft Excel қолдайды. Microsoft Excel жұмыс кітабын сақтауға арналған әдепкі формат .xlsx.
Кеңейту | Аты-жөні | Сипаттама |
---|---|---|
.csv | CSV (үтірмен бөлінген мәндер) | Көптеген электрондық кестелік қосымшалармен үйлесетін минималды формат. Мәліметтер жолдары мәтіндік файлда жолдар түрінде ұсынылады, бағаналы үзілістер бір таңбамен, әдетте үтірмен шектеледі. |
.dbf | DBF 3, DBF 4 | DBASE III және IV дерекқорының жергілікті форматы. |
.dif | Мәліметтер алмасу форматы | Мүмкіндіктері шектеулі, кең қолдау көрсетілетін формат. Тек бір парақты электронды кестені сақтауды қолдайды. |
.htm, .html | HTML | HTML түрінде форматталған мәліметтерден тұрады. Excel бағдарламасымен экспортталған кезде суреттер мен дыбыстар сияқты қолдау файлдары қалтада сақталады. |
.mht, .mhtml | Бір парақты HTML | HTML форматындағы бір парақ туралы мәліметтер. |
.ods | OpenDocument электрондық кестесі | Мәтіндік процессорлар, соның ішінде OpenOffice және LibreOffice қолдайтын ашық бастапқы форматтағы файл форматы. |
PDF (портативті деректер пішімі) | Adobe жасаған салалық стандартты құжат форматы. | |
.prn | Бос орынмен бөлінген форматталған мәтін | Lotus құрған мәтіндік пішімдеуді қолдайтын CSV-ге ұқсас формат. Тек бір парақты қолдайды. |
.slk | SYLK символикалық сілтеме форматы. | Тек бір парақты қолдайды. |
.жазу | Қойындымен бөлінген мәтін | Бөлгіш таңбасы ретінде қойындысын пайдаланып, CSV-ге ұқсас мәтіндік файл форматы. Сондай-ақ, Юникодпен кодталған бір парақты электрондық кестелерді сақтайды. |
.xla | Excel қондырмасы | Excel 95-2003 үйлесімді Visual Basic VBA жобаларына арналған қолдау файлы. |
.xlam | Макростармен Excel қондырмасы | VBA жобалары мен Excel 4.0 макростарын қолдайтын Excel 2007 және 2013-2019 жылдарымен үйлесімді XML негізіндегі формат. |
.xls | Excel жұмыс кітабы (ескірген) | Excel бағдарламасының 97-2003 нұсқаларына арналған жергілікті Excel форматы. |
.xlsb | Excel екілік жұмыс кітабы | Excel 2007-2019 үйлесімді жылдам жүктеу және сақтау форматы. VBA жобаларын және Excel 4.0 макростарын қолдайды. |
.xlsm | Макростармен Excel жұмыс кітабы | VBA және Excel 4.0 макростарын қолдайтын Excel 2007-2019 үйлесімді XML негізіндегі формат. |
.xlsx | Excel жұмыс кітабы | Excel бағдарламасының 2007-2019 нұсқаларына арналған жергілікті Excel форматы. «ISO қатаң» форматтауды қолдайды. Макростарды қолдамайды. |
.xlt | Excel үлгісі (ескірген) | Excel шаблонының форматы, Excel 97-2003. |
.xltx | Excel үлгісі | Excel үлгісінің файл пішімі, Excel 2007-2019. |
.xlw | Тек Excel жұмыс кітабы | Жұмыс парақтарын, диаграмма парақтарын және макро парақтарды ғана сақтайды, бірақ кестелерді сақтамайды. Excel 2013-2019 сәйкес келеді. |
.xml | XML деректері | Электрондық кесте деректері XML ретінде экспортталды. |
.xps | OpenXML қағаз сипаттамасы | Құжаттың PDF форматына ұқсас форматы. |
Microsoft Excel-дің әртүрлі нұсқалары қандай?
Microsoft Excel бүкіл тарихында бірнеше нұсқаларға ие болды. Әр түрлі шығарылымдар, шығу күндерімен бірге төменде келтірілген.
Windows нұсқалары
- Excel 2019, 2018 жылы шығарылды
- 2016 жылы шыққан Office 365 және Excel 2016
- Excel 2013, 2013 жылы шыққан
- Excel 2010, 2010 жылы шығарылған
- Excel 2007, 2007 жылы шығарылған
- 2003 жылы шыққан Excel 2003
- Excel 2002, 2002 жылы шығарылған
- Excel 2000, 2000 жылы шығарылған
- Excel 97, 1997 жылы шығарылған
- 1995 жылы шығарылған Excel 95
- Excel 5.0, 1993 жылы шығарылған
- Excel 4.0, 1992 жылы шығарылған
- 1990 жылы шыққан Excel 3.0
- Excel 2.0, 1987 жылы шығарылған
Mac нұсқалары
- Excel 2019, 2018 жылы шығарылды
- Excel 2016, 2016 жылы шыққан
- Excel 2011, 2011 жылы шыққан
- Excel 2008, 2008 жылы шығарылды
- Excel 2004, 2004 жылы шығарылған
- Excel 2001, 2001 жылы шығарылған
- Excel 2000, 2000 жылы шығарылған
- Excel 98, 1998 жылы шығарылған
- Excel 5.0, 1993 жылы шығарылған
- Excel 4.0, 1992 жылы шығарылған
- 1990 жылы шыққан Excel 3.0
- Excel 2.2, 1989 жылы шығарылған
- 1988 жылы шыққан Excel 1.5
- 1985 жылы шығарылған Excel 1
Excel-ге дейін не болды?
Microsoft Excel электрондық кестелік бағдарлама емес, Lotus 1-2-3 және VisiCalc Excel-ге дейін шыққан электрондық кестелік бағдарламалар болды.
Байланысты Excel парақтары
- Электрондық кестені қалай құруға болады.
- Электрондық кесте бағдарламасын қайдан алуға болады?
- Microsoft Excel пернелер тіркесімі.
- Excel бағдарламасында ұяшықты, бағанды немесе жолды қалай қосуға болады.
- Excel-де жолдарды немесе бағандарды қалай жасыруға болады.
- Электрондық кестеде бүкіл жолды немесе бағанды қалай таңдауға болады.
- Excel-де жұмыс парағын жасау, жою, қайта атау, көшіру және жылжыту.
- Google Drive-та файлдар мен қалталарды жасау, жою және жылжыту әдісі.
- Excel формулалары бойынша анықтама, мысалдар және ақпарат.
- Microsoft Excel кеңестері.
- Microsoft Excel анықтамасы мен қолдауы.
Шартты форматтау, Формула, Функция, Google Docs, Іздеу, Көп жоспарлау, Office, Office 365, Office Online, Spreadsheet, Spreadsheet терминдері
Автор:
Peter Berry
Жасалған Күн:
12 Шілде 2021
Жаңарту Күні:
10 Сәуір 2023
Мазмұны
- Excel не үшін қолданылады
- Электрондық кесте ұяшықтары және ұяшықтарға сілтемелер
- Мәліметтер түрлері, формулалар және функциялар
- Excel және қаржылық мәліметтер
- Excel басқаларын қолданады
- Excel баламалары
Excel — бұл деректерді сақтау, жүйелеу және басқару үшін қолданылатын электрондық кестелік бағдарлама.
Біз дайындаған ақпарат жалпы Microsoft Excel-ге қатысты және бағдарламаның кез-келген нақты нұсқасымен шектелмейді.
Электрондық кестелік бағдарламалар бастапқыда бухгалтерлік есепте қолданылатын қағаздық кестелерге негізделген. Осылайша, компьютерлік электрондық кестелердің негізгі орналасуы қағаз тәрізді. Байланысты деректер сақталады кестелер, бұл жолдар мен бағандарда орналасқан кішкентай тікбұрышты блоктардың немесе ұяшықтардың жиынтығы.
Excel және басқа кестелік бағдарламалардың барлық нұсқалары электрондық кестелердің бірнеше бетін бір компьютерлік файлда сақтай алады. Сақталған компьютерлік файлды көбінесе жұмыс кітабы деп атайды, ал жұмыс кітабының әр парағы жеке жұмыс парағы болып табылады.
Электрондық кесте ұяшықтары және ұяшықтарға сілтемелер
Excel экранын немесе кез келген басқа кестелік экранды қараған кезде сіз тікбұрышты кестені немесе жолдар мен бағандардың торын көресіз.
Excel бағдарламасының жаңа нұсқаларында әрбір жұмыс парағында шамамен миллион жол және 16000-нан астам баған бар, бұл деректердің қай жерде екенін қадағалау үшін адрестік схеманы қажет етеді.
Көлденең жолдар нөмірленген (1, 2, 3), ал тік бағандар алфавиттік (A, B, C). 26-дан жоғары бағандар үшін бағандар екі немесе одан да көп әріптермен көрсетіледі, мысалы AA, AB, AC немесе AAA, AAB және т.б.
Баған мен жолдың қиылысу нүктесі деп аталатын кішкентай тіктөртбұрыш болып табылады ұяшық … Ұяшық — бұл жұмыс парағында деректерді сақтаудың негізгі бірлігі, және әрбір жұмыс парағында осы миллиондаған ұяшықтар болғандықтан, олардың әрқайсысы ұяшық анықтамасымен анықталады.
Ұяшық сілтемесі дегеніміз баған әрпі мен жол нөмірінің комбинациясы, мысалы A3, B6 және AA345. Бұл ұяшық сілтемелерінде әрқашан бірінші баған әрпі болады.
Мәліметтер түрлері, формулалар және функциялар
Ұяшықтың құрамына кіретін деректер түрлері:
- сандар
- Мәтін
- Күндер мен уақыттар
- Логикалық мәндер
- Формулалар
Есептеулер үшін формулалар қолданылады — олар әдетте басқа ұяшықтардағы деректерді қамтиды. Бұл ұяшықтар әр түрлі парақтарда немесе әртүрлі кітаптарда болуы мүмкін.
Формуланы құру жауапты көрсететін ұяшыққа тең белгісін енгізуден басталады. Формулалар сонымен қатар мәліметтерді орналастыру және электрондық кестенің бір немесе бірнеше функциялары үшін ұяшық сілтемелерін қамтуы мүмкін.
Excel-дегі және басқа электрондық кестелердегі функциялар — есептеулердің кең ауқымын, яғни күнді немесе уақытты енгізу сияқты қарапайым операциялардан бастап, үлкен мәліметтер кестелеріндегі нақты ақпаратты табу сияқты күрделі операцияларға дейін жеңілдетуге арналған формулалар. ,
Excel және қаржылық мәліметтер
Электрондық кестелер көбінесе қаржылық деректерді сақтау үшін қолданылады. Осы типтегі мәліметтер үшін қолданылатын формулалар мен функцияларға:
- Математикалық операцияларды, мысалы, бағандарды немесе сандар қатарларын қосу сияқты орындау
- Пайда немесе зиян сияқты мәндерді табу
- Несие немесе ипотека бойынша төлем жоспарларын есептеу
- Көрсетілген мәліметтер ауқымында орташа, максимум, минимум және басқа статистикалық мәндерді табу
- Өткізу Болса не өзгертулер шығындар мен пайда сияқты басқа деректерге қалай әсер ететінін білу үшін кезекпен өзгертілетін деректерді талдау
Excel басқаларын қолданады
Excel бағдарламасын қолдануға болатын басқа жалпы операциялар:
- Деректер графиктері немесе диаграммалары пайдаланушыларға мәліметтер үрдістерін анықтауға көмектеседі
- Маңызды деректерді табуды және түсінуді жеңілдету үшін деректерді форматтау.
- Есептерде қолдану үшін мәліметтер мен графиктерді басып шығарыңыз
- Нақты ақпаратты табу үшін деректерді сұрыптау және сүзу
- Microsoft PowerPoint және Word сияқты басқа бағдарламаларда пайдалану үшін парақ пен диаграмма деректерін байланыстырыңыз
- Мәліметтер базасының бағдарламаларынан деректерді талдау үшін импорттау
Кестелер ақпаратты компиляциялау және түсіну қабілетіне байланысты дербес компьютерлерге арналған бастапқы өлтірушілердің қосымшалары болды. Электрондық кестенің алғашқы бағдарламалары, мысалы VisiCalc және Lotus 1-2-3, бизнес құралы ретінде Apple II және IBM PC сияқты компьютерлердің танымалдылығының артуына едәуір себеп болды.
Excel баламалары
Қолдануға болатын басқа заманауи кестелік бағдарламалар:
- Google Sheets: Интернетке негізделген электрондық кестелік бағдарламалық жасақтама
- Excel Online: Вебке арналған Excel бағдарламасының ақысыз, кішірек нұсқасы.
- Office Calc бағдарламасын ашыңыз: электрондық кестенің ақысыз бағдарламасы.
Жаңа Мақалалар
Бағдарлама MS Excel, нарығында көшбасшы бола отырып, бағдарламаларды өңдеу, электрондық кестелерді анықтайды, даму тенденциялары. Дейін нұсқасы 4.0 бағдарламасы Excel болмен нақты стандарт тұрғысынан функционалдық мүмкіндіктері және қолайлылығы. Енді нарығында пайда болды 5.0 нұсқа, ол көптеген жақсартулар мен күтпеген жақсылық.
Елеулі жетістіктерге қол жеткізді жаңа нұсқасын Excel бағдарламасының жатқызуға болады пайда болуы үш өлшемді құжаттар (блокноттар). Арасындағы байланыстарды орнату файлдар мен кестелер айтарлықтай упростилось салыстырғанда бұрынғы нұсқаларымен. Контекстті мәзір айтарлықтай кеңейтілді, қосымша бағдарламалық құралдар жеңілдетеді шешім күрделі қолданбалы есептерді.
Туралы айта кеткен жөн әр түрлі көмекшілер (Ассистентах) көмектесетін пайдаланушының сұрақ қою функциялары мен ұсынымдар береді, егер қарапайым әдісі шешім ағымдағы міндеттері. Бағдарлама Excel кіріктірілген ыңғайлы көмек жүйесі, ол кез-келген уақытта дайын беруге қажетті анықтама.
Сипатталған әлі күнге дейін жаңалықты қатысты негізінен жайлылық және тез игеру. Маңызды функционалдық кеңейту бағдарламасына арналған кәсіпқойлар болып табылады кірістірілген Excel бағдарламалау Ортасы Visual Basic (VBA) қолданбалы есептерді шешуге. Арқасында VBA фирма Microsoft арқасында ғана мүмкіндіктерін кеңейту, тіл макрокоманд Excel 4.0 және жаңа деңгейі қолданбалы бағдарламалау, себебі VBA құруға мүмкіндік береді толыққанды қолданбалы пакеттер, өздерінің функцияларына шеңберінен асады өңдеу, электрондық кестелер. Бұған қоса, атауға болады мынадай маңызды жаңалықты Excel бағдарламасының 5.0:
— файл менеджері, ол береді толық ақпарат туралы барлық файлдарда;
— диалогтық терезе-регистрлер;
— жеке пиктограмма үшін пішімдеу;
— пайда болуы механизмін Drag & Plot арналған жылдам жандандыру диаграммалар.
1. ФАЙЛДАРДЫ БАСҚАРУ
Қарастырайық рәсімдері істеу жұмыс құжаттары. Excel бағдарламасының көмегімен құруға болады әр түрлі құжаттар. Жұмыс парақтары (Sheets) үшін пайдалануға болады құрастыру кестелер, есептеулер, статистикалық бағалау, мәліметтер базасын басқару және құру диаграммалар. Әрқайсысы үшін осы қосымшалар бағдарламасы Excel құра алады жеке құжат сақталатын, дискідегі файл түрінде.
Файл болуы мүмкін бір-бірімен байланысты бірнеше жұмыс парақтарын құрайтын бірыңғай өлшемді құжат (блокнот, жұмыс қалта). Көмегімен үшөлшемді құжаттардың пайдаланушы тікелей қол жеткізуге бір мезгілде бірнеше кестелер мен диаграммаларға бұл тиімділігін арттырады және оларды өңдеу.
1.1. Жаңа құжат құру.
Құру үшін жаңа құжат мәзірінен File шақыру керек директивасын New.
Экранда құжат атымен Book2: бағдарлама Excel береді жаңа құжаттарға аты Book (Кітап) қосылған ағымдағы реттік нөмірі.
Жаңа құжат құруға болады сондай-ақ түймешігін басып, тінтуір бойынша бірінші пиктограмме, ол бірінші (негізгі) пиктографической панельдер (бірінші жол пиктографического мәзір).
1.2. Тиеу жұмыс құжаты.
Жүктеу үшін, дискіге орналасқан, онда файлды жұмыс құжаты, директивасын шақыру керек Open мәзірден File.
Сонымен қатар, н ± сқаушыны бойынша екінші пиктограмме, ол негізгі панельдер. Кез келген жағдайда диалогтық терезесі файлды жүктеу. Бұл терезеде жолында Drives көрсету қажет диск өрісіне Directories таңдау директорию орналасқан Сіздің файл. Егер таңдау жасалды дұрыс болса, онда сол жақ өріс тізімі пайда болады файл аттарын, олардың арасында болуы тиіс искомый файл. Егер шерту бойынша бұл файлды, ол пайда жолында File Name. Кейін бұл тілқатысу терезесін жабу түймешігін басып, тінтуір батырмасын БАСЫҢЫЗ немесе екі рет шертіп атындағы искомого файл.
1.3. Сақтау құжат.
Бірінші сақтау ќосќаннан шақыру керек мәзірден File директивасын Save As… Соң, осы диалогтық терезені көрсету керек аты сохраняемого файл, сондай-ақ диск және директорию, оны орналастыру. Бағдарлама Excel әдепкі бойынша ұсынады стандартты аты (Book[нөмірі]), ол қолданушы мүмкін деген кез-келген басқа. Файл орынсыз пайдалану кейбір таңбалар (мысалы, $ & % ( ) -), бұл емес, тыйым салынады. Керек емес, сондай-ақ пайдалануға рәміздер кириллица болдырмау үшін қиын әрі болжауға келмейтін реакциялар бағдарламалар мен жүйелер Windows. Ұсынылатын әдепкі бойынша, Excel бағдарламасына файлды кеңейту .XLS, өзгертуге болмайды. Дұрыс жасалды барлық қондырғылар, тілқатысу терезесін жауып, нұқумен бойынша батырмасы OK.
1.4. Автоматты түрде сақтау.
Шақырыңыз директивасын Add-Ins… мәзірден Tools, оның көмегімен шақырылады кірістірілген Менеджер кеңейту. Тілқатысу терезесінде қосыңыз опциясын AutoSave, оған шертіп тінтуір, содан кейін, тілқатысу терезесін жауып, шертіп батырмасы OK.
Содан кейін қайтадан мәзірін ашып, Tools, онда пайда болуы тиіс директивасы AutoSave… Шақырыңыз осы директивасын, сонда тілқатысу терезесі пайда болады AutoSave, онда қолданушы қоя алады аралық арасындағы уақыт сәттері сақтау. Сонымен қатар, бұл терезеде анықтауға болады, керек бағдарлама беруге сұрау сақтауға және автоматты түрде сақтап, барлық құжаттар немесе тек белсенді құжат.
1.5. Резервтік көшірмелерін құру.
Жасау үшін қосалқы көшірме директивасын шақыру керек Save As… мәзірден File. Тілқатысу терезесінде қажет шерту бойынша командалық батырмасы Options. Пайда келесі диалогтық терезе бар атауы Save Options. Бұл терезеде енгізу керек опциональную батырмасын Always Create Backup. Енді файлды сақтау кезінде автоматты түрде құрылады резервтік файл сол атымен және негізгі, бірақ кеңейту .BAK.
1.6. Деректерді қорғау.
Енгізу үшін парольді шақыру керек директивасына Save As мәзірден File. Тілқатысу терезесінде керек шерту бойынша командалық батырмасы Options. Пайда болады тілқатысу терезесі Save Options. Енгізу өрісіне Password Protection: бұл терезе көрсетуге болады өзінің жеке паролін, онда әрбір шақыру кезінде осы файлдың бағдарлама сұратуға құқылы. Құпиясөзді енгізу кезінде экранда әріптердің орнына жұлдызшалар пайда болады. Жабылғаннан кейін терезенің Save Options терезесі ашылады Confirm Password, онда құпиясөзді растау. Егер жазып, пароль енгізу өрісі Write Reservation Password болса, ашудың алдында осы файл тілқатысу терезесі пайда болады, онда кілтсөз орнатуға болады немесе басу батырмасы бойынша Read Only. Соңғы жағдайда файлды көруге болады, бірақ жазуға, оны диск сол атымен.
1.7. Туралы қосымша мәліметтер файлдарында.
Бірінші файлды сақтау директивасына Save As ашылады тілқатысу терезесін Summary Info. Бұл терезеде қолданушы мүмкін жолдарын толтыру енгізу Title:, Subject: Keywords:. Жолында Author әдепкі бойынша көрсетіледі және алынған ақпарат кезінде бағдарлама орнату, бірақ пайдаланушы жазып, онда өз аты. Енгізу өрісіне Comments орналастыруға болады тиісті түсініктемелер. Егер комментарии емес умещаются бөлінген өріс экран болса, онда оң өлкесінде өріс түсіндірмелер пайда болады сызғыштар айналдыру үшін оларды көру. Жабылады ақпараттық терезе нұқумен бойынша батырмасы OK.
2. ҚҰЖАТТАР ҚҰРЫЛЫМЫ
Үш өлшемді құжаттар (блокноттар, папкалар) — ең маңызды жаңалықтардың Excel бағдарламасының нұсқасы 5.0, мүмкіндік беретін айтарлықтай жеңілдетуге және жылдамдатуға, жұмыс кестелеріне және басқару жұмыс парақтарымен жұмыс. Жаңа нұсқасында жұмыс құжаттары болуы мүмкін-ден 255 кестелер, диаграммалар немесе VBA-бағдарлама бір файлда, ал жұмыс істеу принципі, олармен ескертеді жұмысты орындағанда іскерлік блокнотами кез келген кеңсесінде. Әрбір жұмыс блокнот орналастыруға болады барлық іскерлік қатысы бар ақпаратты бір тақырып, және сақтауға, оны бір файлда айтарлықтай көтеруге мүмкіндік береді көрнекілік жұмыс.
Бұл артықшылық жаңа құжаттарды әсіресе байқалады кезде связывании деректер кестелерде. Алдыңғы нұсқасын бағдарлама егер керек еді пайдалану нәтижесі қандай да бір ұяшықтың басқа кестенің тура келді ашуға тиісті файлды оқуға қажетті ақпаратты береді. Енді белгілеу кезінде ақпараттық байланыстар кестелер арасындағы бір құжат керек емес ештеңе ашуға, т. б. барлық кестелер орналасқан бір файлда.
Жаңа технология жеңілдетеді, сондай-ақ деректерді талдау. Үшін деректерді талдау және орналасқан бірнеше кестелерде Excel 5.0 Сізге керек ашу тек бір файл.
2.1. Басқару жұмыс парақтарымен жұмыс.
Жекелеген жұмыс парақтары бір құжаттың орналасқан досым астында басқа. Көмегімен атаулы көрсеткіш (тіркелімінің имен), орналасқан экранның төменгі жағындағы өтуге болады бір парақтан басқа. «Именном көрсеткіште тұр түбіртектері жұмыс парақтары орналасқан нөмірлердің өсу тәртібімен: Sheet1, Sheet2 және т. б.
Т ймешігін басы ыз тінтуір, мысалы, екінші корешку тудырады пайда болуы жұмыс парағының Sheet2. Түбіртегі белсенді жұмыс парағының таңбаланады именном көрсеткіште ақ түспен. Алдымен көрсеткіште көрініп түбіртектері алғашқы алты жұмыс парақ. Сол жағында атаулы көрсеткішінің орналасқан пиктограммалар мерген, олардың көмегімен өзгертуге болады мазмұн көрсеткіштің қол жеткізу үшін, келесі парақтарға құжат.
2.2. Қосу жұмыс парақ.
Директивасын қосу орналасқан мәзір Insert. Пайдаланушы қосу құжат элементтері мынадай түрлерін:
— жұмыс парағы үшін кесте құру;
— диаграммалар (элемент ретінде кестенің немесе жеке парақта);
— жұмыс жазу үшін парақ макрокоманды түрінде бағдарламалық модуль тілінде макрокоманды Excel 4.0 тілінде немесе Visual Basic);
— жұмыс парағын жасау үшін тілқатысу терезесін.
Жаңа парағы әрқашан салынбаса алдында белсенді жұмыс парағымен. Егер парақ құру үшін кестелер, онда қарамастан, занимаемой позиции ол қолда болуы тиіс атауы Sheet17 кейіннен ұлғайта отырып, нөмірін қосу кезінде жаңа кестелер. Жаңа диаграммалар орналасқан жеке жұмыс парақтарында, нөмірленеді бастап Chart1 және т. б. Жұмыс парақтарын макрокомандами (макросами Excel 4.0) нөмірленеді бастап Macro1, ал диалогтық терезелермен бастап Dialog1 және т. б. Жұмыс парағы бағдарламалық модульдермен жазылған тілінде Visual Basic, нөмірленеді бастап Module1. Пайдаланушы шерту атауы бойынша жұмыс парағының оң жақ түймешігімен нұқыңыз, содан кейін ашылады мәтінмәндік (тәуелді жағдай) мәзір, сондай-ақ бар директивасы қосу. Егер жою керек жұмыс парағын ашу керек рет шертіңіз, тышқанның оң жақ батырмасын мәтінмәндік мәзір директивасын орындау жою.
2.3. Ауыстыру жұмыс парақ.
Орнату тінтуір түбіртегіне жұмыс парағын жылжыту керек, және рет шертіңіз, тышқанның оң жақ батырмасын тінтуірдің оң жағымен басыңыз. Көмегімен директивасының Move or Copy тілқатысу терезесін сол атты көрсетіңіз онда жаңа позицияны переставляемого листа. Терезесін жабыңыз Move or Copy рет басу арқылы батырмасы бойынша OK, және жұмыс парағын алады жаңа ұстанымын. Егер қосу опциональную батырмасын басып Create a Copy, онда осы жұмыс парағы қалады, бұрынғы ұстаным, ал жаңа позицияны алады, оның көшірмесі. Атауы парағының көшірмесінде қалыптасатынын қосу жолымен реттік қарай атындағы копируемого парағының, мысалы, Sheet1(2).
Болады көрсету бірнеше парақ. Бұл үшін промаркируйте бұл парақтар басу арқылы, олардың аты-жөндері » именном көрсеткіште соњ [Shift]. Содан кейін орындаңыз директивасын Move or Copy, бұл жағдайда қолданылатын болады бірден барлық таңбаланатын жұмыс парақтары.
2.4. Переименование жұмыс парақ.
Орнату тінтуір түбіртегіне жұмыс парағының атауы ӛзгертілетін, және тінтуірдің оң жақ түймешігімен басыңыз. Ашылады мәтінмәндік мәзір көмегімен директивасының Rename керек тілқатысу терезесін ашу Rename Sheet. Бұл терезе аша аласыз екі рет шертіңіз сол жақ тінтуір түймесін атауы бойынша жұмыс парағын. Енгізу өрісіне Name көрсетіңіз жаңа аты парағының болуы тиіс артық емес 31 таңбаны қоса алғанда, олқылықтар бар. Енгізгеннен кейін атындағы басыңыз батырмасы OK, именном көрсеткіште пайда болып, жаңа аты, жұмыс парағы. Тапсырма кезінде аттарын жұмыс парақтарының пайдаланылуы тиіс емес мынадай символдар: квадратты жақшаға алынады «[ ]»; қос нүкте «:»; оң жақ қиғаш сызық «/»; сол жақ тік слэш «».
2.5. Түзету жолының биіктігін және баған енін.
Түзетуді орындауға болады көмегімен манипулятор тышқан. Ол үшін, тінтуір орнату керек болады шекарасы арасындағы нөмірлері жолдарының немесе мекен-баған. Бұл ретте, тінтуір иеленеді түрі двунаправленной бағыттамалар. Егер басу қажет енді тінтуірдің сол жақ батырмасын беріледі, отпуская оны сәл жылжытуға, тінтуір, онда көруге болады штриховую желі, ол көрсетеді ығысуы шекарасы жолының. Жылжытыңыз бұл желіге керекті ұстанымын және тінтуір түймесін басыңыз, содан кейін кестеде жаңа шекарасы » жолының. Егер екі рет н ± сқаушыны жол нөмірі бойынша (мекен-баған), онда биіктігі (ені) осы жолдың (бағанның) автоматты түрде түзетілуі бойынша оның мазмұнына.
3. ҚҰРУ КЕСТЕЛЕРДІ
Барлық деректер кестелер жазылады деп аталатын ұяшықтың орналасқан қиылысында жолдар мен бағаналарды кесте. Әдепкі мазмұн ұяшықтар ұсынылады бағдарламасына Excel-стандарттық форматта жұмыс бағдарламасында. Мысалы, сандарды және мәтіндерді қойылады белгілі бір түрі мен қаріп өлшемі.
Excel бағдарламасында бар контекстті мәзір шақырылатын тінтуірдің оң жақ түймешігімен нұқыңыз кезде промаркирована кейбір облысы кестелер. Бұл мәзірді қамтиды көп директиваларының өңдеу және пішімдеу кестелер. Директивалар пішімдеу, сондай-ақ шақыру панелі, пішімдеу (екінші жол пиктографического мәзір) түймешігін басып, тінтуір бойынша тиісті пиктограмме.
3.1. Таңбалау ұяшықтар.
Жеке ұяшық-кестенің таңбаланады (бөлінеді) көмегімен автоматты түрде көрсеткіш ұяшықтар. Аудару үшін көрсеткіш » берілген ұяшыққа керек басу, оған тінтуірдің сол немесе пайдалану басқару пернелері курсор. Таңбалау үшін бірнеше ұяшықтарды шерту керек басында маркируемой (сол жақ жоғарғы бұрышы) түртіп, ұстап тұрып, тышқан батырмасын басып желіден ажырату сақталған ауыстыруға, манипулятор соңына (оң жақ төменгі бұрышы). Болдырмау үшін таңбалауды облысы, болады жай бойынша шерту немаркированной мүмкін. Таңбалау үшін бірнеше ұяшықтарды пернетақта көмегімен орнату қажет көрсеткіші ұяшықтар бастауыш ұяшықты, содан кейін, пернесін [Shift] желіден ажырату сақталған, тарату таңбасы бүкіл облысқа көмегімен пернелер басқару курсор.
Бір жол немесе баған кестенің таңбаланады нұқумен нөмірі бойынша (мекен-жайы) орналасқан тақырыбындағы жолды немесе бағанды. Таңбалау үшін бірнеше жолдар немесе бағандар қажет шерту бойынша нөмірі бірінші жолдың (бағанның), содан кейін, түймесін басып тұрып, тінтуір желіден ажырату сақталған, жылжыту манипулятор керекті орынға тұрақтады.
3.2. Күшін жою операциялары.
Іс-әрекет орындалды соңғы, жоюға болады директивасына Undo мәзірден Edit немесе пернелер комбинациясы [Ctrl-Z]. Операцияны жою, сондай-ақ орындау түймешігін басып, тінтуір бойынша 11-ші пиктограмме басқару тақтасында.
Директива күші жойылғаннан кейін орындау айналады директивасын растау өзгерістер Redo. Орындап осы директивасын алуға болады, қайтадан енгізілсін кестесі өзгертілген деректер және т. б. Бұл сондай-ақ, көмегімен клавиатурной комбинациясы [Ctrl-Z] немесе нұқу бойынша 11-ші пиктограмме.
Алдыңғы әрекет қайталауға болады — бұл үшін қызмет етеді директивасы Repeat мәзірден Edit. Қайталау үшін соңғы әрекет болады, сондай-ақ, пернесін [F4] немесе басу бойынша 12-ші пиктограмме басқару тақтасында.
3.3. Көшіру деректер.
Ең алдымен керек промаркировать тобын ұяшықтар ішіндегісін тиіс скопировано, содан кейін шақыру директивасын Copy мәзірден Edit. Содан кейін таңбаланған облысы мәміле рамкалы. Енді орнату керек тінтуір » ұстанымын, қайда тиіс көшірілуі деректер пернесін іске қосу үшін [Enter]. Мазмұн таңбаланған облысында жаңа орында. Егер область, оны орналастыру көшірмесін да маркирована, онда мөлшері екі топқа да бірдей болуы тиіс, олай болмаған жағдайда, берілген қате туралы хабар.
Мәтінмәндік мәзірде тышқанның оң жақ батырмасын сондай-ақ бар директивасы көшіру. Көшіру үшін де пайдалануға болады пернелер комбинациясын [Ctrl-C] немесе 8-ші пиктограммасына басқару тақтасында.
Егер жою керек мазмұн тобын ұяшықтар және орналастыруға оны жаңа орынға кестеде болса, пайдалану керек директивасын Cut мәзірден Edit. Басқару тақтасында осы директивасына сәйкес келеді 7-ші пиктограмма (қайшы) клавиатурадағы — пернелер тіркесімі [Ctrl-X].
3.4. Деректерді жою.
Ең алдымен керек промаркировать тобын ұяшықтар ішіндегісін олардың шығарылуы тиіс. Содан кейін пайдалануға болады тәсілдерінің бірі деректерді жою. Бұл үшін мәзір Edit бар ішкі мәзірді Clear, ол мынадай төрт директивалары:
All — жояды мазмұны мен күшін жояды және формат ұяшықтар;
Formats — күшін жояды, тек формат ұяшықтар;
Contents — жояды, тек мазмұн ұяшықтары;
Notes — жояды ғана түсініктеме үлгісі.
Директива жою Clear Contents бар сондай-ақ, меню, тышқанның оң жақ батырмасын. Көмегімен осы директивасының жоюға болады тек мазмұн ұяшықтары. Сол нәтижеге қол жеткізіледі жай ғана батырмасын басу арқылы, пернелер [Del]. Егер Сіз кездейсоқ жойылған қажетті ақпаратты, онда пернелер комбинациясы [Ctrl-Z], ол болдырмау үшін, директивасын жою.
3.5. Пішімдеу сандарды.
Ең алдымен керек промаркировать объектілері өзгерту қажет форматы сандар. Осыдан кейін не болады ашу тінтуірдің оң жақ түймешігімен нұқыңыз мәтінмәндік мәзірді шақырып, ондағы директивасын Format Cells не шақыруға директивасын Cell мәзірден Format. Кез келген жағдайда экранда диалогтық терезе Format Cells. Әдепкі бойынша жоғары өрісінде осы терезе болады таңдалған опция Number арналған сандарды пішімдеу. Жолында Category келтірілген әр түрлі түрлері, пішімдері, олар таңдалады схемаңыздың көмегімен немесе пернелер басқару курсор. Жолында Format Codes: көрсетілген кодтары форматтарын таңдалған типті. Енгізу өрісіне Code: қолданушы қоя алады коды өз форматын және есте сақтау, оны тізімінде форматтары. Терезенің төменгі бөлігінде Format Cells орналасқан өріс көру Sample:, онда көрсетілгендей, қалай көрінетіні мазмұнды ұяшықты таңдаған форматта.
Пиктограмма белгісімен $ (доллар) панеліндегі форматтау басқару орнатуға мүмкіндік береді форматы валюта берілген ұяшықта (қатарына қосылады символы валюта). Пиктограмма белгісімен % (пайызы) сол панелінен орнатуға мүмкіндік береді форматы пайызға (қатарына қосылады символы пайыз).
3.6. Тегістеу.
Теңестіру үшін мазмұн ұяшықтар Excel бағдарламасында пайдалануға болады немесе директивалар, мәзір немесе стандарттық панелінде пішімдеу (4-ші, 5-ші, 6-шы). Ең алдымен промаркировать выравниваемые ұяшық. Бұдан әрі ашуға болады мәтінмәндік мәзірден тінтуірдің оң жақ түймешігімен нұқыңыз және шақыруға директивасын Format Cells не шақыруға директивасын Cell мәзірден Format. Кез келген жағдайда экранда диалогтық терезе Format Cells. Жоғарғы өріс бұл терезе параметрін таңдаңыз Alignment. Содан кейін өрісінде Horizontal болады-бірін селекторлық батырмалар түзету: сол жақ шеті бойынша (Left), ортасы бойынша (Center) оњ жақ шеті бойынша (Right). Әдепкі бойынша мәтін тегістеледі сол жақ шеті бойынша, ал санының оң жағында.
Оңай теңестіруге деректер тікелей көмегімен пиктограммалар панеліндегі форматтау. Бұл жағдайда, промаркировать тиісті ұяшықты және орындауға және т ймешігін басы ыз бойынша қажетті пиктограмме.
3.7. Қаріптер орнату.
Ең алдымен промаркировать ұяшықты қанша қаріп. Енді не мәтінмәндік мәзірден тінтуірдің оң жақ түймешігімен нұқыңыз және шақыруға директивасын Format Cells не шақыруға директивасын Cell мәзірден Format. Жоғарғы өріс ашылған терезе Format Cells таңдау керек опциясын Font. Терезеде өріс Font:, онда таңдауға болады қаріп түрі ұсынылған тізімнен. Мазмұны осы тізімге байланысты қондырғылар жасалған Windows ортасында.
Оң өріс Size белгіленеді, өлшемі (кегль) қаріп. Әдепкі бойынша, Excel бағдарламасы белгілейді, қаріп мөлшері 10 пункт. Тізімінде қаріптік стильдер Font Style: таңдауға болады қарапайым стиль (Regular), курсив (Italic), майлы қаріп (Bold) және қалың курсив (Bold Italic). Жолында Underline таңдауға болады типі мәтіннің астын сызу (бір немесе екі желілері). Жолында Effects орналасқан үш опциональные түймелер мүмкіндік беретін зачеркнуть мәтін (Strikethrough) не оны орналастыру орнында жоғарғы (Superscript) немесе төменгі (Subscript) индекстерінің.
Пиктограммалар екінші басқару панеліндегі (1-ші, 2-ші, 3-ші) мүмкіндік береді қою шрифтовые стильдері: майлы начертание (символ B), курсив (символ I), астын сызу (символы U сызықпен төменде).
4. КЕСТЕЛІК ЕСЕПТЕУЛЕР
Пайдалану мүмкіндігі формулалар мен функцияларды бірі болып табылады ең маңызды қасиеттерінің бағдарламасын өңдеу, электрондық кестелер. Бұл, атап айтқанда, мүмкіндік береді статистикалық талдау сандық мәндер кестеде көрсетілген.
Мәтін формуланы алғаш ұяшықты кесте тиіс басталуы тең ( = ) белгісінен үшін бағдарлама Excel еді ажыратуға формуласын мәтінінің. Теңдік белгісінен кейін ұяшыққа жазылады математикалық өрнек қамтитын аргументтер арифметикалық амалдар және функциялар.
Ретінде дәлелдер, әдетте, мынадай формула пайдаланылады сандар мен мекен-ұяшықтар. Белгілеу үшін арифметикалық операциялар пайдаланылуы мүмкін мынадай символдар: + (қосу); — (азайту); * (көбейту); / (бөлу).
Формуласы сілтемелер болуы мүмкін ұяшықтың орналасқан басқа жұмыс парағына немесе тіпті кестеде басқа файл. Бірде енгізілген формула болуы мүмкін модифицирована. Кірістірілген Менеджер формулалар көмектеседі пайдаланушыға табу, қате немесе дұрыс емес сілтемені үлкен кесте.
Бұдан басқа, бағдарлама Excel жұмыс істеуге мүмкіндік береді күрделі формулалары бар бірнеше операциялар. Көрнекілік үшін қосуға болады мәтіндік режимі, онда бағдарлама Excel шығаруға болады ұяшыққа нәтиже емес есептеулер формулалар, өзіндік формуласы.
4.1. Формулалар енгізу.
Бағдарлама Excel түсіндіреді енгізілетін деректер немесе мәтін (тегістеледі сол жақ шеті бойынша), немесе сандық мәні (тегістеледі бойынша оң жақ шетінде). Енгізу үшін формулалар енгізу қажет алгебраическое білдіру, оған алдында теңдік белгісі (=).
Болжаймыз, не ұяшығында А1 кестенің орналасқан 100 саны, ал В1 ұяшығында — саны 20. Бөлуге бірінші саны екінші және нәтиже шығарып, ұяшыққа С1, ұяшыққа С1 енгізу керек тиісті формула (=А1/В1) батырмасын басу [Enter].
Формулалар енгізу айтарлықтай жеңілдетуге пайдалана отырып, кішкентай трюк. Енгізгеннен кейін теңдік керек, жай ғана н ± сқаушыны бойынша бірінші ұяшығында, содан кейін енгізу операциясын бөлу және басу бойынша екінші ұяшықта.
Бағанда келтірілген кестелер көрсетілген уақытта (сағат түрінде) жұмсалған жұмысты орындау бағанында D — бір сағатының құны, а-бағанында Е — аралық сомасы, оны төлеу үшін осы жұмысты. Е16 ұяшығында керек вычислить жалпы құны. Ол үшін сол жерге жазу керек келесі формуланы: =Е12+Е13+Е14. Соманы умножьте 0,15 ескеру үшін қосылған құн салығы және нәтижесі қойыңыз торкөзінде Е17: =Е16*0,15.
Есептеу үшін соңғы төленуге тиіс сома (мысалы, ұяшықта Е19) алдымен бүктеп аралық сомалар, содан кейін нәтиже көбейту 0,15. Формула болуы тиіс түрі: =(Е12+Е13+Е14)*0,15. Әрине, болар еді мен жай ғана просуммировать мазмұнын ұяшықтар Е16 және Е17. Үшін қосу сандарды пайдалануға болады функциясын сома SUM(), онда формула мынадай түрде болады: =Sum(E12:E14)*0,15.
4.3. Редакциялау формулалар.
Бастау өңдеу мазмұн ұяшықтары, ең алдымен, промаркировать бұл ұяшықты. Келесі қадамда қажет өңдеу режимі түймесін басу арқылы [F2] немесе орындап, қос т ймешігін басы ыз тінтуір. Режимінде редакциялау экранның жоғарғы жағында (астында жолмен пиктографического мәзір) жандандырылады наборная жол, көрінбейді өзі формуласы емес, оның нәтижесі есептеулер.
4.4. Ақпараттық байланыс.
Excel бағдарламасында өте оңай енгізуге ұяшық сілтемесін орналасқан басқа кесте). Кейін оның сілтемелер маңызы бар қаланың, орналасқан ұяшықтарда, автоматты түрде жаңарып отырады.
Үшін өтініштің мәніне ұяшықтың орналасқан басқа жұмыс парағында көрсету керек аты осы парақтың бірге мекен-тиісті торкөзде. Мысалы, өтініш ұяшығында В3 жұмыс парағында Sheet2 енгізу қажет формуланы: =Sheet2!B3. Егер атауында парағының бос бар болса, онда ол (атауы) жасалады бағамдар. Мекен-жайы ұяшықтар көрсетілуге тиіс латын әріптерімен. Ақпараттық байлау бойынша екі ұяшықтан жеңілдетуге болады, егер көшіруге мәні бастапқы ұяшық буфер (комбинациясы пернелері [Ctrl-C]) және промаркировать ұяшықты, ол пайда нәтижесі. Содан кейін орындау керек директивасын Paste Special мәзірден Edit және тілқатысу терезесіндегі осы директива бойынша шерту командалық батырмасы Paste Link.
4.5. Топтық аттар.
Мысалы, ол қажет есептеу сомасы тұтас бір тобын ұяшықтар. Орнына аударуға формула жекелеген ұяшықтарды промаркируйте, топты және присвойте оған аты. Кейіннен бұл атау пайдалануға болады формулаларда.
Беру үшін атындағы таңбаланған тобы ұяшықтар мәзірінде Insert ашу керек ішкі мәзірді Name шақырып, онда директивасын е айқындау. Енгізу өрісіне ашылған диалогтық терезе е айқындау Name көрсетіңіз аты осы. Топ аты басталуы тиіс әріптер және қамтуы емес, 255 символдан көп. Пайдалануға жол берілмейді олқылықтар. Топ аты емес, сәйкес келуі тиіс мекен-ұяшықтар (А1 және т. б.). Бұл терезеде келтіріледі, сондай-ақ тізімі қазірдің өзінде берілген топтық аттар жататын осы блокноту.
Егер Сіздің кесте тақырыптары бар жолдарды және бағандарды, онда оларды, сондай-ақ пайдалануға болады ретінде есімдердің осы облыстардың. Ол үшін промаркировать көршілес жолдар (бағандар) қоса алғанда, алғашқы ұяшықты орналасқан аттары, және тудыруы директивасын Create мәзірден Insert Name. Тілқатысу терезесінде көрсету қажет орналасқан жері аттар (бірінші немесе соңғы ұяшыққа жолды немесе бағанды) және басу бойынша командалық батырмасы OK.
Егер енді шақыру тілқатысу терезесін е айқындау Name, онда тізімдегі есімдерді көруге болады, бұл бағдарлама Excel присвоила көрсетілген жолдар (бағаналар) бұл есімдер.
Төменгі жолында Refers to диалогтық терезе е айқындау Name беріледі кестелік мекен-жайлары аталады. Енді енгізген кезде формуланың орнына аудару мекен-ұяшықтарды құрайтын бұл топты көрсетуге болады.
Толық тізімі барлық топтық аттардың сол жағында орналасқан наборной жолдар. Кезінде енгізу формулалар ашуға болады бұл тізім түймешігін басып, бағыттама бойынша тізімді таңдап, онда өзіңізді қызықтыратын аты. Таңдалған топ атын бірден далада формуласына орналасқан жеріне қарамастан белсенді ұяшық.
Мысалы, егер бағана Е (суретті қараңыз). 1) аты берілді «Сома» және есептеу сомасы Е11 ұяшықтарын, Е12 және Е13, онда іске қосу формулалары керек бастау теңдік, керек аты функциялары сомасының бір дөңгелек скобкой: =Sum(.
Содан кейін ашу керек тізімі топтық аттар мен н ± сқаушыны атындағы «Сомасы». Бағдарлама Excel вставит бұл аты формуласына. Тек енгізілсін оң скобку және түймесін басыңыз [Enter] аяқтау үшін іске қосу формулалары.
5. ҚҰРУ ЖӘНЕ РЕСІМДЕУ ДИАГРАММАЛАР
Графикалық диаграммалар терні құрғақ колонкалар сан-кестеде, сондықтан ерте нұсқаларында Excel бағдарламасының мүмкіндігі қарастырылған диаграммалар құру. Бесінші нұсқасын Excel енгізілген жаңа диаграмма Конструкторы құруға мүмкіндік береді диаграммалар «тұсау кесер»сапа.
Әдемі үш өлшемді диаграмма ғана емес көз қуантады, бірақ мен сапасын жақсартады. Бағдарлама MS Excel 5.0 жаңа түрі-үш өлшемді диаграммалар — деп аталатын сақиналы диаграммалар, толықтыратын жер үсті және торлы үш өлшемді диаграммалар төртінші нұсқасы.
Диаграмманы сәнді орналастыру жанында кестеге немесе орналастыруға оның бөлек жұмыс парағында.
Диаграммалар конструкторы бірі болып табылады ең қуатты құралдарының Excel бағдарламасында. Диаграмма құру, оның көмегімен орындалады бірнеше қадам. Конструктору көрсетіледі бастапқы облысы кестелер, диаграмма түрі, пайдаланылатын жазулар мен түсті. Негізгі панельдер бар пиктограмма шақыру үшін Конструктор диаграммалар.
5.1. Диаграммаларды құру.
Бұрын диаграмманы салу қажет барлық жұмыстарды бітіріп, кестеде қоса алғанда, оны пішімдеу. Шақырыңыз диаграммалар Конструкторы (ChartWizard) түймешігін басып, негізгі панельдер бойынша 17-ші пиктограмме.
Диаграммалар конструкторы болады күтуге тұрған жері туралы ақпарат диаграммалар, сондықтан тінтуір иеленеді пиктограмма формасын Конструктор. Сіз көмегімен тышқан көрсеткішімен тіктөртбұрыш бос орында жұмыс парағының, онда орналастырылатын болады диаграмма. Бұл үшін басыңыз тінтуірдің сол жақ батырмасын нұқыңыз, содан кейін, отпуская оны отбуксируйте пайда кейін нұқу пунктирную аясында жоғарғы сол жақ бұрышының тік бұрышты облысының және оң жақ төменгі бұрышы. Егер диаграмманы салу керек парақта, онда ашыңыз мәзірінде Insert ішкі мәзірді Диаграмма таңдаңыз онда директивасын As New Sheet.
Содан кейін Құрастырушы тілқатысу терезесін ашады, онда бес қадам диаграмманы салу керек. Бірақ алдымен позициясын көрсету керек, онда кесте деректер негізінде құрылады диаграммасы. Бұл үшін бірінші қадамда промаркируйте тінтуір өз кестесін қоса алғанда, тақырыптары жолдарды және бағандарды.
Орындау үшін келесі екі шаға, басыңыз командалық батырмасы Next тармағын таңдаңыз ұсынылған үлгілердің түрі диаграммалар, тиісінше. Төртінші қадамда, Конструктор ұсынады алдын-ала қарау получившейся диаграммалар. Соңғы (бесінші) қадамда ғана қалады қою аты диаграммалар, оның аңызға (т. е. сәйкестігі арасындағы бағаналар диаграммалар және табличными деректер), сондай-ақ көрсету жазулар осі диаграммалар. Қорытындысында басыңыз командалық батырмасы Finish, мен диаграмма пайда болады аталған жұмыс парағы.
5.2. Диаграмма түрлері.
Диаграмма типін көрсетуге болады үш түрлі жолмен. Бірінші тәсілі бөлімінде сипатталған 5.1. Екінші тәсіл байланысты кірер өңдеу режимі диаграммалар, ол қосылады екі рет шертіңіз сол жақ тінтуір түймесін шеңбердің ішінде диаграммалар.
Сол кезде мәзірінде Format пайда болады директивасы Диаграмма Type. Шақырыңыз осы директивасын және тілқатысу терезесінде таңдап, ыңғайлы диаграмма түрі.
Алайда, оңай пайдалана графикалық мәзір. Тінтуірдің оң жақ түймешігімен басыңыз саласындағы пиктографической панельдер, ашылған меню шақырыңыз директивасын Диаграмма. Экранның жоғарғы жағында оң жағында пайда болады кішкентай графикалық мәзір. Бірінші пиктограмма осы мәзірді анықтайды диаграмма түрі. Кейін нұқу бойынша шығарылады, ол жанында осы пиктограммой, алдыңыздағы тізімді қамтитын, барлық диаграмма түрлері.
5.3. Жазулар осі.
Егер Сіз жасадық емес тақырыбының диаграммалар мен жазбалардың осі бесінші қадамда жұмыс Конструктор болса, онда мұны қазір. Бұл үшін шақырыңыз директивасын Titles мәзірден Insert. Тілқатысу терезесінде көрсету қажет орынға арналған жазулар, Сіз енгізілсін. Енгізу үшін жазу, қосу керек опциональные түймелер Диаграмма Title, Value (Y) Axis мен Category (X) Axis. Үшін үш өлшемді диаграмма пайда болады тағы бір түйме үшін жазбаларының үшінші осі.
Кейін нұқу бойынша батырмасын Value (Y) Axis диаграммада пайда мәтіндік жақтау орналасқан әріп Y. Бұл әріпті болады, әдеттегі әдіспен деген кез келген мәтінді аудару. Аяқтау үшін іске қосу керек шерту түймешігімен нұқыңыз. Диаграммада пайда болады мәтін, редакциялау және пішімдеу қарапайым түрде. Ол үшін тек сырт еткізу қажет тінтуір үшін пайда мәтіндік жақтау.
5.4. Қосымша объектілері.
Мәзірде Insert орналасқан директивалар мүмкіндік беру диаграммасында көрінісі тартымды. Атап айтқанда, мұнда директива Picture, ол импорттайды суреттер стандартты графикалық форматтарда (BMP, PCX және т. б.). Шақырғаннан кейін осы директивасының терезе ашылады жүктеу графикалық файл. Диаграммада пайда болады таңдалған сурет, жасалған рамкаға. Бұл шеңбері жылжытуға болады диаграмма бойынша тышқанның көмегімен өзгертуге, оның мөлшері.
Бұдан басқа, диаграммалар Конструкторы мүмкіндік береді embed диаграмманы қосымша мәтін, ол назарын жекелеген бөліктеріне диаграммалар. Кірістіру үшін мәтінді енгізу керек, оны пернетақта наборную мына пернесін іске қосу үшін [Enter]. Сонда орталығында диаграмма пайда болады мәтіндік жақтау, онда қазіргіден де, тінтуір көмегімен тиісті мөлшері, содан кейін көшіру оның қажетті орын-диаграммада көрсетілген.
Сурет диаграммада болады салу көмегімен қолмен пиктографической панельдер Drawing, барлық қажетті құралдар. Шақыруға бұл панель арқылы меню, тышқанның оң жақ батырмасын немесе директивасына Toolbars мәзірден View.
5.5. Өзектендіру диаграммалар.
Егер Сіз саласыз өзгеріс бөлігіне кестелер, салынғанына диаграмма болса, Excel бағдарламасы автоматты түрде модифицирует диаграмманы. Егер Сіз деп қосты кестеге жаңа жолды немесе баған болса, онда жалғастырыңыз былайша. Промаркируйте жаңа деректерді кестеге көшіріңіз және оларды тышқанның көмегімен арналған диаграмма. Бұл үшін қойыңыз тінтуір арқылы таңбаланған облысы, отпуская сол жақ тінтуірдің жылжытыңыз оны диаграмманы. Сіз тінтуір түймесін басыңыз, диаграмма өзгертілетін болады (өзектендірілетін). Бұл техника алды, Microsoft корпорациясының атауы Drag & Drop немесе Drag & Plot.
Егер диаграмма орналасқан бөлек жұмыс парағында болса, онда оны өзектендіру пайдалануға болады директивасын New Data мәзірден Insert. Тілқатысу терезесіндегі осы директивасының көрсету қажет облысы кестелер, орналастырылды. Бұл үшін не промаркируйте бұл область, не көрсетіңіз, оның мекен-жайы. Тілқатысу терезесін жабыңыз рет басу арқылы батырмасы бойынша OK » бағдарламасы енгізеді диаграмманы тиісті өзгерістер. Егер Сіз неудовлетворены нәтижесі өзектендіру диаграммалар, онда отмените, оның директивасына Undo мәзірден Edit.
6. ФУНКЦИЯЛАРЫ
Орындау үшін кестелік есептеулерді қажет формулалар. Өйткені кейбір формулалар мен олардың комбинациялары кездеседі, өте жиі, онда бағдарлама Excel ұсынады 200-ден астам алдын ала бағдарламаланған формулалар, функциялары деп аталады.
Барлық функциялары бойынша бөлінген санаттар үшін оларға оңай шарлау. Кірістірілген Конструктор функцияларын көмектеседі, жұмыстың барлық кезеңдерінде дұрыс қолдана функциялары. Ол салу және есептеу мүмкіндіктерінің көпшілігі екі адым.
Бағдарламасы бар реттелген алфавит бойынша тізімі барлық функцияларды, онда оңай табу функциясын, егер белгілі болса, оның аты-жөні; олай болмаған жағдайда, керек іздеу санаттары бойынша. Көптеген функциялары ерекшеленеді өте аз, сондықтан іздеу кезінде санаттары бойынша пайдалы пайдалана қысқаша сипаттамасымен функцияларын ұсынады Конструктор функциялар. Функция оперирует кейбір деректер бойынша, олар деп аталады, оның дәлелдер. Аргумент функцияларды атқара алады бір ұяшыққа немесе орналасуы тұтас бір тобы ұяшықтар. Конструктор функцияларды көмек көрсетеді тапсырмада кез-келген типті дәлелдер.
6.1. Конструктор функциялар.
Промаркируйте ту ұяшықты, ол пайда нәтижесі есептеулер. Содан кейін нұқумен бойынша 14-ші пиктограмме Конструктор функциялар белгішесі fx) тілқатысу терезесін Конструктор.
Сол жақ алабында осы терезе тізімделген санат функцияларын, ал бұрышында функциялары, тиісті таңдалған санаттағы. Үшін көру функциясы жөн н ± сқаушыны бойынша опциялар All жолында санаттағы.
Автоматында атауы бойынша Сізге қажетті функциялары, содан кейін атауы функциялары пайда болады жеке жолда бірге қысқаша сипаттамасы осы функциялар. Мұнда түрлері көрсетіледі дәлелдер функциялары және олардың саны. Дәлелдер қойылады келесі қадамда жұмыс Конструктор. Өту үшін оған басыңыз командалық батырмасы Next.
Екінші қадамда тілқатысу терезесінде Конструктор көрсетіледі дәлелдер функциялары. Конструктор ажыратады дәлелдер, олар ескерілуі тиіс міндетті және міндетті емес (опциональные) дәлелдер. Қою үшін аргумент функциялар, не енгізіп, оның мекен-жайы, пернетақта, не кестеде промаркировать область, онда ол орналасқан. Сонда мекен-жайы сапасын қайта қарастыруды сұрайды функциялары пайда болады тиісті өріс диалогтық терезесін Конструктор.
Жұмыс кезінде Конструктор әрқашан оралуға болады бірінші қадамда, шертіп командалық батырмасы Back, және басқа функцияны таңдау. Егер барлық аргументтер функциясы көрсетілген дұрыс, оң жақтағы жоғарғы Value-өріс пайда болады есептеулер нәтижесі осы функцияларды, ол орналастырылуы кесте. Басыңыз, командалық батырмасы Finish терезесін жабу үшін Конструктор функциялар.
Осыдан кейін көрсетілген кестенің ұяшығында пайда болады нәтижесі есептеулер, бірақ торкөз қалады таңбаланған. «Наборной жолында көруге болады таңдалған функцияны бірге тиісті дәлелдер.
6.2. Редакциялау функцияларын.
Автоматында бойынша ұяшықта орналасқан функция. Содан кейін нұқумен бойынша пиктограмме Конструктор функцияларын тілқатысу терезесін Editing Function.
Бұл терезеде атауы беріледі функциялары келтіріледі, оның қысқаша сипаттамасы аударылады және оның дәлелдері. Өзгерту үшін, мазмұн өрісі орналасқан аргументтер керек не тікелей мынадай жаңа мекен-жайы, не промаркировать тиісті тобын ұяшықтар. Аяқталғаннан кейін редакциялау керек шерту бойынша командалық батырмасы Finish.
Кейін нұқу бойынша ұяшықта орналасқан функция, наборной жолында пайда болады мәтін функциялары бар маңызы бар дәлелдер. Сондықтан редакциялау орындауға болады тікелей наборной жолында пайдаланбай, Конструктору функциялар. Ол үшін н ± сқаушыны сол позицияның наборной жолдан, онда қатені түзету. Сол жағында жолдар пайда үш командалық түймелер (белгішесі X, «қанат белгісі,» fx).
Сол ұстанымын, орындалды т ймешігін басы ыз, дисплейде жылтыл мәтіндік курсор. Осы ұстаным бойынша енгізуге болады, жаңа символы бола алады. Т ймешігін басы ыз бойынша пиктограмме с крестиком күшін жояды және барлық жүргізілген өзгерістер, сондықтан мазмұн ұяшықтары өзгеріссіз қалады. Т ймешігін басы ыз бойынша пиктограмме «қанат белгісі» растайды өзгерту, және ұяшығында пайда болады жаңа мән.
6.3. Есептеу сомасы.
Промаркируйте ұяшықты, қайда орналасуы тиіс сома басыңыз тінтуір бойынша 13-ші пиктограмме қосу.
«Наборной жолында пайда болады теңдік белгісі және сөз «SUM», жақшаның ішінде, әдетте, керек, мекен-жайы кейбір облысының бағдарлама ұсынады талдау кейін жақын орналасқан ұяшық ретінде облыс қосу. Егер Excel «угадала» дұрыс, басыңыз пиктограмме «қанат белгісі».
Мекен-жайлары топтарын енгізуге болады пернетақтадан. Бұл жағдайда есте сақтау керек, бұл мекен-бастапқы және соңғы ұяшықтар тобы бөлінеді двоеточием, мекен-жайы әр түрлі топтар — үтір немесе нүкте үтір, байланысты орнату опцияларды International Windows ортасында). Бұдан басқа, формуланы енгізуге болады және сандық құрамдас бөліктері. Содан кейін басыңыз пиктограмме «қанат белгісі» үшін есептеу.
6.4. Есептеу орта маңызы бар.
Промаркируйте ұяшықты, онда орналастырылуы тиіс орташа мәні, және басыңыз пиктограмме Конструктор функциялар.
Диалогтық терезесі Конструктор. Сол жақ алабында осы терезе түймешігін басыңыз Statistical, ал оң түймешігін басыңыз атауы бойынша функцияларды AVERAGE. Содан кейін нұқумен бойынша командалық батырмасы Next екінші қадамға ауысыңыз жұмыс Конструктор.
Екінші қадамда қажет дәлелдер функциясы. Мұнда сондай-ақ, таңбалау үшін болады, не пайдалану тышқан ұштастыра отырып батырмасын басу [Ctrl], не енгізуге мекен-жайы, пернетақта.
Қорыта керек терезені жабу Конструктор функцияларын нұқумен бойынша командалық батырмасы Finish, содан соң кестеде пайда болады орташа мәні.
6.5. Есептеу сызықтық шамасын амортизациялау.
Шамасын есептеу үшін сызықтық амортизация қандай да бір жабдық (мысалы, станок) білу керек оның сатып алу құнын, ұзақтығын пайдалану және қалдық құны. Мысалы, бұл ақпарат қазірдің өзінде енгізілуі кесте. Промаркируйте ұяшықты орналасатын мәні сызықтық амортизация және шақырыңыз Конструктор функциялар.
Бірінші қадамда санатын таңдаңыз Financial. Оң жақтағы жолағына басыңыз аббревиатуре SLN (функциясы сызықтық амортизация). Конструктор береді қысқаша сипаттамасы осы функциялар. Содан кейін басыңыз командалық батырмасы Next.
Экранда екінші тілқатысу терезесін Конструктор функциялар. Бұл терезеде көрсетіңіз дәлелдер функциялары. Аяқтап, пайдалануға беру, дәлелдер, басыңыз командалық батырмасы Finish. Осыдан кейін көрсетілген кестенің ұяшығында пайда болады мәні сызықтық амортизация.
6.6. Құрамдастырылған функциялар.
Алғашқы функцияны формула орнатуға болады көмегімен Конструктор функциялар. Содан кейін box наборную жолына енгізіңіз пернетақта көмегімен белгісін арифметикалық операциялар байланыстыратын функциялар. Енгізу үшін екінші функциялары, сондай-ақ іске қосыңыз Конструктор функцияларын тікелей наборной жолының (пиктограмма белгішесі fx). Осылайша бір-бірімен байланыстыруға еркін функцияларын саны.
Функциялары байланыса алады операторы композиция, бір (ішкі) функция дәлел болып табылады басқа (сыртқы) функциялары. Үшін білім беру композиция енгізіңіз қарапайым түрде сыртқы функцияны және промаркируйте ұяшықты, онда ол орналасқан. Содан кейін box наборную жолағын басыңыз және оған аргументу, оның орнына болуы тиіс салынған болса, ішкі функциясы. Содан кейін іске қосыңыз Конструктор функцияларды таңдаңыз ішкі опцияны таңдаңыз. Бұл процесті қайталау керек әрбір ішкі функциялары, егер салымдардың бірнеше. Бұл ретте мынаны ескеру керек, бұл дәлелдер функциялары бір-бірінен үтір.
Осылайша, дәлелдер функцияларын мүмкін санын, жекелеген ұяшықтар тобы ұяшықтар және басқа да функциялар.
6.7. Мәтіндік режимін индикациялау функциялар.
Әдеттегі режимде бағдарлама Excel енгізеді кестені нәтижелері есептеулер формулалар бойынша. Өзгертуге болады, бұл режим енгізіп, мәтіндік индикация (дисплей) формулалар басу арқылы пернелер комбинациясын [Ctrl-~].
Осыдан кейін экранда айналады көрінетін емес, есептеу нәтижесін, мәтіндер өздері формулалар мен функциялар. Бұл режимде артады ені баған үшін көруге болады барлық формуласын көріңіз қатесін табу.
Жиі жұмыс парағы сыймаса толығымен экранда қиындатады қатені іздеу. Сонымен қатар, өте утомительно ұзақ уақыт бойы іздеп, мониторда себебін қателер. Сондықтан, ұсынылады кестені басып шығару мәтіндік режимде. Бұл үшін таңдауға болады альбомную парақтың бағдарын, тіпті егер өзі-кесте асырылды есептегенде портреттік бағдарлауды. Альбомдық қағаз бетіне орналастырылады кесте өте кең бағаналар.
7. ДЕРЕКТЕРМЕН АЛМАСУ
Деректермен алмасу пайдаланушыға Excel импорттау өз кестенің объектілері мен басқа да қолданбалы бағдарламалар және беруге (экспорттауға) өз кестелер үшін встраивания басқа объектілер.
Тұжырымдамасы деректер алмасу болып табылады негізгі тұжырымдамаларын ортаны Windows. Объектілер арасындағы, олар өңделеді түрлі қолданбалы бағдарламаларымен, ақпараттық құрылады, мысалы, кестелер арасындағы және мәтіндер. Бұл ақпараттық байланысты жүзеге асырылды, динамикалық, мысалы, көшірмесі кестелер кірістірілген мәтін, жаңартылатын болады (актуализироваться) әр жолы, кезде оның түпнұсқасы өзгерістер енгізіледі.
Өкінішке орай, емес, барлық қолданбалы программалар қолдайды механизмі алмасу, бірақ Excel бағдарламасы жатады мұнда көшбасшыларына. Ол қолдайды жаңа стандарт деректер алмасу деп аталатын OLE 2.0 (Object Linking and Embedding).
7.1. Импорттау сурет Excel-де.
Назарыңды көрсеткіші ұяшықтар сол жақ жоғарғы бұрышы еркін облысында жұмыс парағының және шақырыңыз директивасын Object мәзірінен Insert. Бағдарлама Excel береді объектілерінің тізімі болатын қосу кестесін және олар үшін бар тиісті бағдарламалық өңдеу. Мазмұны осы тізімге байланысты теру бағдарламалар орнатылды жүйесі Windows. Тізімнен таңдаңыз объект Paintbrush Picture басыңыз командалық батырмасы OK.
Осыдан кейін шақырылады графикалық редакторы Paintbrush, онда болады сурет немесе таңдауға дайын көмегімен директивасының Paste from мәзірден Edit. Тілқатысу терезесіндегі осы директива файл саласына суреті жүктеп алыңыз, оны терезе редакторы. Содан кейін шақырыңыз директивасын Exit & Return мәзірден File шығу үшін графикалық редактордың оралуы бағдарламасын Excel.
Кезде редактор сұрайды құра ма динамикалық байланыс осы суреті бар. Бұл жауап беру Yes. Сонда құрылады және динамикалық ақпараттық байланыс (стандартта OLE) суретпен жұмыс парағында және графикалық редакторы. Сурет пайда болады жұмыс парағында көрсетілген орынға жанында кестеге.
7.2. Редакциялау суреттер жұмыс парағында.
Екі рет басыңыз, тінтуірдің сол шеңбердің ішінде орналасқан сурет. Осыдан кейін автоматты түрде іске қосылады Paintbrush графикалық редакторы, себебі ол осы суреті орнатылды ақпараттық байланыс.
Енді сурет қажет құралдарды пайдалана отырып, ұсынылатын графикалық редакторы. Соңында директивасын шақыру керек Exit & Return мәзірден File шығу үшін графикалық редактордың оралуы бағдарламасын Excel. Кезде редактор қайтадан ұсынады сақтап ақпараттық байланыс. Мұнда сондай-ақ таңдау керек? Yes. Осыдан кейін басқару қайтарылады бағдарламасы, Excel, және өзгертілген сурет пайда болады, сол жерде жанында кестеге.
7.3. Қосу кестелер, мәтін.
Excel бағдарламасын іске қосыңыз және промаркируйте кестені орналасқан қажетті деректер. Содан кейін басыңыз негізгі панельдер бойынша 5-ші пиктограмме. Бағдарлама Excel скопирует кестені буфер аралық сақтау қоршаған ортаны Windows.
Аяқтаңыз жұмыс бағдарламасына Excel шақырыңыз мәтіндік редакторы WinWord бірге өзінің құжаты болып табылады. Автоматында бір мәтінді, онда кірістіру-кестені. Содан кейін негізгі пиктографической панельдер редакторы басыңыз пиктограмме буферінен кірістіру (Word редакторында бұл 6-пиктограмма, Excel — 9-я). Осыдан кейін кесте салынған болса мәтіндік құжат.
8. ТІЗІМДЕРДІ ӨҢДЕУ
Тізімдер мүмкіндік береді тиімді жұмыс істеп, үлкен біртекті жиынтықтары.
Тізіммен боламыз деп атауға реттелген деректер жиынтығы, бірдей құрылымы. Мысалы, тізімде болып табылады телефон анықтамалығы, онда келтірілген тегі абоненттер мен олардың телефондарының нөмірлері. Тізімнің әр элементі алады бір жолды, онда деректер бойынша бөлінеді бірнеше өрістер (бағандар). Excel бағдарламасында тізімі болып табылады арнайы түрі кестелер үшін бар операциялар үшін оларды өңдеу. Тізімдер ретінде қарастырылуы мүмкін ішкі деректер базасындағы жазбалармен болып табылады жолдан кестелер, ал шеттері — бағандар.
Бесінші нұсқасы Excel бағдарламасының әзірлеушілері бірі-Microsoft фирмасының едәуір жұмысын тізімдерімен. Деп аталатын автоматты сүзгілер мүмкіндік береді көрсету ғана бөлігін тізімін, қажет орындау үшін белгілі бір міндеттері.
8.1. Тізімдер құру.
Техникалық көзқарас тұрғысынан тізімін білдіреді қарапайым кестелер, Excel бағдарламасында бар қосымша операциялар өңдеу. Алдымен жақсы ойластыру атауы жекелеген өрістер тізімінде. Мысалы, өріс тізімі үшін тауарларды болар еді таңдау мынадай: нөмірі артикула, тауардың атауы, бағасы және болуы қоймада (запасы). Атауы өрістер пайдаланылады Excel бағдарламасына арналған элементтерді іздеу тізімінде және оны өңдеу. Бұл атау сәйкес келеді атаулары баған кестеде көрсетілген.
Бірінші жолда жұмыс парағының атауын енгізіңіз жекелеген өрістер тізімінің. Қадағалаңыз, олардың арасындағы қалмауы бос баған. Бұл жолға Excel бағдарламасы ретінде пайдаланады жолдың тақырыптарының тізімі. Бастап келесі жолдан өз деректеріңізді енгізіңіз.
8.2. Енгізу тізімі.
Шақырғаннан кейін Form директивасын мәзірден Data тілқатысу терезесін ашады, онда бағдарлама сұрайды, ма бірінші жолды тақырып ретінде тізімінің. Мұнда керек ответить утвердительно, шертіп батырмасы OK.
Содан кейін диалогтық терезесі деректерді енгізу үшін, онда әр өріс тізімді енгізу өрісі сәйкес келеді. Қалай ғана барлық өрістерді енгізу толтырылған деректермен басыңыз командалық батырмасы New, енгізу үшін енгізілген деректер элементі. Содан кейін бастауға болады іске қосу келесі деректер элементінің және т. б. емес, енгізілген барлық элементтері тізімі. Соңында терезесін жабыңыз нұқумен бойынша командалық батырмасы Close.
Әрбір жаңа тізімін жасау керек жеке жұмыс парағында. Бағдарлама Excel өңдей алады тек бір тізімі бір жұмыс парағында.
8.3. Элементті іздеу тізімінде.
Шақырғаннан кейін Form директивасын мәзірден Data диалогтық терезесінде пайда болады бірінші тізім элементі. Басыңыз, командалық батырмасы Criteria кіру үшін, іздеу режимі. Түрі тілқатысу терезесін өзгереді; түйме Criteria айналады батырмасын Form. Енгізіңіз маңызы бар өрістерді искомого элемент қосуды орналасқан терезенің сол жақ бөлігіндегі. Енгізілген маңызы бар қызмет іздеу критерийлері. Толтыруға болады, барлық өрістерді енгізу, сонда ғана жүргізілуі іздеу элементтері, тиісті өрістерді, оларды сәйкес келеді толтырылған өріс. Енгізген кезде тырысыңыз бұзбауға жүру тәртібін өріс.
Енді басыңыз командалық батырмасы Find Next. Бағдарлама Excel бастайды көруге бүкіл тізімін бастап қолданысқа элементті табу үшін, элемент, ол қанағаттандырады өлшемі іздеу. Егер бағдарлама табады тиісті элемент, ол пайда болады тілқатысу терезесінде. Егер болса, тағы бір элемент қанағаттандыратын талапқа іздеу, қайтадан басыңыз командалық батырмасы Find Next.
Егер іздеу жақсы жүргізуге кері бағытта басыңыз командалық батырмасы Find Prev. Іздеу кезінде болады үйлестіре әр түрлі критерийлер бір-бірімен. Мысалы, енгізуге болады іздеу элементтерін, олардың мәні кейбір өріс көп берілген сандар, ал мәні басқа өрістер сәйкес келсе, берілген тізбекпен рәміздер.
Егер іздеу критерийі ретінде қызмет етеді мәтіндік жол үшін маскирования мәтіндік ұстанымын пайдалануға болады рәміздері «?» және «*». Сұрақ белгісі елемеуге мүмкіндік береді ту мәтіндік ұстанымы, ол алады. Мысалы, жол іздеу «М???ер» қанағаттандыратын болады «деген сөздер «Мюллер», «Шебер» және т. б. Жұлдызша мүмкіндік береді ескермеу барлық келесі одан кейін таңбалар. Мысалы, жол іздеу «Ми*» қанағаттандыратын болады кез келген сөздер, олар басталады ұштастыру «Ми».
«Сандық өлшемдері іздеу қолдануға болады логикалық операторлар. Мысалы, » шарт «<100» дегенді білдіреді табу керек барлық элементтер тізімін, мазмұнын көрсетілген өрістің олардың кем 100.
Егер бірде бір элементі, қанағаттандыратын өлшемі іздеу табылмаса, дыбыстық сигнал беріледі. Қашан пайдаланылады бірнеше критерийлерін іздеу, бағдарлама тапса ғана элементтері қанағаттандыратын барлық көрсетілген шарттарға сәйкес.
8.4. Редакциялау және тізімдер.
Шақырыңыз Form директивасын мәзірден Data. Егер Сізге белгілі болса, онда орналасқан қойылған элементтері, онда тілқатысу терезесіндегі осы директивасының пайдаланған жөн сызғышпен айналдыру. Олай болмаған жағдайда табыңыз да, қажетті элементті көмегімен біраз өлшем, содан кейін оралыңыз режимі деректерді енгізу түймешігін басып, командалық батырмасы Form. Өзгертіңіз маңызы бар деректерді тікелей жолдарда енгізу. Егер қандай да бір себеппен күшін жою керек өзгерту, онда басыңыз командалық батырмасы Restore. Алайда, түйме Restore жұмыс істейді болғанша емес жасалды көшу басқа элемент тізімінің. Егер жасалды көшу басқа элементке немесе оқиға режиміне ауысу іздеу болса, онда бағдарлама Excel есте сақтайды мазмұнды алаңдарын іске қосу-кестеде көрсетілген.
Егер жою керек элементтері деректер басыңыз командалық батырмасы Delete. Содан кейін диалогтық терезе ашылады, онда жоюды растау. Кезінде утвердительном жауапта элементті тізімнен жойылады, ал барлық кейінгі элементтер сдвигаются бір қатарға жоғары жылжытыңыз.
8.5. Автоматты сүзгі.
Ашыңыз мәзірінде Data ішкі мәзірді Filter қосыңыз онда опциясын AutoFilter. Кестеде бірқатар атаулары бар өріс пайда болады кішкентай пиктограмма қозғалту үшін көрсеткі пернелерін қолданыңыз. Басыңыз бірі осы бағыттамаларды және экранда мәзір пайда тізбесі мәндерін осы өріс.
Таңдаңыз бір мәні-осы тізбеден. Тізімінде ғана қалады элементтері, олардың мәні осы өрістер сәйкес келсе, таңдалған. Сонымен қатар, пиктограмма көрсеткі және элементтер тізімін болады бейнеленген басқа түспен. Сондықтан белгі бойынша анықтауға болады, бұл тізім берілетін мазут сүзгіленген көрсетілген өріс. Сол жақ бағанда нөмірлері жолдарының protocol) бұрынғы нөмірлері элементтер, олар бар бастапқы тізімдегі.
Егер қажет болса, қайта оралу бастапқы толық тізім болса керек опциясын таңдап All тізбесінде мәндерін өріс, ол бойынша орындалды сүзу.
8.6. Аралас сүзу.
Таңдаңыз өріс (баған) бойынша өткізілетін сүзу тізімі. Басыңыз бағыттама автофильтра таңдалған бағандағы, одан кейін экранда мәзір пайда тізбесі мәндерін осы өріс. Шақырыңыз бұл мәзірде директивасын Custom.
Содан кейін тілқатысу терезесі пайда болады Custom AutoFilter түрде сүзгіден екі критерийлері. Басыңыз пиктограмме көрсеткі орналасқан сол жағындағы бірінші енгізу өрісін, содан кейін мәзір ашылады қамтитын алты логикалық операторлар («тең», «кем», «көп» және т. б.). Таңдаңыз бұл мәзірде қажетті логикалық операция, мысалы, «артық немесе тең» (>=). Бірінші енгізу жолын көрсетіңіз біраз саны немесе оны таңдап, мәзірден, оң жақта орналасқан. Мейлі, мысалы, енгізілген саны-20. Енді оң жазылған бірінші шарт сүзу >=20.
Қайталаңыз нақ сол іс-әрекеттер үшін екінші өріс енгізу. Мейлі, мысалы, ол жерде көрсетілмесе, шарт — <=50. Қосыңыз селекторлық бейне байланысты батырмасын And, егер керек болса, орындалған шарттардың екеуі де, немесе түймесін Or, егер жеткілікті орындады шарттарының бірі сүзу. Әдепкі бірінші осы түймелерді пайдаланыңыз. Басыңыз, командалық батырмасы OK, содан кейін кестеде пайда ғана элементтері қанағаттандыратын құрама логикалық шарт. Бұл мысалда, егер қалдыру қосылған түймешігін And, экранда қалады элементтер тізімін, олардың мәні көрсетілген өріс орналасқан диапазонында 20-дан 50.
8.7. Сұрыптау тізімін.
Шақырыңыз директивасын Sort мәзірден Data. Диалогтық терезе ашылады осы директивалар. Тобында өріс Sort by осы терезені көрсету қажет критерийлері сұрыптау. Әдепкі бойынша бағдарлама ұсынады бірінші өріс мәндерінің бірі осы өріс өлшемі ретінде. Келесі жолдарда қосымша көрсетілсін маңызы бар, олар бойынша сортироваться элементтері бар бірдей маңызы бар алдыңғы өріс.
Бу селекторлық батырмалар Ascending және Descending орналасқан жанында әрбір өрісі жүргізуге мүмкіндік береді сұрыптау не өсуі, не кемуі). Басыңыз, командалық батырмасы OK, содан кейін Excel бағдарламасы орындайды сұрыптау тізіміне сәйкес көрсетілген өлшемдер.
9. ДЕРЕКТЕРДІ ТАЛДАУ
Талдау үшін үлкен тізімдер деректерді Excel бағдарламасында көзделген арнайы құралдар.
Астында талдау деректер мұнда түсініледі әдістері, мүмкіндік береді жақсы түсіну тенденциялары мен заңдылықтары, оларға бағынады кестелік деректер. Тірек кестелер (Pivot Table) енгізілген бесінші нұсқасын Excel бағдарламасының арналған арақатынасын талдау деректері арасындағы тізімінде. Тірек кестелер құрылады көмегімен Конструктор-кестелер төрт адым. Құрылымын тірек кестелер оңай өзгертуге интерактивті режимде жылжыту арқылы атауларының деректер өрістерінің бір бөлігін кестенің басқа.
Сонымен, тірек кестелер, Excel бағдарламасында бар және басқа да талдау әдістері деректер жиынтығы. Өте пайдалы болып табылады директивасы іздеу теңдеулерді шешу, ол бойынша берілген мәндер өріс табады да бар қанағаттандыратын белгілі бір ара-қатынастар.
Директивасына PivotTable мәзірден Data тілқатысу терезесін Конструктор тірек кестелер. Бұл терезеде төрт қадамды салу керек тірек кесте.
Бірінші қадамда жөн көзі түскен. Егер бастапқы деректер тізімінде болса, онда басыңыз селекторлық батырмасы Microsoft Excel List or Database және келесі қадамға өтіңіз көмегімен командалық түймелер Next.
Екінші қадамда қажет область жұмыс парағы орналасқан. Әдепкі бойынша бағдарлама ұсынады тізімі орналасқан белсенді жұмыс парағында. Мұнда көрсетуге болады тек тізімнің бір бөлігі, егер құру үшін тірек кестелер қалған бөлігі қажет емес. Басыңыз, командалық батырмасы Next өту үшін келесі қадамға.
Екінші қадамда қажет область жұмыс парағы орналасқан. Әдепкі бойынша бағдарлама ұсынады тізімі орналасқан белсенді жұмыс парағында. Мұнда көрсетуге болады тек тізімнің бір бөлігі, егер құру үшін тірек кестелер қалған бөлігі қажет емес. Басыңыз, командалық батырмасы Next өту үшін келесі қадамға.
Үшінші қадамда қойылады құрылымы (Layout) тірек кестелер. Оң жақтағы өрісте орналасқан атауы өрістер тізімін, орташа ұсыну құрылымының тірек кестелер. Бұл өріс қосылады өріс атауларының жолдарының, өріс атаулары баған өрісі. Қою үшін кестенің құрылымын, сүйреп апару керек тінтуір атауы өрістер тізімінің тиісті өріс кестелер. Құру кезінде тірек кестелер келесі ережелерді сақтаңыз. Атауы өрістердің мәндері бойынша онда өткізіледі деректерді талдау, отбуксируйте өрісінде деректер Data. Өріс атауларының жолдарының Row және өріс атауларының баған Column жылжытыңыз атауы өрістердің мәндері бойынша олардың жіктеледі (разбиваются) деректер. Содан кейін басыңыз командалық батырмасы Next өту үшін келесі қадамға.
Төртінші қадамда орнатуға болады кейбір опциялар құру үшін кестелер. Енгізу өрісіне Pivot Table Starting Cell мекен-жайы көрсетіледі басталатын құру кестелер (сол жақ жоғарғы бұрышы). Енгізу өрісіне Pivot Table Name көрсетуге болады кесте атауы. Әдепкі бойынша бағдарлама пайдаланады атауы PivotTable1 кейіннен ұлғайта отырып, нөмірлері кестелер. Егер қосу бақылау индикаторлары Grand Totals for Columns және Grand Totals for Rows, онда әр жолда, әр бағанда тірек кестелер болады вычисляться жалпы сомасы. Бақылау индикатор Save Data With Table Layout қызмет етеді сақтау үшін тірек кестелер берілген құрылымы. Қосу бақылау индикатор AutoFormat Table мүмкіндік береді автоматты түрде сформатировать тірек кесте. Жабылғаннан кейін тілқатысу терезесін Конструктор командалық түйме Finish бағдарламасы Excel орналастырады тірек-кестені көрсетілген позиция.
Арасында тірек-кестемен және бастапқы тізімімен пайда болады статикалық байланыс, т. е. байланыс, ол бар кезде, кестелер құру. Деректер өзгерген кезде тізімінде тірек-кесте өзгере қоймайды. Сәйкес келтіру үшін мазмұнды кестелер мен мазмұн тізімін, директивасын шақыру керек Refresh Data мәзірден Data.
9.2. Редакциялау тірек кестелер.
Атауы өріс, олар бойынша жіктеледі деректерді жылжытуға болады тышқанның көмегімен өзгерту үшін кестенің құрылымын. Егер тірек-кестені қосу үшін жаңа өріс, онда шақырыңыз директивасын PivotTable мәзірден Data немесе басыңыз пиктограмме Конструктор кестелерді тірек (Pivot) панельдер. Осыдан кейін пайда болады үшінші терезесі Конструктор тірек кестелер, онда өзгертуге болады орналастыруға өрістердің мәндерін кестеде көрсетілген. Қадағалаңыз шақыру кезінде осы директивасының көрсеткіші ұяшықтар облыс ішіндегі кестелер, олай болмаған жағдайда Конструктор бастайды құру жаңа кестені.
9.3. Табу мәндері.
Кейде алдын-ала белгілі болса, қандай болуы тиіс есептеулер нәтижесі кейбір функциялары, бірақ белгісіз, қандай мағынада сапасын қайта қарастыруды сұрайды ол қол жеткізіледі.
Болжаймыз, не біз табу керек максималды несие сомасын, оны беруге болады үш жылдың проценттік ставка, егер клиент дайын қайтаруға 2000$ ай сайын.
Excel бағдарламасында PMT функциясы бар, ол мәндері бойынша несие сомасы кезеңі және пайыздық вычисляет шамасын ай сайынғы жарна несиені өтеу үшін. Бізге шешуге кері тапсырманы кезде, алдын ала белгілі шамасы ай сайын қайтарылатын сомасын және табу керек сомасында кредит. Осы міндеттерді шешу үшін шақырыңыз директивасын Goal Seek мәзірден Tools.
Диалогтық терезе ашылады осы директивалар. Енгізу өрісіне Set Cell: бұл терезені көрсетіңіз ұяшықтың мекен-жайы, орналасқан алдын ала белгіленген мәні бар функциялары (біздің жағдайда бұл ұяшық орналасқан PMT функциясы). Енгізу өрісіне To Value көрсетіңіз мәні, функциялары, ол біздің жағдайда сол сияқты 2000$. Енгізу өрісіне By changing Cell көрсетіңіз ұяшықтың мекен-жайы, бағдарлама алады таңдау керегін мәні қанағаттандыратын берілген шарттары. Біздің жағдайда, бұл жерде көрсету керек ұяшық мекен-онда мен мәні несие сомасы. Бітіріп орнату алаңдарын, басыңыз командалық батырмасы OK.
Таңдау арқылы мәндерді көрсетілген ұяшықта бағдарламасы Excel тырысады барынша жақындату берілген нысаналы мәні функциялары. Нәтиже пайда болады тілқатысу терезесінде. Егер Сізді қанағаттандырады арасындағы алшақтық найденным және нысаналы мәні болса, онда тілқатысу терезесін жабыңыз рет басу арқылы батырмасы бойынша OK, содан кейін табылған мәні пайда болады-кестеде көрсетілген. Әйтпесе басыңыз командалық батырмасы Cancel үшін бермеуге мәні кесте.
10. ДЕРЕКТЕР БАЗАСЫН
Жеткізілім Excel 5.0 кіреді өңдеу бағдарламасы сыртқы деректер базасын MS Query.
Бағдарлама Query (Сұраныс) жұмыс істей алады мәтіндік файлдармен және деректермен дайындалған бағдарламалармен деректер базасын басқару жүйелері: Ms Access, dBASE, FoxPro, Oracle, Paradox, SQL Server. Деректер жиынтығы, хранящийся дискідегі форматында, бірі жоғарыда аталған деректер базаларын боламыз деп атауға сыртқы деректер базасы.
Егер жұмыс барысында кестені Excel бағдарламасында қажеттілігі жүгінуге сыртқы деректер базасында, керек бағдарламаны Query. Бұл мүмкіндік береді импорттау деректер базасын өңдеуге және оларды қарапайым кестелік деректерді Excel бағдарламасында. Кейбір жағдайларда сыртқы деректерді өңдеуге болады тікелей бағдарламасына Query.
10.1. Бағдарламаны іске қосу өңдеу деректер.
Шақырыңыз Менеджер кеңейту директивасына Add-Ins мәзірден Tools. Диалогтық терезе Менеджері. Ол таңдау опциялар тізімін кеңейту, қосылады және ажыратылады нұқумен бойынша тиісті опциональной батырмасы орналасқан атының алдына кеңейту.
Тізім бойынша опциялар болады жылжуға сызғыш арқылы жылжу. Табыңыз тізімінде мына MS Query Add-In басыңыз батырмасы бойынша осы жолда, оған пайда болды крест. Содан кейін, тілқатысу терезесін жабыңыз нұқумен бойынша командалық батырмасы OK.
Енді үңіліңіз мәзір Data. Төменгі бөлігінде, бұл мәзір пайда болуы тиіс директивасы Get External Data арқылы іске қосуға болады бағдарлама Query.
10.2. Қабық бағдарламасын Query.
Терезе Query құрамында көптеген элементтер үшін ортақ болып табылады барлық бағдарламалар Windows ортасында. Экранның жоғарғы жағында орналасқан, тақырып жолы с панельдегі ұлғайту және азайту мөлшерін терезелер. Оның астында орналасқан-жолы, мәзір элементтері мәзір, құрамында директивасының жұмыс сыртқы дерекқор.
Жолының астында меню орналасқан жол пиктографического мәзір (пиктографическая панелі) орналасқан пиктограммалар шақыру үшін ең жиі қолданылатын директивалар. Егер орнату тінтуір пиктограммаға статусной жолында пайда болады іс-қимылдары, ол байланысты, осы пиктограммой.
Кейін файлды жүктеу деректер базасын астында пиктографической панелі пайда болып, аты бұл файлға тізіммен бірге атауларының алаңдарын онда қамтылған деректер. Үлкен алаң терезенің төменгі бөлігінде бөлінеді орналастыру үшін деректер базасын. Сызғыштар айналдыру орналасқан терезесінің оң жақ бөлігінде мүмкіндік береді жылжуға ішіндегі деректер жиынтығы.
Терезенің төменгі жағында сол жақта орналасқан өріс нөмірі бар деректерді жазу, ол қазіргі уақытта өңделеді. Бағыттамалар, өрістің мүмкіндік береді көшу келесі немесе алдыңғы жазба. Таңдау үшін көрсеткілерді пайдаланыңыз тік штрих ауысуға болады басына немесе соңына, деректер жиынтығы. «Статусную жолына орналасқан терезенің төменгі бөлігінде шығарылады орындау барысы туралы ақпарат командалар мен жай-күйі.
10.3. Тиеу сыртқы деректер жиынтығы.
Бағдарлама іске қосылғаннан кейін Query пайда болады тілқатысу терезесі Select Data Source, онда мыналар тізімі қол жетімді деректер базалар түрлерінің. Тармағын таңдаңыз қалаған түрін нұқыңыз бойынша командалық батырмасы Use. Диалогтық терезе ашылады Add Tables, онда таңдап, файлды шерту бойынша командалық батырмасы Add. Терезесінде салынуға тиіс атауы-осы файлды тізіммен бірге атауларының өрістер. Егер қажет болса, жүктеу тағы бір файл, онда басыңыз, оны қайтадан Add батырмасын пайдаланыңыз. Кейін барлық қажетті файлдарды жүктелетін болады, тілқатысу терезесін жабыңыз рет басу арқылы батырмасы бойынша Close.
Егер қажетті түрі деректер жоқ тілқатысу терезесіндегі Select Data Source түймешігін басыңыз, онда командалық батырмасы Other. Диалогтық терезесі ODBC Data Sources. Бұл жерде басу арқылы командалық батырмасы New мен тілқатысу терезесінде қосу драйверлер үшін деректер қорының басқа түрдегі, мысалы, Microsoft Access. Бұл терезені жабыңыз нұқумен бойынша батырмасы OK. Пайда келесі диалогтық терезе ODBC Microsoft Access Setup; мұнда басыңыз командалық батырмасы Select Database және тілқатысу терезесінде көрсетіңіз директорию дискіде орналасқан бұл деректер базасы, және аты файлдың қажетті деректер жиынтығы. Жабыңыз да, барлық басқа тілқатысу терезелері нұқумен батырмасын БАСЫҢЫЗ, содан кейін таңдалған деректер жиынтығы терезесінде көрсетіледі, ал тиісті түрі деректер болады тізіміне қол жетімді деректер базалар түрлерінің.
Жабылғаннан кейін барлық диалогтық терезелер, терезенің жоғарғы бөлігіндегі бағдарламасы Query тізімі пайда болады, ол құрамында аты жүктелген файлдың атауы мен өрістердің деректер. Егер uploaded бірнеше файл болса, онда олардың әрқайсысына сәйкес жеке тізімі. Жолда тақырыпты терезе орналасады атауы деректер базасын.
Терезенің төменгі бөлігінде пайда болады бос «кімге» өрісі көрсеткі — өрісі тізімінің. Кейін нұқу бойынша бағыттама өрісінде тізімнің тізімі пайда болады атаулары, деректер өрістерінің барлық жүктелген файлдар. Егер н ± сқаушыны бір атауларының деректер өрістерінің болса, өріс тізімі тізімі пайда болады мәндері таңдалған өрістер, ал өрістердің атаулар тізімін ауыса өрісіне тізімін көрсеткі, оң жағында пайда болады. Бұл өріс, сондай-ақ тізімін ашу мәнінің басқа өріс деректерінің және т. б. Осылайша қалыптасады бағаналар, кестелер, оны одан әрі өңдеуге болады бағдарламасына Excel, сол арқылы қойылады құрылымы жазба мәліметтер жиынтығын қамтитын, таңдалған мәндері өріс. Бұл кесте болуы мүмкін маңызы бар барлық өрістердің қамтылған бастапқы деректер. Сондықтан, процесс өрістету мәндерін өрістердің кез-келген уақытта тоқтатуға болады.
Үшін сұрыптау алынған деректер жиынтығы басыңыз 10-шы немесе 11-ші пиктограмме терезе бағдарламаның Query. Сұрыптау жүргізуге болады немесе өсуі бойынша, не кемуі бойынша мәндерден біраз өріс.
Мәзір Records ұсталуы директивасын қосу және алып тастау-бағандардағы деректерді, сондай-ақ директивасы сұрыптау.
Өту үшін белгілі бір деректерді жазу керек шақыруға бұл мәзірде директивасын Go To көрсету тілқатысу терезесінде жазбаның нөмірі, содан кейін бойынша шерту батырмасы OK.
Және Excel бағдарламасында, Query бар мәзір Format қамтылған директивасына түзету баған енін, биіктігін жолдар мен түрлері, шрифт.
10.4. Таңдау критерийлері.
Кезде деректер жиынтығы жүктеледі, және оның таңдау қажет бөлігі жазба. Басыңыз пиктограмме қосу/өшіру критерийлер (6-мен пиктографической панельдер), сол кезде орта бөлігінде терезе пайда болады өріс, онда қажет іріктеу деректер.
Енгізу үшін критерий керек н ± сқаушыны өріс өлшемін (бірінші жол), содан кейін пайда болады өріс тізімін көрсеткі. Басыңыз, осы бағыттама тізімін ашу үшін, өріс. Таңдаңыз мұнда, мәндері бойынша жүргізілетін іріктеу.
Осыдан кейін келесі енгізу өрісі (екінші жол) көрсетіңіз мәні осы өріс. Мәнді енгізу үшін өрісті екі рет шертіңіз тінтуір бойынша екінші жолға тілқатысу терезесін Edit Criteria. Өріс тізімі Operator таңдаңыз логикалық оператор деректерді салыстыру («тең», «тең емес» және т. б.). Нұқумен бойынша командалық батырмасы Values тілқатысу терезесін Select Value[s] барлық мәндерімен берілген өріс. Таңдаңыз мұнда қажеттінің мәні мен терезесін жабыңыз түймесімен БАСЫҢЫЗ, содан кейін таңдалған мәні пайда болады өріске терезе Edit Criteria. Бұл терезе жабылады сондай-ақ, нұқумен бойынша батырмасы OK.
Осыдан кейін бағдарлама Query таңдайды барлық жазбалар бар алдын ала белгіленген мәні өріс, және расположит олардың терезенің төменгі бөлігінде. Соңында шақырыңыз директивасын Return Data to Microsoft Excel, аяқтайды бағдарламасын орындау Query береді қалыптастырылған кесте бағдарлама Excel одан әрі өңдеу үшін.
10.5. Комбинирленген сұрау.
Жүктеңіз бастапқы файл деректер базасын бағдарламасына Query. Басыңыз пиктограмме қосу/өшіру өлшемдерін (6 пиктограмма), сол кезде орта бөлігінде терезе пайда болады өріс өлшемдерін деректерді іріктеу. Енгізіңіз оған бірінші іріктеу әдісімен, ол алдыңғы бөлімде сипатталған.
Көмегімен директивасының Add Criteria мәзірден Criteria тілқатысу терезесін осы директивалар. Басыңыз селекторлық батырмасы And егер іріктелетін жазбалар қанағаттандыруы тиіс екі өлшемдерге немесе батырмасы бойынша Or болса, жеткілікті орындау бір критерий. Кейін нұқу бойынша кішкентай сағат тілінің бағытымен өріс Field ашылатын мәндер тізімі өріс, оның мәнін таңдаңыз өріс үшін екінші критерий. Келесі алаңда Operator ұқсас түрде тізімнен таңдаңыз логикалық оператор деректерді салыстыру («аз», «көп» және т. б.). Соңында, енгізу өрісіне Value керек мәні, сәйкес салыстыру жүргізіледі. Бұл қолмен немесе таңдап, тізімнен ашылатын командалық батырмасын Values. Орындағаннан кейін, барлық қондырғыларды басыңыз батырмасы бойынша Add. Қайталаңыз барлық қондырғылар үшін мынадай өлшемдер және қорытынды басыңыз батырмасы бойынша Close. Осыдан кейін бағдарлама Query іріктеп алады жазбаларын қанағаттандыратын күрделі құрама нәтижелер, орналастырады және оларды терезенің төменгі бөлігінде.
10.6. Деректермен алмасу сыртқы базасы.
Сыртқы деректер жиынтығы болады өңдеуге немесе бағдарламасы Query не оны өңдеу бағдарламасына Excel.
Есте үшін өзгерістер, жүргізілген бағдарламасында Query, ең алдымен box опциясын Allow Editing мәзірінде Records. Содан кейін басыңыз кез келген өріс ішіндегі деректерді жазу және сіз бастауға редакциялау. Барлық жүргізілген өзгерістер болады жазылуы бастапқы деректер файлы, т. е. болса динамикалық байланыс.
Excel бағдарламасында сыртқы деректер жиынтығы редакциялауға болады ретінде кез келген басқа кесте. Атап айтқанда, түзетуге баған енін және биіктігін жолдарының және қолданатын кез келген рәсім пішімдеу. Бірақ, бұл ескеру керек, бұл барлық жүргізілген өзгерістер етпейді ешқандай әсерін бастапқы сыртқы деректер файлы, т. е. бұл жағдайда туралы әңгіме статикалық нысан ақпараттық байланыс.
11. EXCEL БАҒДАРЛАМАСЫН КОНФИГУРАЦИЯЛАУ
Бағдарлама Excel-де реттеуге болады жеке сұраныстарына өте пайдаланушылардың кең ауқымы. Әрбір қолданушы Excel бағдарламасын белгілеп алып, шеңбер ең жиі пайдаланылатын функцияларды, мүмкін жұмысты ұйымдастыру, олармен неғұрлым ыңғайлы үшін қажет. Екінші жағынан, функциялар, олар ешқашан пайдаланылады, жалпы алып келген конфигурациялы үнемдеу үшін ресурстар компьютер және арттыру тиімділігі өңдеу.
11.1. Құру пиктографического мәзір.
Назарыңды тінтуір кез келген ұстанымын негізгі панельдер пиктографического мәзірін басыңыз оң жақ батырмасын манипулятор. Ашылған мәзірден көмегімен директивасының Customize тілқатысу терезесін. Сол жақ алабында осы терезелер тізімі орналасқан санаттағы пиктограммных түймелерді пайдаланыңыз. Таңдаңыз Сіз санатына, сол кезде оң Buttons пайда барлық пиктограммные түймелері бұл санатқа жататын. Кейін нұқу Сізді қызықтыратын батырмасы төменгі жолында пайда болады қысқаша сипаттамасы директивасының байланысты, осы түймесімен.
Анықтаңыз, қандай пиктограммные түймелер Сіз қосу, жаңа пиктографическую панелі. Таңдаңыз пиктограммную батырмасын басыңыз және буксируйте оны түртіп, ұстап тұрып, тінтуірдің сол жақ батырмасын беріледі желіден ажырату сақталған, тараптың еркін ұстанымын жұмыс парағында. Қалай ғана түймешігі тінтуірдің болады шығарды, пиктограмма пайда болады жұмыс парағында. Қайталаңыз, бұл процесс емес, таңдалған барлық қажетті пиктограммные кнопкалар. Әрбір жаңа пиктограммасына орналастырған жөн жанында алдыңғы. Осылайша қалыптасқан жаңа пиктографическая панелі.
Барлық пиктограммалар таңдалып алынады, басыңыз командалық батырмасы Close тілқатысу терезесін жабу үшін. Осыдан кейін тапсырыс беру панелі пайда болады жұмыс парағында. Пайдалана отырып, тышқан, жылжытыңыз панелі Сізге ыңғайлы орын жұмыс парағында не зафиксируйте оның жоғарғы бөлігінде терезе астында негізгі пиктографической панелімен.
11.2. Өзгерген түрінің негізгі терезе.
Шақырыңыз директивасын Options мәзірден Tools. Диалогтық терезе ашылады, жоғарғы алаң, оның параметрін таңдаңыз View. Сол кезде сол жақ өріс Show пайда төрт бақылау индикаторы (опциональные түймелер) анықтайтын сыртқы түрі, негізгі терезе.
Егер бақылаушы индикатор қосулы болса, оның жанында орналасқан крест. Әдетте алғашқы екі индикатор болып табылады енгізілген, өйткені әдепкі экранда наборная жолы (Formula Bar) және статусная жолы (Status Bar). Бұл жолдар болады тастауға экраннан выключив сәйкес келетін индикаторлары. Екі басқа батырмалар қызмет етеді үшін қосу/өшіру пікір (Note Indicator) және ақпараттық терезе (Info Window). Ақпараттық терезеде көруге болады мекен-жайы белсенді ұяшық формуланы, ол қамтиды, және пікірлер. Егер ақпараттық терезеде бар пікір туралы мазмұны ұяшықтар болса, қосу индикаторы комментариев жоғарғы оң жақ бұрышында белсенді ұяшық пайда болады кішкентай қызыл нүкте.
Арттыру үшін жұмыс аймағына экранда опциясын қосу керек Full Screen мәзірден View орналасқан жолында негізгі мәзір. Осыдан кейін экраннан жоғалады наборная жол, пиктографическая панелі және статусная жолы; тек пиктограммная батырмасы Full. Көмегімен осы батырманы жылдам қалпына келтіру стандартты түрі негізгі терезе.
11.3. Түрін өзгерту жұмыс парағының.
Шақырыңыз директивасын Options мәзірден Tools, сонда диалогтық терезе ашылады, жоғарғы алаң, оның параметрін таңдаңыз View. Орташа өріс Windows Options пайда болады бірқатар бақылау индикаторларының жай-күйі анықтайды ұсыну нысанын, жұмыс парағы.
Егер қосу индикаторы Automatic Page Break болса, онда жұмыс парағында пайда болады жіңішке сызық көрсететін шекарасы баспа беттері, ол қолыңыздан шығарған кезде кестенің басып шығару кезінде берілген параметрлерде пішімдеу. Көрсеткішінің көмегімен Formulas қосуға болады мәтіндік режим орнына көріну мәндерін ұяшықтарда бейнеленетін болады формулалар.
Бақылау индикатор Gridlines ж / е желісі координаталық тордың көрінетін немесе невидимыми. Сонымен қатар, мұнда бейнеленуін басқаруға болады тақырыптарын жолдар немесе бағандар (Row & Column Headers), нөлдік мәндер кестеде (Zero Values), көлденең (Horizontal Scroll Bar) және тік (Vertical Scroll Bar) айналдыру сызғыштарын, атауларды жұмыс парақтарын (Sheet Tabs). Орындап, орнату, тілқатысу терезесін жабыңыз нұқумен бойынша батырмасы OK. Түрі жұмыс парағының сәйкес көрсетілген жағдай бақылау индикаторларының.
11.4. Орнату стандартты қаріп.
Шақырыңыз директивасын Options мәзірден Tools. Жоғарғы бөлігінде ашылған диалогтық терезе параметрін таңдаңыз General. Сонда орта есеппен алаң Standard Font: пайда атауы қаріп, ол бағдарлама пайдаланады әдепкі. Басыңыз бағыттама бойынша орналасқан, өрістің, сонда тізім ашылады, барлық қол жетімді түрлері, шрифт. Сызғыш арқылы жылжу көруге болады тізім. Автоматында атауы бойынша ыңғайлы Сізге қаріп, сонда бұл атау пайда жолында Standard Font:. Енді әдепкі бойынша пайдаланылатын болады таңдалған шрифт, бірақ стандартты, ол болады ғана кейін қайта іске қосу Excel бағдарламасын, бұл туралы ол хабарлайды тілқатысу терезесін жапқанда, Options.
Оң жағында өріс Standard Font: орналасқан өріс тізімдерін үшін шрифт мөлшерін (Size). Әдетте пайдаланылатын қаріп өлшеммен 10 пунктқа, бірақ орнатуға болады кез келген қол жетімді мөлшерін, шрифт. Ескеру қажет, бұл үшін мәтіннің жинаған аса ірі шрифтпен, қажет ұяшықты үлкенірек. Бұл нашарлауына әкеп соғуы мүмкін қабылдау үлкен кестелер.
Басқа орнату қаріп, бұл терезеде өзгертуге болады стандартты директорию. Әдепкі бағдарлама ретінде стандартты пайдаланады директорию, онда ол инсталлирована (c:excel бірақ жолында Default File Location: көрсетуге болады кез келген басқа директорию.
11.5. Орнату ұлттық параметрлерін.
Шақырыңыз директивасын Options мәзірден Tools және жоғарғы бөлігінде ашылған диалогтық терезе параметрін таңдаңыз General Module. Сол кезде терезенің төменгі жағында пайда болады тобы алаңдарын International, орнатуға болады ұлттық параметрлері. Әдетте, при инсталляции белгіленеді параметрлері қабылданған Америкада және Англияда (English/USA). Бұл параметрлер болды іс жүзінде халықаралық. Атап айтқанда, бұл бөлгіш тізімінде (List Separator), ретінде пайдаланылады, үтір, өйткені дәл осы символ қолданылады Excel бағдарламасында бөлу үшін дәлелдер функциялары.
Басыңыз кішкентай сағат тілінің бағытымен, ол өріс Language/Country:. Тізімі ашылады елдердің ұлттық параметрлерін анықтауға болады Excel бағдарламасында. Таңдау кезінде нақты елдің төменгі жолында пайда болады параметрлері олар пайдаланылады. Егер Сіздің ел тізімде жоқ болса, онда Сіз орнатуға ұлттық параметрлері арқылы опциялар International бағдарламасында параметрлер (Control Panel) қоршаған ортаны Windows. Назар аударыңыз: Германия мен Ресей үтір ретінде пайдаланылады ондық белгіге, отделяющего бүтін бөлігін санының бөлшекті, сондықтан ретінде бөлгіш дәлелдер функциялары қолдануға тура келеді, басқа символ, атап айтқанда, нүкте мен үтір. Орындағаннан кейін, барлық қондырғылардың терезесін жабыңыз нұқумен бойынша командалық батырмасы OK.
11.6. Өзгерту гүл.
Өріс тізімі Copy Colors from орналасқан файлдар тізімі, олардың импорттауға болады түс палитрасы. Өзгерту үшін қандай түсі түймешігін басыңыз алдымен тиісті цветному квадрату, содан кейін командалық Modify батырмасы. Тілқатысу терезесінде Color Picker жылжытыңыз тінтуір маркер түрлі-түсті боялады. Жолдарда Реңк:, Sat және Lum: өзгертуге болады, тиісінше, түсі, қанықтығы мен жарықтығын түсті. Төменгі сол жақ өрісте көру көруге болады түс өңін, яғни осы іс-әрекеттер.
11.7. Автоматты түрде жүктеу.
Делік кейбір версия Сіздің құжат құрылған және жүктелген. Шақырыңыз директивасын Save As мәзірден File сақтаңыз өз құжатты поддиректории XLSTART бастапқы директорияның бағдарламасы Excel. Әрбір іске қосу Excel бағдарламасы автоматты түрде жүктейді барлық файлдар, олар осы поддиректории.
Басқа тәсіл байланысты таңдау опциялар General тілқатысу терезесінде директивасының Tools Options. Төменгі жолында Alternate Startup File Location: атын көрсетуге болады директории, қайда құжаттар.
Сонымен қатар, аты тиелетін файл ретінде бастапқы параметр. Бұл үшін өту бағдарламасының Менеджері (Program Manager) қоршаған ортаны Windows. Онда ашу керек тобын Microsoft Office бағдарламалар және промаркировать пиктограммасына бағдарламасы Excel. Содан кейін шақыру директивасын Properties мәзірден File. Сонда диалогтық терезе, енгізу өрісі, оның Command Line қазірдің өзінде болады аты бағдарламасын Excel. Енгізіңіз бұл өріс бос орын көрсетіңіз директорию және аты Сіздің жұмыс құжаты. Содан кейін, тілқатысу терезесін жауып, нұқумен бойынша батырмасы OK. Енді » бағдарламасында Excel автоматты түрде жүктелуі Сіздің құжат. Құжат устареет және оның қажет емес артық жүктеу, бұл бастапқы параметр болады осылайша жоюға болады.
11.8. Кесте үлгілері.
Жасаңыз қолмен кестесін орындаңыз онда барлық қажетті рәсімдерді пішімдеу. Құрыңыз, ол үшін типтік диаграммалар, егер олар кейіннен пайдаланылатын болады.
Шақырыңыз директивасын Save As мәзірден File. Тілқатысу терезесінде атын көрсетіңіз үлгі құжатты таңдаңыз директорию, ол сақталатын болады. Содан кейін басыңыз бағыттама жолында Save File As Type:, ашылған тізімнен элементті таңдаңыз Template. Терезесін жабыңыз нұқумен бойынша командалық батырмасы OK.
Бұл құжат алады кеңейту .XLT, ол шаблондар беріледі. Одан әрі оны жүктеуге болады және кез келген басқа файл, бірақ бұл жағдайда ашылады емес, өзі үлгі болып, ал оның көшірмесі, мүмкіндік береді бірнеше рет пайдалануға бастапқы үлгіні құру кезінде басқа да кестелер.
Үшін түрлендіру ең үлгіні шақырыңыз Open директивасын мәзірден File. Кейін үлгісін таңдау түймешігін басып, [Shift] және басыңыз батырмасы OK. Кейін редактирования сақтаңыз үлгісі қарапайым түрде.
12. VISUAL BASIC
Версиясынан бастап 5.0 бағдарламасын Excel енгізілген арнайы программалау тілі, ол атауын алды Visual Basic for Applications (VBA).
Кіріспе жеткілікті қуатты программалау тілі Excel-де ж / е осы бағдарламалық платформа өте тартымды үшін мамандар әзірлеумен айналысатын арнайы мамандандырылған қолданбалы жүйелер.
Әзірлеу, бағдарламалау тілі VBA, встраиваемого қолданбалы жүйелер, стратегиялық бағыттарының бірі болып табылады компания Microsoft. Бұл тіл қазірдің өзінде кіріккен мұндай бағдарламалар, Word for Windows, Power Point және басқа да бірқатар. VBA құруға мүмкіндік береді бағдарламалық модульдер, мәзірлер, диалогтық терезелері және басқа да ресурстарды Windows ортасында. Осының арқасында тілінен пайда мүмкіндігін едәуір кеңейтуге жинағы функциялар Excel, сондай-ақ жасауға функциялары, мәні тәуелді болатын кейбір жағдайлар мен оқиғалар. Негізінен, болады толық перепрограммировать барлық функциялар Excel бағдарламасының, егер бұл қажеттігі пайда болды.
12.1. Бағдарламалау кестелік функциялар.
Жасау үшін жеке жұмыс парағын үшін бағдарламалық модуль басыңыз пиктограмме Insert Module бірі пиктографического мәзірі Visual Basic (1-ші пиктограмма) немесе шақырыңыз директивасын Module мәзірден Insert Macro. Содан кейін жаңа жұмыс парағы «Modele1». Бағдарламалық модульде керек сипаттау функциясын тілінде VBA. Терезесінде бағдарламалық модулінің жұмыс істеуге болады, қалай терезесінде шағын мәтіндік редактор, бірақ, бұл есте сақтау қажет, Сіз мәтін жазыңыздар. Сипаттамасы функциялары басталуы тиіс оператор Function, олар бос орын арқылы жүреді атауы функциялары және оның дәлелдері жасалған жақшалар бөлінген запятыми. Одан кейін дұрыс мәтін бағдарламалық кодты функциялары, ал аяқталуы тиіс сипаттамасы болуы тиіс оператор End Function.
Егер мәтінде бағдарламалық кодты аты анықталатын функциялар болады сол жақ бөлігін меншіктеу операторының (таңбаланатын белгісімен тең) болса, онда берілген мәні және нәтижесі есептеу функциялары берілген аргументах. Мысал ретінде қарастыруға болады функциясын, ол вычисляет қосылған құн салығы.
Function NDS(Value)
NDS=Value*0.15
End Function
12.2. Ендірілген функциялар.
Басыңыз 3-ші пиктограмме Object Browser бірі пиктографического мәзір VBA немесе шақырыңыз аттас директивасын мәзірден View.
Анықталған функцияларды, пайдаланушы қарайды Excel бағдарламасында дербес объектілері. Өріс тізімі Methods/Properties: болады аты жаңа функциялары. Автоматында алдымен атын, содан кейін командалық батырмасы Options, сонда диалогтық терезе ашылады Macro Options. Жолында Description: енгізіңіз анықтаушы мәтін, ол кейінірек пайдаланылатын болады Конструктор функциялар. Тізімінде Function Category категорияны көрсетіңіз, Сіз жазуға өз функциясын. Мысалы, функциясын, вычисляющую қосылған құн салығы жөн орналастыру санатына Financial. Одан әрі Конструктор функцияларын поместит Сіздің функцияны көрсеткен санатты. Терезесін жабыңыз Macro Options нұқумен бойынша командалық батырмасы OK, ал терезе Object Browser батырмасын Close.
12.3. Қолдану функцияларын.
Өтіңіз жұмыс парағы болады, онда орналасқан кесте. Жылжытыңыз көрсеткіші ұяшықтан ұяшыққа, онда болады формула енгізіңіз, оған теңдік белгісі. Содан кейін басыңыз 14-ші пиктограмме Конструктор функциялардың негізгі пиктографической панельдер.
Пайда болады тілқатысу терезесі Конструктор функциялар. Бірінші қадамда санатын таңдаңыз Financial және оң табыңыз өз функциясын NDS. Басыңыз атауы бойынша осы функцияларды, содан кейін келесі қадамға өтіңіз түймешігін басып, командалық батырмасы Next.
Ашылады екінші тілқатысу терезесін Конструктор функциялар. Мұнда көруге болады Сіздің түсіндірме функциясы, ол енгізілді бұрын терезесінде макроопций. Көрсетіңіз жалғыз аргумент үшін осы функцияны Value теңшелімдер терезесін Конструктор рет басу арқылы батырмасы бойынша Finish.
Кестеде пайда болады мәні құрайтын 15% шамасын сапасын қайта қарастыруды сұрайды. Кестеде осы функциясы жұмыс істеуге болады қалай қарапайым функциясы Excel бағдарламасының.
Excel электрондық кесте құралдарымен мәліметтерді өңдеу
Кестелік құрылымдықұжаттармен жұмыс істеуге арналған кең таралған құралдардың бірі Microsoft Excel болып табылады. Ол сандық мәліметтермен жұмыс істеу үшін негізделген. Бұл тарауда біз Microsoft Office 2000 программасының құрамына кіретін Microsoft Excel 2000 электрондық кестенің алғашқы ұғымдарымен және жұмыс істеу тәсілдерімен танысамыз. Excel жай ғана программа емес, оны көптеген математкалық амалдрды, күрделі есептерді жеңілдету үшін пайдалануға болады. Ол кестедегі мәліметтердің негізінде түрлі-түсті диаграмммалар тұрғызып, жүргізуді қамтамасыз ете алады. Excel мүмкіндігінің көпжақтылығы тек экономика саласында ғана емес, ғылыми зерттеу, әкімшілік жұмыстарында да кеңінен қолданылады.
Excel даярлайтын құжат Жұмыс кітабы деп аталады. Жұмыс кітабы жұмыс парағынан тұрады. Жұмыс парағының құрылымы кестенің құрылымындай және ол бір немесе бірнеше кестені қамтиды. Әрбір парақтың аты төменгі жағында орналасқан таңбашада көрініп тұрады. Осы таңбашаның көмегімен кітапты парақтауға болады. Таңбашаны тышқаннның батырмасын екі рет басу арқылы өзгертуге болады. Әрбір жұмыс парағы жолар мен бағандардан тұрады. Бағандардың аты латын алфавитінің бас әріптерімен жазылады. Бір жұмыс парағы 256-ға дейін баған санын қамти алады. Бағандар А-дан Z әріптерінің комбинацияларымен белгіленеді, ал жолдар 1-ден бастап 65536-ға дейін нөмірленеді.
Бағандар мен жолдардың қиылысуы ұяшықтарды береді. Ол электрондық кестенің мәлімет енгізетін ең кіші элементі болып табылады. Әрбір ұяшықтың жол мен бағандардың белгіленуінен тұратын адресі болады. Мысалы: А9, D21, F5, G7, L16.
Әрқашанда ұяшықтардың біреуі ағымдық ұяшық болып есептеледі және жақтаумен ерекшеленіп тұрады. Осы жақтау кестелік меңзердің рөлін атқарады және тышқанның немесе басқару пернелердің көмегімен экранда жылжыта аламыз. Мәліметтерді енгізу, пішіндеу және басқада іс-әрекеттер осы ағымдағы осы ұяшықта жүзеге асырылады. Бірнеше ұяшықтар тобын ұяшықтар ауқымы деп атаймыз. Ауқымдар тік төртбұрыш қалыпты болады. Оларды былай белгілейді: A7: E25. Мұндағы А7 – тік төртбұрыштың сол жақ жоғарағы, ал Е25 – оң жақ төменгі бұрыштары.
Мәліметтер типі. Кестенің ұяшықтарына мәліметтердің келесі үш типінің біреуін ғана енгізе аламыз. Ол мынадай типтер:
• Сан
• Формула
• Мәтін
Енгізілетін мәліметтің сан немесе формула екенін оның алғашқы символына қарап анықтайды. Егер енгізілетін символдың біріншісі сан болса, онда оны сандық типке жатқызамыз. Егер біріншісі теңдік белгісі болса, формула деп қабылдайды. Егер бірінші символымыз әріп немесе апостроф болса, мәтін деп қабылдайды.
Мәліметтерді енгізу Enter пернесін басумен жүзеге асырылады. Енгізілген мәліметтерді енгізбей алып тастау үшін немесе ұяшықтың бастапқы мәндерін қалпына келтіру үшін esc пернсін басамыз немесе формулалар жолындағы Болдырмау (отмена) батырмасын шертеміз.
Excel-де енгізілген сандық мәліметтер автоматты түрде ұяшықтардың оң жақшетіне орналасады.
Сандық пішімде. Экономикалық есептерде санның үш түрлі пішімде жазылуы қолдананылады: кәдімгі сандық пішім, қаржылық және мерзімдік. Кәдімгі сандық пішім әр түрлі сандқ шамаларды жазуға арналған. Мысалы: қайсыбір тауардың санын, пайзын жас мөлшерін және т.б. Ақша сомасын енгізу қаржылық пішімде жүзеге асырылады. Уақыт мезгілін жазу үшін мерзімдік пішім пайдалынылады.
Мәтіндік пішім. Мәтіндік пішім мәтіндік жолдар мен цифрмен көрсетілген сандық емес мәліметтерді жазу үшін қолданады. Бұларға жататындар: регистрациялық нөмірлер, поштаның индексі, телефонның нөмірі.
Ағымдағы ұяшықтың немесе ерекшеленген ауқымдығы мәлдіметтердің пішімін өзгерту үшін Пішім > Ұяшықтар(Формат > Ячейки) командасын пайдаланады. Ашылған Ұяшықтарды пішімдеу (Формат ячеек) сұхбат терезесіндегі қыстырмалардан мәліметтердің жазылу пішімін таңдап алады. Сол терезеде мәтіннің бағытын көрсетіп, оны түзеу, қарпін өзгерту, символдардың жазлуын, фонның түсін, жақтаудың түрін анықтайтын параметірлерді енгізуге болады.
Excel програмысының кестесіндегі есептеулер формулалардың көмегімен жүзеге асырылады. Формулалар тұрақты сандардан, ұяшықтарға сілтеме мен Excel функцияларынан тұрады. Егер ұяшықтарға формулалар енгізілген болса, онда жұмыс парағында осы формуланың есептеу нәтижесі белгіленіп тұрады. Ұяшықтағы сандық нәтижені емес, оған енгізілген формуланы көру үшін сол ұяшықты ерекшеп алып, формулалар жолында бейнеленген жазуға көзсалу керек.
Ұяшықтарда адрес көрсетіледі оны ұяшықтарға сілтеме деп атаймыз. Есептеу нәтижесі формуладағы пайдалынылған ұяшықтарға тәуелді болады. Тәуелді ұяшықтағы мәндер бастапқы ұяшықтағы мәндердің өзгеруіне байланысты өзгеріп тұрады.
Ұяшықтарға сілтемені әр түрлі тәсілдермен беруге болады:
• біріншіден, ұяшықтың адресін қолмен теруге болады;
• екінші тәсілі қажетті ұяшыққа тышқанмен шерту арқылы ерекшелеп енгізуге болады.
Салыстырмалы сілтеме. Формулаларды бір ұяшықтан екіншісіне көшіргенде нәтиже қандай болатыны сілтеменің адрестеуіне тікелей тәуелді. Кәдімгі жағдайда формуладағы ұяшықтарға сілтеме салыстырмалы болып табылады. Бұл формулаларды бір ұяшықтан екінші ұяшыққа көшіргенде сілтеменің адресі автоматты түрде өзгереді деген сөз. Мысалы: В2 ұяшығында одан бір жол солға қарай және төмен орналасқан А3 ұяшығына сілтеме орналассын. Егер осы формула көшірлсе, онда сілтеменің салыстырмалы көрсеткіші сақталады. Мысалы: А9, D25, F5 салыстырмалы сілтеме болып табылады.
Абсолют сілтеме. Абсаолют адрестеу кезінде формула көшірілгенде сілтеменің адресі өзгермейді, сілтеме көрсетіп тұрған ұяшық тұрақтыы болып қалады. Формулаларды редактерлеу кезінде адрестеу әдісін өзгерту үшін ұяшықтың сілтемесін ерекшелеп алып F4 басу керек. Абсалют адрестелінген ұяшықтың нөмірінің алдына $ белгісін қояды. Мысалы: $А$16, $А9, А$7. Соңғы екі жағдайда ұяшық нөмірлерінің бірі абсолют, екіншісі салыстырмалы болып есептеледі, бұл аралас сілтеменің мысалдары.
Әдетте кестелер қайталатын, біртектес мәліметтен тұратындықтан, Excel программасының енгізуді автоматтандыратын құралдары бар. Оларға жататындар автотолтыру, формулалармен автотолтыру.
Автотолтыру. Мәтіндік мәліметтерді автоматтандыру үшін авто толтыру әдісін қолданады. Оны жұмыс парағының бір бағанына бірнеше рет қайталанатын мәтіндік жолды енгізгенде пайдаланады. Мәтінді енгізу кезінде программа оны жоғарғы жолдармен салыстырып, бірдей элементтер кездессе автоматты түрде толтырады.
Сандарды автолтыру. Сандармен жұмыс істеген кезде автолтыру әдісі пайдаланады. Ағымдығы ұяшықтың қоршауының төменгі бұрышында кішкентай қара түсті шаршы орналасқан. Оны толтыру маркері деп атайды. Тышқанның нұсқағышын сол маркерге алып барса, оның пішіні кішкентай крест тәрізді болып өзгереді. Сол кезде маркерді тік немесе көлденең тасымалдау арқылы автолтыру жүзеге асырылады.
Прогресия бойынша толтыру. Ол үшін Түзету > Толтыру > Прогрессия (Правка > Заполнить > Прогрессия) орындау керек. Ашылған прогрессия сұхбат терезесінде прогрессияның тегі, қадам мөлшері, шектік мәні таңдап алынады. ОК батырмасын басқаннан кейін Excel программасы берілген ережелер бойынша ұяшықтарды автоматты түрде толтырып береді.
Формулаларды автолтыру. Бұл амал сандарды автотолтыру сияқты жүзеге асырылады. Автоттолтыру кезінде формулалардың басқа ұяшықтарға сілтеменің ерекшеліктері ескеріледі: салыстырмалы сілтемелер сәйкесінше көшірменің салыстырмалы орналасуына байланысты өзгереді. Ал абсолют сілтемелер өзгермей сол қалпында қалады. Мысалы: үшінші С Бағанында мәні А және В бағандарының сәйкес ұяшықтардағы мәндерінің қосындысына тең формула есептелсін. С1 ұяшығында =A1+B1 формуласын енгіземіз, осы формаланы автотолтыру әдісімен үшінші бағанның барллық ұяшықтарына көшіреміз.
Автотолтыру кезіндегі сілтемелердің жаңару ережелері келесі кестеде көрсетілген:
Бастапқы ұяшықтардағы сілтеме Келесі ұяшықтағы сілтеме
Оңға толтыру кезінде Төмен толтыру кезінде
А1 (салыстырмалы) В1 А2
$А1 (бағана бойынша абсоллют) $А1 $А2
А$1 (жол бойынша абсолют) В$1 А$1
$А$1 (абсолют) $А$1 $А$1
Excel программасында стандарт функциялар тек формулаларда ғана қолданылады. Функцияны шақыру ішін формулада функцияның атын көрсету қажет. Функция егізілгеннен кейін жақшада оның параметрлері көрсетіледі. Параметр ретінде сан, ұяшықтар немесе басқа да бір өрнектер алынады.
Формулалар. Егер формулаларды Функцияларды өзгерту (Изменить функций) батырмасын басу арқылы немесе Кірістіру > Функция командасын жүзеге асыратын болса, онда формулалар жолының астында Функцялар шебері (Мастер функций) аты сұхбат терезе ашылады. Ал оның анелінде функциялар тізімі ашылады. Оның Категория бөлімінде ең соңғы пайдалынылған он функция және төменірек басқа функциялар бөлімі бейнеленеді.
Функция шеберін қолдану. Функция шеберінің Категория тізімінен қажетті функцияны категориясы бойынша таңдап алуға болады. Функциялар тізімінен берілген категория бойынша нақты функция алынады. ОК пернесін шерткеннен кейін, қажеттіфункцияның аты формулалар жолына енгізіледі. Ал мәтіндік меңзер сол функцияның параметрлері көрсетілген жақшалардың арасына орналасады.
Функцияның парамерлерін енгізу. Функияның параметрлерін енгізі кезінде формулалар терезесінің түрі өзгереді. Мұнда параметрлерді енгізуге арналған өріс бейнеленеді. Егер параметрдің аты жартылай майлы қаріппен көрсетілсе, онда бұл параметрді мүндетті түрде енгізу қажет. Ал егер параметрдің аты жәй қаріппен көрсетілетін болса, ол параметрді тастап кетуге болады. Формулалар терезесінің төменгі жағында функцияның қысқаша көшірмесі сиппатамасы мен параметірлерінің өзгеру аралықтары беріледі.
Қорытынды есептеулер. Шебердің көмегімен алынатын көптеген функциялардың көп бөлігі ғылыми есптеулерге арналған. Қаржымен байланысты есептерді орындауға арналған қаржы функциясы өз алдына бір категорияны құрайды. Экономикалық және бухгалтерлік есептеулерде негізінен қорытындылау функциялары қолданылады. Бұл функцияларға ортақ қасиет, олардың параметрлерінің тізіміне енетін параметрлер саны алдын-ала белгісіз болуы мүмкін, өйткені олар әр жағдайда әр қалай, ал нәтижесінде барлық параметрлерді сипаттайтын ортақбір сан алынады. Осы типтес нақты функциялар әр түрлі категорияларда орналасқан, соның ішінде көп бөлігі Математикалық және Статистикалық категорияларында орналасқан.
Қосындылау функциясы. Қортындылау функцияларының ішіндегі ең көп қолданылатыны қосындылау функциясы – СУММ. Стандартты аспаптар панелінде осы функцияда ғана жеке батырма бар – Автоқосынды (Автосумма) батырмасы. Автоматты түрде қосындылау ағымдағы ұяшықтың немесе сол жағындағы ауқымды қамтиды. Автоматты түрде таңдалынып алынған ауқымды қайтадан өзгертіп, функцияның қосымша параметрлерін беруге болады.
Қортындылау есептеулеріне арналған басқа функциялар Функцияларды өзгерту батырмасы немесе Функциялар шеңбері арқылы алынады. Бұл функциялардың қатарына ДИСП (дисперсия), МАКС (ауқымдағы ең үлкен сан), МИН (ауқымдағы ең кіші сан), СРЗНАЧ (ауқымдағы сандардың арифметикалық ортасы), СЧЕТ (ауқымдағы мәндері бар ұяшықтар саны) және т.б. жатады.
Көптеген экономикалық есптерді жеңілдету үшін функциялар қолданылады. Функциялар y = f(x) түрінде жазылады, мұндағы х – функцияның аргументі, ал у – функцияның мәні, f – функция.
Функцияларды қолдануға мысалы қарастырайық: С7 ұяшығында АВС(А7) + LOG(В7( формуласын есептейік). Мұндағы А7, В7 – ұяшықтарға салыстырмалы сілтемелер; АВС(А7) – А7 ұяшығындағы мәннің абсалютті шамасын есептейтін функция; LOG(В7) – В7ұяшығындағы мәннің логарифімін есептейтін функция.
Excel програмысында қолданылатын стандарт функциялар тізімі:
• SIN, COS, TAN – тригонометриялық функциялар;
• ASIN, ACOS, ATAN – кері тригонометриялық функциялар;
• МАКС, МИН, СРЗНАЧ – массивтерге қолданылатын функция;
• LN, LOG, LOG10 – натурал, жай ондық логарифмдер;
• КОРЕНЬ – кватрад он түбірді анықтайтын функция;
• ЕСЛИ, И, НЕ, ИЛИ, ЛОЖЬ – логикалық функциялар;
• ЗАМЕНИТЬ, НАЙТИ, КОДСИМВ, ЛЕВСИМВ, ПОВТОР- мәтіндік функциялар.
Бұл тізімді әрі қарай жалғастыра беруге болады, өйткені олардың саны өте көп.
Ұяшықтағы мәліметтерді қорғау. Excel програмасында бүкіл жұмысы кітабын кез-келген парақты немесе ұяшықты қайсыбір көлденең жағдайлардан, сақтап қоюға болады. Мәліметтерді қорғап қою оны өзгерістерден қорғау қасиетін алып тастағанға дейін сақталады. Әдетте жиі өзгермейтін мәліметтер ( есептеу формалары, кестенің тақырыптары, ұяшықтың аттары) ғана өзгертуден қорғалуы тиіс
Мәліметтерді қорғау екі бөліктен тұрады:
• өзгертілуге тиіс ұяшықтардың бұрынғы қорғау қасиеттері алынады;
• ағымдағы парақа немесе оның кейбір ауқымдарына қорғалу қасиеті енгізіледі.
Бұдан кейін тек қорғалу енгізілген ұяшықтар мен ауқымдарға ғана мәліметтер енгіземіз.
Ұяшықтардың қорғалу қасиетін енгізу. Қажетті ауқымды ерекшелеп алып, содан кейін Пішім > Ұяшықтар > Қорғау (Формат > Ячеики > Защита) командасын орындап, ашылған Ұяшықтарды пішімдеу (Формат ячеек) сұхбат терезесінің Қорғау (Защита) қсытырмасындағы жалаушыларды орнатамыз немесе алып тастаймыз.
Excel- де диаграммаларды тұрғызу
Excel программасындағы диаграмма термині сандық мәліметердің графиктік түрде бейнеленуінің барлық жағын қамтиды. Графиктік бейнелеу берілген мәліметтер қатары негізінде құрылады. Берілген мәліметтері бар жеке алынған жол немесе бағаннан тұратын ұяшықтар тобы мәліметер тобын құрайды. Бір диаграммада бірнеше мәліметтер қатарын бейнелеуге болады. Диаграмма деп жұмыс кітабының бір парағына енгізілген графиктік обьектіні айтады. Ол мәліметтер тұрған парқта немесе кез-келген басқа парақта орналасуы мүмкін. Диагамма өзі тұрғызылған мәліметтермен әрқашан тығыз байланыста болады. Егер мәліметтер жаңартылатын болса, диаграмма да автоматты түрде соған сәйкес өзгереді.
Диаграмманы тұрғызу үшін Диаграмма шебері (Мастер диаграмм) қолданылады. Ол стандарты аспаптар панелінде орналасқан диаграмма шебері батырмасының көмегімен іске қосылады. Әдетте диаграмма тұрғызар алдында мәліметтер орналасқан аймақты ерекшелеп алады немесе бұл мәліметерді Диаграмма шеберінің барысында енізуге болады.
Диаграмманың түрін таңдап алу. Диаграмма шеберінің алғашқы сатысында диаграмманың түрін таңдап алуымыз қажет. Стандартты қыстырмасындағы Түр (Вид) тізімінде диаграмманың қолда бар түрлері көрсетілген. Таңдап алынған түр үшін терезенің оң жағында мәліметтердің көрсетілуінің түрлі нұсқаулары көрсетілген. Сонын ішінен ең қолайысын таңдауымыз қажет. Стандарты емес қыстырмасында пішімделген, толығымен қалыптасқан диаграмма түрлері бейнеленген. Диаграмманың түрін таңдап алынғанна кейін Ары қарай ( Далее ) батырмасын басамыз.
Мәліметтерді таңдап алу. Диаграмма шебері (Мастер диаграмм) жұмысының екінші сатысы диаграмма тұрғызылатын мәліметтердің таңдап алудан басталады. Егер мәліметтер ауқымы алдын- ала берілген болса, Диаграмма шебері терезесінің үстінгі жоғарғы бөлігінде орналасқан адын-ала қарап шығу аймағында тұрғызылатын диаграмманың жуық бейнесі пайда болады. Егер мәліметтер бірдей ауқымды тік төртбұрышты қамтитын болса, онда оны мәліметтер ауқымы (Диапазон данных) қыстырмасы бойынша таңдап алған қолайлы. Егер мәліметер бірегей топтан емес, жеке қатарладан тұрса, онда оны Қатар (Ряд) қыстырмасы бойынша енгізген дұрыс.
Диаграмманы безендіру. Диаграма шеберінің үшінші сатысы ( Ары қарай батырмасын шерту арқылы алынады ) диаграмманы безендіруден тұрады. Диаграмма шебері терезесінің қыстырмларына төмендегі параметрлер енгізіледі:
• диаграмманың аты, осьтерінің атаулары (Тақырыптары қыстырмасында);
• коордиаттық осьтердің кескінделуі мен белгіленуі (Осьтер қыстырмасында);
• координата осьтеріне параллель тор сызықтардың кескінделуі (Тор сызықтар қыстырмасында);
• тұрғызылған осьтердің сипаттамасы (Атаунама қыстырмасында);
• графиктің элементердің жеке мәліметтеріне сәйкес келетін атауларды бейнелеу ( Мәліметтер қолтаңбасы қыстырмасында );
• графикті тұрғызуда пайдалынылған мәліметтерді кесте түрінде көрсету ( Мәліметтер кестесі қыстырмасында);
Диаграмманы орналастыру. Ары қарай (Далее) батырмасын басу арқылы Диаграмма шеберінің соңғы сатысына көшеміз. Бұл терезеде диаграмманы жаңа параққа немесе бұрынғы жұмыс парақтарынң біреуіне орналастыратынымыз жайлы сәйкес өрістердің біреуіне жауап бреміз. Дайын (готово) батырмасын шертіп, өзіміз көрсеткен парақта орналасқан дайын диаграмманы аламыз.
Диаграмманы редакциялау. Дайын болған диаграмманы түзетуге болады. Ол келесідей элементердің жиынтығынан тұрады: тақырыбы, тақырыптық осьтер, тор сызықтары, тұрғызу аймағы, маркерлер, сандық мәліметер және т.б. Диаграмманың кез-келген элементін тышқанның көмегімен ерекшелеп алып, параметрлерін өзгертуге болады. Пішім (Формат) командасының көмегімен ашылған терезеде диаграман пішімдеуге болады. Диаграманы өшіру үшін Delete пернесін басамыз немесе диаграмма орналасқан парағын алып тастау керек (Түзету (Правка) > Тазарту (Очистка)).
Кестені баспаға шығару. Excel-де қазға шығармас бұрмын алдын-ала оның ойдағыдай болуын тексеретін мүмкіндік бар. Ол үшін Файл > Қарау (Просмотр) командасын орындау керек. Стандарты аспаптар панелінен Қарау батырмасын басу қажет. Бұл команда кестені экранға шығарып береді, бірақ кестені бұл режимде түзете алмаймыз.
Электрондық кестені мәліметтер базасы ретінде пайдалану.
Мәліметтер базасы деп өзара байланысқан кестелер жиынтығын айтамыз. Ең қарапайым мәліметтер базасы бір ғана кестеден тұрады. Осындай мәліметтер базасы ретінде Excel электрондық кестесін алуға болады.
Excel мәліметтер базасына тән барлық адамдарды орындайтын функциялар жиынтығын қамтиды.
Мәліметтер базасындағы мәліметтер жазбалар жиынтығынан тұрады. Әрбір жазбаға бір өріс сәйкестендірілген. Жазбалар реттк нөмірімен, ал әрбір өріс оны сипаттайтын тақырыбымен анықталады.
Excel-дің жұмыс парағын мәліметтер базасы ретінде қарастыру үшін, оған мынадай талаптар қойылады. Жұмыс парағының әрбір бағанына бір өріс сәйкестендіріледі. Мәліметтер базасының бағандары үзіліссіз, бірінен кейін орналасуы тиіс. Әрбір бағанның бірінші жолында қайталанбайтын өріс тақырыптары көрсетілуі керек. Өрістің тақырыбы бір ұяшықтан аспайтындай боуы керек.
Мәлімететр базасының жазбалары тікелей тақырып жолдарының астына орналысуы қажет. Жазбаларды бос жол тастамай, бірінен соң бірін енгізеді. Егер бос жол кездессе бұл мәліметтер базасының соңы деп есептеледі.
Осылайша құрылған кестеге мәліметтер базасына тән көптеген амалдарды қолдануға болады. Алдымен мәліметтер базасындағы кез-келген ұяшықты таңдап алып, қажетті амалды орындай беру қажет. Сонда мәліметтер базасының бүкіл жазбалар ауқымы таңдалынып алынады.
Мәліметтерді сұрыптау. Мәліметтер базасын сұрыптау үшін Мәліметтер > Сұрыптау (Данные > Сортировка) командасын орындайды.йда болған Ауқымды сұрыптау (Сортировка диапазона) терезесі сұрыптау жүргізілетін өрістерді таңдап алу үшін қызмет етеді. Егер осы жолда өрістер атулары берілген болса, онда осы таудың біреуін таңдап алу керек. Егер өріс атауы ретінде бағандардың белгіленуі берілген болса, соған сәйкес өріс белгісін таңдап алу керек.
Ауқымды сұрыптау сұхбат терезесі үш жолдан тұрады:
• алғашқы сұрыптау режимі (Сортировка по);
• екінші сұрыптау режимі (Затем по);
• үшінші сұрыптау режимі (В последнюю очередь, по).
Егер алғашқы сұрыптау режимі бойынша жүргізілген сұрыптау берілген кестемен дәл келсе, онда екінші сұрыптауды таңдап аласыз.
Үшінші сұрыпталу осылайша жүргізіледі. Кез-келген өріс бойынша жүргізілген сұрыпталу өсу немесе кему реті бойынша орындалады. Қажетті сұрыптау ретін таңдап алып, ОК батырмасын басу керек.
Мәліметтер базасын сүзгілеу. Мәліметтер базасы орасан зор жазбаларды қамти алатындықтан (Excel-де жазбалар саны 65536 болады), әр қашанда барлық жазбаларды экранға шығару мүмкін емес. Жалпы жазбалар жиынтығынан оның аздаған экранын бейнелеу сүзгілеу деп аталады. Excel-дегі ең қарапайым сүзгілеу әдісін автосүзгі жүзеге асырады.
Автосүзгіні қолдану. Автосүзгі режиміне көшу үшін Мәліметтер > Сүзгі > Автосүзгі (Данные > Фильтр > Автофильтр) командасын орындау керек. Команда орындалғаннан кейін мәліметтер базасының әрбір өрісі үшін стандартты сүзгілер жиынтығы түзіледі, олардың тізімі өріс атуының жанындағы жібелікпен ашылады. Соны шерті арқылы мәліметтерді сүзгілеу шарттарын беруге болады.
Жалпы жағдайда Барлығы (Все) нұсқасы қолданылады. Бұл нұсқа бойынша мәліметтер базасы сүзгіленбей сол қалпында қалады. Алғашқы 10 нұсқа қандайда бір шарт бойынша мәліметтер базасынан қандай да бір жазбалар санын ( немесе пайызын ) сүзгілеп алуға мүмкіндік береді.
Сүзгіні қолданып болғаннан кейін іріктеп алған жиынтыққа енбей қалған жазбалар экранда белгіленбейді. Қалып-күй жолдары мәліметтер базасы жазбаларының жалпы саны мен сүзгіленіп алынған жазбалар саны бейнеленіп тұрады. Сүзгілеу жасалған өріс тақырыптары көгілдіртүспен бейнеленеді.
Сүзгілеп алынған мәліметтер базасын баспаға беруге немесе ол бойынша диаграмма тұрғызуға болады. Сонғы жағдайда сүзгілеу шартының өзгеруі диаграмманың түрін өзгертеді.
Кеңейтілген сүзгі. Егер диаграмма сүзгілеу шартының өзгеруінен тәуелсіз болсын деп талап қойылса, онда жазбаның көшірмесін дайындап алу керек.
Мұнда көшірмені кеңейтілген сүзгінің көмегімен жүзеге асырады. Кеңейтілген сүзгі құрылымдары бірдей екі мәліметтер базасымен жүргізіледі.Әдетте сүзгілеу шартын белгілеп қою үшін жеке жұмыс парағын дайындайды.
Мәліметер > Сүзгі > Кеңейтілген сүзгі ( Данные > Фильтр > Расширеннй фильтр ) командасының көмегімен сүзгілеуді тұрған жерде орындауға немесе сүзгіленіп алған жазбаларды сол жұмыс кітабының кез-келген парағына жеке қоюға болады.
Мәліметтерді анализдеу. Сүзгілеу құралдарымен қорытынды есептеулерді біріктіре отырып анализдеуге болады. Осындай анализдеудің нәтижесін құрама кестелер мен құрама диаграмма түрінде көрсетіледі. Құрамма диаграмма құрған кезде автоматты түрде сол мәліметер негізінде құрама кесте де тұрғызылады.
Құрама кесте тұрғызу. Құрама екстені тұрғызу Құрама кесте шеберінің ( Мастер сводных таблиц и диаграмм ) көмегімен іске асырылады. Ол үшін алдымен мәліметтер базасына қатысты ұяшықтарды ерекшелеп алу қажет. Сонан кейін Мәліметтер > Құрама кесте (Данные > Сводные таблицы) командасын орныдау қажет.
Құрама кесте шебері (Мастер сводных таблиц и диаграмм) жұмысының алғашқы сатысында мәліметтер типі мен құрама мәліметтерді безендіру түрін анықтап алады. Ары қарай (Далее) батырмасын шерткеннен кейін, мәліметтер базасындағы ауқым дұрыс таңдалғанына көз жеткізу керек. Тағы Ары қарай батырмасын шерткен соң құрама кестенің орны анықталады. Құрама кестені көбіне жаңа бетке орналастырады (Жаңа бет (Новая страница) ауыстырып-қосқышын тағайындау арқылы).
Құрама кестенің құрылымы. Құрама кесте шебері (Мастер сводных таблиц и диаграмм) жұмысының келесі сатысында құрама кестенің мазмұны мен құрылымын қалыптастырып алады. Бұл терезеде құрама кестенің маекті берілген. Ол төрт аймақтан тұрады: Бет(Страница), Жол(Строка), Баған(Столбец) және Мәліметтер(Данные).
Құрама кестенің әрбір аймағына мәліметтер базасының қайсыбір өрісі сәйкестендіріледі. Құрама кестені толтырған кезде мәліметтер сәйкес өрістерден автоматты түрде алынып қойылады. Оны толтыру үшін осы бетте мәліметтер базасының өріс атауларымен аталған батырмалар қолданалады. Құрама кесте шеберін (Мастер сводных таблиц и диаграмм) іске қосып, шебер жұмысының бірінші сатысында Құрама диаграмма ауыстырып-қосқышын тағайындау керек. Содан соң Ары қарай (Далее) батырмасын басып, құрама диаграмма тұрғызылады.
Диаграмманы пішімдеу мен баптау оның жанама меню арқылы іске асырылады. Диаграмманың түрін өзгерту үшін ол тұрған аймаққа тышқанның оң батырмасын басып, жанама менюден Диаграмма типі бөлімін таңдап алу қажет. Осылайша жанама менюден Пішім (Формат) бөлімін таңдап алып, диаграмма пішімін өзгертуге болады.
Бақылау құралдары
Жұмыс парағын бақылау. Excel-дің жұмыс парақтары құжаттарды даярлау үшін қолданылатын болса, онда оны қате енгізілген мәліметтерден сақтау қажет. Мәтінді енгізгенде қателерді қарап шығып, түзетуге болады. Сандық мәліметтерді енгізгенде жіберілегн қателер жай көзге көрінбейді. Көбінесе Excel-дің жұмыс парақтарының өзі қате өрнектерді қамтитын формулалардан тұрады. Формулалардағы қателерді екі топқа бөледі: есептелмейтін формулалар және циклдік сілтемелер. Қате формулаларды есптегенде нәтижесін алу мүмкін болмаған жағдайда Excel программасы сол ұяшыққа қатенің кодын шығарып береді.
Циклдік сілтемеде Excel программасы қате жайлы хабарды бірден экранға шығарып береді. Егер формула есептеу кезінде басқа ұяшықтағы мәндерді пайдаланса, онда осы формула сол мәндерге тәуелді болып табылады, ал формула тұрған ұяшық тәуелді деп аталады. Керісінше, мәндері қолданылған ұяшық формуланың мәніне әсер етіп, әсер етуші деп аталады.
Цикілдік сілтеме ұяшықтың мәні сол ұяшыққа тәуелді болады. Оның ең қарапайым түрі – егер ұяшық өзі-өзіне адрестелген болса. Егер программа кестеден цикілдік сілтемені тауыпалса, онда ол бірден қатежайында хабар береді және циклдік сілтеменің аспаптар панелін ашып береді.
Циклдік сілтеме табылған ұяшықтар көгілдір дөңгелекшемен белгіленеді және қалып-күй жолында Цикл сөзі пайда болады. Циклдік сілтеменің аспаптар панелінде циклдік сілтемесі бар ұяшықтардың тізімі көрсетіледі. Егер циклдік сілтеме бірнеше ұяшықтарды қамтыса, онда оны тәуелсіз ұяшықтар мен әсер етуші ұяшықтар батырмасы арқылы ашып, қатесі бар ұяшықтарды тауып алуға болады.
Қолданылған әдебиеттер:
1. “Информатика” Байжұманов М.Қ., Жапсарбаев Л.Қ. Алматы 2004жыл.
2. “Информатика учебное пособие” Степаненко Г.Е. Москва 2003г.